Вконтакте facebook Вконтакте Вконтакте
Гәзитте ойоштороусылар:
Башҡортостан Республикаһы
Дәүләт Йыйылышы — Ҡоролтай,
Башҡортостан Республикаһы Хөкүмәте
» » Күҙлеклеләр тураһында хәҡиҡәт
Күҙлеклеләр тураһында хәҡиҡәтХалыҡ-ара ғалимдар төркөмө 300 мең кешенең генетик анализы нигеҙендә күрәшлек, күҙлек йәки контактлы линза кейеү менән юғары кимәлдәге дөйөм интеллект араһында бәйләнештең булыуын иҫбатланы.

Дөйөм интеллект факторы (g) 1904 йылда инглиз психологы Чарльз Спирмен тарафынан тәҡдим ителгән. Ғалим уҡыусыларҙың бер-береһенә ҡағылышы булмаған фәндәрҙән алған билдәләре араһында бәйләнеште асыҡлай. Был иһә уйлауҙы, фекерләүҙе талап иткән мәсьәләләрҙе сисеүҙә уңышҡа өлгәшеү мөмкинлеген биргән һәләттәргә ишаралай. Шул уҡ ваҡытта дөйөм интеллект бер мәсьәләне икенсеһенән яҡшыраҡ эшләргә булышлыҡ иткән шәхси һәләттәргә (мәҫәлән, математиканан) ҡаршы ҡуйыла.
Игеҙәктәр ҡатнашлығындағы тикшере­неүҙәр күрһәтеүенсә, g факторының нәҫелдән-нәҫелгә күсеү мөмкинлеге 50 процентҡа етә. Әммә әлегә дөйөм интеллектты билдәләгән ген тураһында бик аҙ билдәле. Интеллект – полигенлы үҙенсәлек, йәғни бер түгел, ә бик күп ДНК участкалары менән көйләнә, шуға күрә уны асыҡлау өсөн йөҙҙәрсә мең кешенең генын анализларға кәрәк.
Ғалимдар 16 йәштән 102 йәшкә тиклемге 300 486 кешене тикшергән. Уларға төрлө когнитив тестар (мәҫәлән, вербаль һәм математик күнегеүҙәр) үткәрелгән. Һөҙөмтәләр дөйөм интеллектты иҫәпләп сығарыу өсөн файҙаланылған. Ген үҙен­сәлектәре менән фенотипик, йәғни клиник билдәләнгән билдәләр араһындағы бәйләнеште эҙләү өсөн был кешеләрҙән шулай уҡ ДНК өлгөләре алына. Белгестәр g факторына йоғонто яһаған бер нуклеотидлы полиморфизмдарҙы асыҡларға тырыша. Генетиктар хромосомаларҙа билдәле бер гендарҙың урынына тап килгән 148 локус нигеҙендәге 434 бер нуклеотидлы полиморфизмды таба. Был полиморфизмдар шулай уҡ кәүҙәнең ауырлығы, буйы, ауырлыҡ индексы, ҡан баҫымы, үпкәләге яман шеш, шизофрения сире, биополяр етешһеҙлектәр, аутизм кеүек үҙенсәлектәргә лә бәйле булып сыға.
Асыҡланыуынса, дөйөм интеллект менән күрәшлек (r = 0,32), насар күреү (r = 0,28) араһында ҙур генетик бәйләнеш күҙәтелә. Дөйөм интеллекттың юғары факторы шулай уҡ түбән ҡан баҫымы, йөрәк-ҡан тамырҙары сирҙәренең аҙ хәүефе, үпкәләге яман шеш, ангина, остеоартрит һәм депрессия менән бәйле.




Беҙҙе Яндекс Дзен лентаһында уҡығыҙ

В ОдноклассникахВконтакте

Комментарий өҫтәргә






Әрмәнстанда яҡташыбыҙҙы ағыулы йылан саҡҡан

Әрмәнстанда яҡташыбыҙҙы ағыулы йылан саҡҡан 27.06.2025 // Йәмғиәт

Әрмәнстанда яҡташыбыҙ экскурсиянан һуң ауыр хәлдә реанимацияға оҙатылған. Турист әйтеүенсә, уны...

