Вконтакте facebook Вконтакте Вконтакте
Гәзитте ойоштороусылар:
Башҡортостан Республикаһы
Дәүләт Йыйылышы — Ҡоролтай,
Башҡортостан Республикаһы Хөкүмәте
» » Күҙлеклеләр тураһында хәҡиҡәт
Күҙлеклеләр тураһында хәҡиҡәтХалыҡ-ара ғалимдар төркөмө 300 мең кешенең генетик анализы нигеҙендә күрәшлек, күҙлек йәки контактлы линза кейеү менән юғары кимәлдәге дөйөм интеллект араһында бәйләнештең булыуын иҫбатланы.

Дөйөм интеллект факторы (g) 1904 йылда инглиз психологы Чарльз Спирмен тарафынан тәҡдим ителгән. Ғалим уҡыусыларҙың бер-береһенә ҡағылышы булмаған фәндәрҙән алған билдәләре араһында бәйләнеште асыҡлай. Был иһә уйлауҙы, фекерләүҙе талап иткән мәсьәләләрҙе сисеүҙә уңышҡа өлгәшеү мөмкинлеген биргән һәләттәргә ишаралай. Шул уҡ ваҡытта дөйөм интеллект бер мәсьәләне икенсеһенән яҡшыраҡ эшләргә булышлыҡ иткән шәхси һәләттәргә (мәҫәлән, математиканан) ҡаршы ҡуйыла.
Игеҙәктәр ҡатнашлығындағы тикшере­неүҙәр күрһәтеүенсә, g факторының нәҫелдән-нәҫелгә күсеү мөмкинлеге 50 процентҡа етә. Әммә әлегә дөйөм интеллектты билдәләгән ген тураһында бик аҙ билдәле. Интеллект – полигенлы үҙенсәлек, йәғни бер түгел, ә бик күп ДНК участкалары менән көйләнә, шуға күрә уны асыҡлау өсөн йөҙҙәрсә мең кешенең генын анализларға кәрәк.
Ғалимдар 16 йәштән 102 йәшкә тиклемге 300 486 кешене тикшергән. Уларға төрлө когнитив тестар (мәҫәлән, вербаль һәм математик күнегеүҙәр) үткәрелгән. Һөҙөмтәләр дөйөм интеллектты иҫәпләп сығарыу өсөн файҙаланылған. Ген үҙен­сәлектәре менән фенотипик, йәғни клиник билдәләнгән билдәләр араһындағы бәйләнеште эҙләү өсөн был кешеләрҙән шулай уҡ ДНК өлгөләре алына. Белгестәр g факторына йоғонто яһаған бер нуклеотидлы полиморфизмдарҙы асыҡларға тырыша. Генетиктар хромосомаларҙа билдәле бер гендарҙың урынына тап килгән 148 локус нигеҙендәге 434 бер нуклеотидлы полиморфизмды таба. Был полиморфизмдар шулай уҡ кәүҙәнең ауырлығы, буйы, ауырлыҡ индексы, ҡан баҫымы, үпкәләге яман шеш, шизофрения сире, биополяр етешһеҙлектәр, аутизм кеүек үҙенсәлектәргә лә бәйле булып сыға.
Асыҡланыуынса, дөйөм интеллект менән күрәшлек (r = 0,32), насар күреү (r = 0,28) араһында ҙур генетик бәйләнеш күҙәтелә. Дөйөм интеллекттың юғары факторы шулай уҡ түбән ҡан баҫымы, йөрәк-ҡан тамырҙары сирҙәренең аҙ хәүефе, үпкәләге яман шеш, ангина, остеоартрит һәм депрессия менән бәйле.




Беҙҙе Яндекс Дзен лентаһында уҡығыҙ

В ОдноклассникахВконтакте

Комментарий өҫтәргә






Башҡортостанда уҡыусылар һәм студенттар ҡатнашлығында «Еңеү вальсы» акцияһы ойошторола

Башҡортостанда уҡыусылар һәм студенттар ҡатнашлығында «Еңеү вальсы» акцияһы ойошторола 07.05.2025 // Йәмғиәт

Башҡортостанда уҡыусылар һәм студенттар ҡатнашлығында «Еңеү вальсы» акцияһы ойошторола...

