Вконтакте facebook Вконтакте Вконтакте
Гәзитте ойоштороусылар:
Башҡортостан Республикаһы
Дәүләт Йыйылышы — Ҡоролтай,
Башҡортостан Республикаһы Хөкүмәте
» » Туған телеңдә һөйләш!
Туған телеңдә һөйләш!Уҡытыусылар менән йыш осрашам. Байтаҡ һорауҙарға яуап бирергә тырышам. Үҙ фекерҙәремде дөрөҫләр йәки нигеҙләр өсөн ғалимдарҙың хеҙмәттәрен аҡтарам. Бер уҡытыусы шундай һорау бирҙе: “Ни өсөн ғаиләһендә башҡортса һөйләшмәгән башҡорт балаһы туған телен рус балаларына ҡарағанда ауырыраҡ үҙләштерә?”

Кешенең бөтөн булмышы ҡан (ген) аша күсә, формалаша, үҫә. Ә үҫер өсөн төп шарт – туған тел, сөнки әсә ҡарынында ҡан аша бар булған булмыш артабан әсә теле аша үҫеш ала. Ә туған телендә үҫеш алмаһа, бала­ның быуындан быуынға күсә килгән һәләте туған теле ме­нән бергә тәрән йоҡоға тала, тәбиғи, донъяуи төшөнсә­ләрҙе аңлау, танып-белеү һәләте аптыранып-аҙашып ҡала. Ә эргәһендә ултырған рус балаһы донъяны туған телендә танып белә, төшөн­сәләр зиһененә үҙ телендә һеңә, сөнки ул ҡарында ва­ҡытта уҡ бар ҡиммәттәр ҡанына әсә телендә һалын­ған һәм артабан ошо уҡ телдә үҫеш алған. Уға инде башҡорт телен һәм башҡа телдәрҙе өйрәнеү өсөн тө­шөн­сәләрҙе танып белеү түгел, ә фәҡәт һүҙҙәрҙең тәржемәһе генә кәрәк була.
Хөрмәтле туғандар! Әйҙә­геҙ әле, туған телебеҙҙә аралашайыҡ! Ни өсөн үҙ-ара нигеҙҙә рус телендә бара ул һөйләшеү? Русса яҡшы беләм, тип күкрәк һу­ғыумы был, үҙеңде баш­ҡорт­са һөйләшкәндәрҙән өҫтөн ҡуйыумы? Ҡасанға тиклем былай дауам итер? Донъяла барған аңға тәьҫир итеү көрәшендә иң рухһыҙ милләт итеп күрһәтмәйек үҙебеҙҙе.
Тағы бер тапҡыр ҡабат­лау­ҙы урынлы һанайым: ғалимдар фекеренсә, 100 мең кеше үҙ-ара үҙ туған телендә һөйләшһә, ғаилә­һендә аралашһа, ул милләт һаҡлана – Ер йөҙөнән юғал­май. Башҡортто милләт бу­лараҡ һаҡлауға һәр беребеҙ өлөш индерәйек. Әйҙәгеҙ, тотонайыҡ был изге эшкә! Үткәнебеҙ – риза, бөгөнгөбөҙ – өмөтлө, киләсәгебеҙ рәх­мәт­ле булыр.




Беҙҙе Яндекс Дзен лентаһында уҡығыҙ

В ОдноклассникахВконтакте

Комментарий өҫтәргә






Әрмәнстанда яҡташыбыҙҙы ағыулы йылан саҡҡан

Әрмәнстанда яҡташыбыҙҙы ағыулы йылан саҡҡан 27.06.2025 // Йәмғиәт

Әрмәнстанда яҡташыбыҙ экскурсиянан һуң ауыр хәлдә реанимацияға оҙатылған. Турист әйтеүенсә, уны...

Тотош уҡырға 16

Бөгөндән Өфөлә түләүле парковкалар эшләй башланы

Бөгөндән Өфөлә түләүле парковкалар эшләй башланы 27.06.2025 // Йәмғиәт

Бөгөндән Өфөлә түләүле парковкалар эшләй башланы...

Тотош уҡырға 13

Ғәҙәттән тыш хәлдәр министрлығы һыу баҫыу ихтималлығы хаҡында иҫкәртте

Ғәҙәттән тыш хәлдәр министрлығы һыу баҫыу ихтималлығы хаҡында иҫкәртте 27.06.2025 // Йәмғиәт

Тау һәм бәләкәй йылғаларҙа һыу кимәленең күтәрелеүе көтөлә....

Тотош уҡырға 16

Өфөнөң Пугачев урамында хәрәкәт сикләнә

Өфөнөң Пугачев урамында хәрәкәт сикләнә 27.06.2025 // Йәмғиәт

Өфөнөң Пугачев урамында хәрәкәт сикләнә...

Тотош уҡырға 18

Марфа инәйгә – 100 йәш

Марфа инәйгә – 100 йәш 26.06.2025 // Йәмғиәт

Салауат ҡалаһынан Марфа Рябова 100 йәшен тултырҙы. Ҡала мэры Марат Заһиҙуллин социаль селтәрҙәге...

Тотош уҡырға 17

Башҡортостанда матур датала 245 никах теркәлгән

Башҡортостанда матур датала 245 никах теркәлгән 26.06.2025 // Йәмғиәт

Башҡортостанда матур датала 245 никах теркәлгән...

Тотош уҡырға 26

Бөгөн республика урмандарында уртаса класлы янғын хәүефе фаразлана

Бөгөн республика урмандарында уртаса класлы янғын хәүефе фаразлана 26.06.2025 // Йәмғиәт

Бөгөн дәүләт урман фонды биләмәһендә икенсе-өсөнсө класлы янғын хәүефе фаразлана. 26 июнгә ут...

Тотош уҡырға 23

Республикала ямғырлы һауа торошо фаразлана
Республикала сығарылыш кисәләре көнө билдәле булды

Республикала сығарылыш кисәләре көнө билдәле булды 25.06.2025 // Йәмғиәт

Республикала сығарылыш кисәләре көнө билдәле булды...

Тотош уҡырға 22

Өфөлә Рәшит Шәкүр һәм табип Мәстүрә Саҡаева урамдары барлыҡҡа килде

Өфөлә Рәшит Шәкүр һәм табип Мәстүрә Саҡаева урамдары барлыҡҡа килде 25.06.2025 // Йәмғиәт

Өфөлә Рәшит Шәкүр һәм табип Мәстүрә Саҡаева урамдары барлыҡҡа килде...

Тотош уҡырға 23

Табип-фониатр Наил Ғабдуллин Өфөнөң почетлы граждандары исемлеген тулыландырҙы

Табип-фониатр Наил Ғабдуллин Өфөнөң почетлы граждандары исемлеген тулыландырҙы 25.06.2025 // Йәмғиәт

Табип-фониатр Наил Ғабдуллин Өфөнөң почетлы граждандары исемлеген тулыландырҙы...

Тотош уҡырға 30

Башҡортостанда Бүздәк − Саҡмағош-Дүртөйлө юлының 14 саҡрымы яңыртылды

Башҡортостанда Бүздәк − Саҡмағош-Дүртөйлө юлының 14 саҡрымы яңыртылды 25.06.2025 // Йәмғиәт

Быйыл 19 саҡрым оҙонлоҡтағы һигеҙ участканы ремонтлау планлаштырыла....

Тотош уҡырға 21