Тотош уҡырға 14

Бөгөндән Өфөлә түләүле парковкалар эшләй башланы

Бөгөндән Өфөлә түләүле парковкалар эшләй башланы 27.06.2025 // Йәмғиәт

Бөгөндән Өфөлә түләүле парковкалар эшләй башланы...

Тотош уҡырға 10

Ғәҙәттән тыш хәлдәр министрлығы һыу баҫыу ихтималлығы хаҡында иҫкәртте

Ғәҙәттән тыш хәлдәр министрлығы һыу баҫыу ихтималлығы хаҡында иҫкәртте 27.06.2025 // Йәмғиәт

Тау һәм бәләкәй йылғаларҙа һыу кимәленең күтәрелеүе көтөлә....

Тотош уҡырға 13

Өфөнөң Пугачев урамында хәрәкәт сикләнә

Өфөнөң Пугачев урамында хәрәкәт сикләнә 27.06.2025 // Йәмғиәт

Өфөнөң Пугачев урамында хәрәкәт сикләнә...

Тотош уҡырға 15

Марфа инәйгә – 100 йәш

Марфа инәйгә – 100 йәш 26.06.2025 // Йәмғиәт

Салауат ҡалаһынан Марфа Рябова 100 йәшен тултырҙы. Ҡала мэры Марат Заһиҙуллин социаль селтәрҙәге...

Тотош уҡырға 14

Башҡортостанда матур датала 245 никах теркәлгән

Башҡортостанда матур датала 245 никах теркәлгән 26.06.2025 // Йәмғиәт

Башҡортостанда матур датала 245 никах теркәлгән...

Тотош уҡырға 26

Бөгөн республика урмандарында уртаса класлы янғын хәүефе фаразлана

Бөгөн республика урмандарында уртаса класлы янғын хәүефе фаразлана 26.06.2025 // Йәмғиәт

Бөгөн дәүләт урман фонды биләмәһендә икенсе-өсөнсө класлы янғын хәүефе фаразлана. 26 июнгә ут...

Тотош уҡырға 23

Республикала ямғырлы һауа торошо фаразлана
Республикала сығарылыш кисәләре көнө билдәле булды

Республикала сығарылыш кисәләре көнө билдәле булды 25.06.2025 // Йәмғиәт

Республикала сығарылыш кисәләре көнө билдәле булды...

Тотош уҡырға 22

Өфөлә Рәшит Шәкүр һәм табип Мәстүрә Саҡаева урамдары барлыҡҡа килде

Өфөлә Рәшит Шәкүр һәм табип Мәстүрә Саҡаева урамдары барлыҡҡа килде 25.06.2025 // Йәмғиәт

Өфөлә Рәшит Шәкүр һәм табип Мәстүрә Саҡаева урамдары барлыҡҡа килде...

Тотош уҡырға 23

Табип-фониатр Наил Ғабдуллин Өфөнөң почетлы граждандары исемлеген тулыландырҙы

Табип-фониатр Наил Ғабдуллин Өфөнөң почетлы граждандары исемлеген тулыландырҙы 25.06.2025 // Йәмғиәт

Табип-фониатр Наил Ғабдуллин Өфөнөң почетлы граждандары исемлеген тулыландырҙы...

Тотош уҡырға 28

Башҡортостанда Бүздәк − Саҡмағош-Дүртөйлө юлының 14 саҡрымы яңыртылды

Башҡортостанда Бүздәк − Саҡмағош-Дүртөйлө юлының 14 саҡрымы яңыртылды 25.06.2025 // Йәмғиәт

Быйыл 19 саҡрым оҙонлоҡтағы һигеҙ участканы ремонтлау планлаштырыла....

Тотош уҡырға 21