Тотош уҡырға 35

Өфөлә билдәле дәүләт эшмәкәре Павел Качкаевты һуңғы юлға оҙаттылар

Өфөлә билдәле дәүләт эшмәкәре Павел Качкаевты һуңғы юлға оҙаттылар 07.05.2025 // Йәмғиәт

Өфөлә билдәле дәүләт эшмәкәре Павел Качкаевты һуңғы юлға оҙаттылар...

Тотош уҡырға 25

Өфөлә билдәле дәүләт эшмәкәре Павел Качкаев менән бәхилләштеләр

Өфөлә билдәле дәүләт эшмәкәре Павел Качкаев менән бәхилләштеләр 07.05.2025 // Йәмғиәт

Өфөлә билдәле дәүләт эшмәкәре Павел Качкаев менән бәхилләштеләр...

Тотош уҡырға 23

Өфөлә «Ете ҡыҙ» аллеяһы барлыҡҡа килде

Өфөлә «Ете ҡыҙ» аллеяһы барлыҡҡа килде 07.05.2025 // Йәмғиәт

Өфөлә «Ете ҡыҙ» аллеяһы барлыҡҡа килде...

Тотош уҡырға 23

Башҡортостан Башлығы Павел Качкаевтың хәтерен мәңгеләштереү тураһында указға ҡул ҡуйырға ниәтләй

Башҡортостан Башлығы Павел Качкаевтың хәтерен мәңгеләштереү тураһында указға ҡул ҡуйырға ниәтләй 07.05.2025 // Йәмғиәт

Башҡортостан Башлығы Павел Качкаевтың хәтерен мәңгеләштереү тураһында указға ҡул ҡуйырға ниәтләй...

Тотош уҡырға 31

Алдағы өс көндә республикала үҙгәреүсән һауа торошо көтөлә

Алдағы өс көндә республикала үҙгәреүсән һауа торошо көтөлә 07.05.2025 // Йәмғиәт

Алдағы өс көндә республикала үҙгәреүсән һауа торошо көтөлә...

Тотош уҡырға 27

Өфөлә «Үлемһеҙ полк» акцияһында 200 мең кеше ҡатнаша

Өфөлә «Үлемһеҙ полк» акцияһында 200 мең кеше ҡатнаша 06.05.2025 // Йәмғиәт

Өфөлә «Үлемһеҙ полк» акцияһында 200 мең кеше ҡатнаша...

Тотош уҡырға 35

Республикала -1° тиклем ҡырау төшөүе фаразлана

Республикала -1° тиклем ҡырау төшөүе фаразлана 06.05.2025 // Йәмғиәт

Республикала -1° тиклем ҡырау төшөүе фаразлана...

Тотош уҡырға 27

Башҡортостан «Еңеү утын һаҡлайбыҙ» Бөтә Рәсәй акцияһына ҡушылды

Башҡортостан «Еңеү утын һаҡлайбыҙ» Бөтә Рәсәй акцияһына ҡушылды 06.05.2025 // Йәмғиәт

Башҡортостан «Еңеү утын һаҡлайбыҙ» Бөтә Рәсәй акцияһына ҡушылды...

Тотош уҡырға 44

Өфөлә йәнә «Өйгә ҡайтыу аллеяһы» булдырыла

Өфөлә йәнә «Өйгә ҡайтыу аллеяһы» булдырыла 06.05.2025 // Йәмғиәт

Өфөлә йәнә «Өйгә ҡайтыу аллеяһы» булдырыла...

Тотош уҡырға 28

Республика пенсионерҙарына Еңеү көнө уңайынан аҡса түләнә

Республика пенсионерҙарына Еңеү көнө уңайынан аҡса түләнә 06.05.2025 // Йәмғиәт

Республика пенсионерҙарына Еңеү көнө уңайынан аҡса түләнә...

Тотош уҡырға 27

Башҡортостан Бөйөк Ватан һуғышында ҡатнашыусыларҙың мәғлүмәттәр базаһын булдырырға тәҡдим итте

Башҡортостан Бөйөк Ватан һуғышында ҡатнашыусыларҙың мәғлүмәттәр базаһын булдырырға тәҡдим итте 06.05.2025 // Йәмғиәт

Башҡортостан Бөйөк Ватан һуғышында ҡатнашыусыларҙың мәғлүмәттәр базаһын булдырырға тәҡдим итте...

Тотош уҡырға 33