Вконтакте facebook Вконтакте Вконтакте
Гәзитте ойоштороусылар:
Башҡортостан Республикаһы
Дәүләт Йыйылышы — Ҡоролтай,
Башҡортостан Республикаһы Хөкүмәте
» » Төрткөнө файҙаланыу
Төрткөнө файҙаланыуТөрткөнөң һул яҡ төймәһе объекттарҙы айырып билдәләү һәм икенсе урынға күсереү, уларҙы асыу, курсорҙың эш өҫтәлендәге позицияһын һайлау өсөн тәғәйенләнә.
Компьютер төрткөһөн яңы ғына ҡулына алған кешегә төймәгә баҫып өйрәнергә ваҡыт кәрәк. Был ғәмәл дискты, папканы йәки файлды асыу өсөн тәғәйенләнә. Икенсе алымды ла ҡулланырға мөмкин: иң элек — төрткөнөң һул төймәһенә (мәҫәлән, курсорҙы папкаға ҡуйһаң, уның төҫө үҙгәрәсәк), һуңынан уң төймәгә баҫырға. Контекст менюһы килеп сығасаҡ. Ғәҙәттә, менюла иң тәүҙә “Асырға” тигән команда тора.
Төрткөнөң һул яҡ төймәһе ярҙамында объекттарҙы күсерергә мөмкин. Бының өсөн курсорҙы кәрәкле объектҡа ҡуйып, һул төймәгә баҫабыҙ һәм бармаҡты төймәнән алмайынса ғына төрткөнө күсерәбеҙ. Төрткө менән бергә “тотолған” объект та күсә. Уны кәрәкле урынға ҡуйғас ҡына бармағығыҙҙы ысҡындырығыҙ.
Төрткөләге кескәй тәгәрмәс биттең төрлө өлөштәрен асып ҡарау өсөн тәғәйенләнә. Мәҫәлән, монитор бәләкәй икән, мәғлүмәттәр унан ситтә сыҡҡан кеүек. Был осраҡта уны асып ҡарау һыҙаты сыға. Уның экрандың уң яҡ ҡырында йәки аҫтында булыуы ихтимал. Кәрәкле фрагменттың ҡайҙа урынлашыуына ҡарап, тәгәрмәсте алға йәки артҡа әйләндерегеҙ.
Алдараҡ әйтелгәнсә, курсорҙы кәрәкле объектҡа (был осраҡта — папкаға) ҡуйып, төрткөнөң уң яҡ төймәһенә баҫҡанда командалар менән меню пәйҙә була. Windows XP өсөн ошо меню варианттарын ҡарайыҡ:
“Асырға” — файлды, дискты йәки папканы аса;
“Сағылдырғыс” — объекттың урынын күрһәткән тәҙрәне аса;
“Табырға…” — бер нисә параметр буйынса табыу мөмкинлеге биргән эҙләү тәҙрәһен аса;
“Яңы тәҙрәлә асырға” — кәрәкле объектты асырға ярҙам иткән программаны һайлау тәҙрәһен күрһәтә;
“Дөйөм файҙаланыу һәм хәүефһеҙлек” — объект көйләгестәре тәҙрәһен күрһәтә. Унда “Дөйөм” тигән ҡушымтала объекттың төрө, урыны, күләме, барлыҡҡа килеү ваҡыты тураһындағы мәғлүмәттәр бирелә;
“Файҙаланыу” ҡушымтаһы объекттан дөйөм файҙаланыу көйләгестәрен үҙ эсенә ала;
“Хәүефһеҙлек” ҡушымтаһында файҙаланыусылар төркөмө, папканы үҙгәртеүгә уларҙың рөхсәте сағыла;
“Көйләгестәр” ҡушымтаһында папка төрөн, эскиздар режимында сағылдырыу өсөн уның һүрәтен һайларға мөмкин;
“Архивҡа өҫтәргә” тигән ғәмәл объектты, атамаһын, форматын, параметрҙарын күрһәтеп архивҡа һалырға тигәнде аңлата;
“Аныҡ атамаһын күрһәтеп, архивҡа өҫтәргә” — атамаһы күрһәтелгән архивты автоматлаштырылған рәүештә булдырыу;
“ESET NOD32 Antivirus программаһы менән таҙартырға” — объектты вирустан һаҡлаусы программа тарафынан тикшереүгә бойороҡ (программаның атамаһы ниндәй антивирус ҡуйылыуға ҡарап үҙгәрә). Ошо рәүешле төрлө файлдарҙы тикшерергә мөмкин.
Менюлағы “Ебәрергә” тигән ғәмәл түбәндәге операцияларҙан тора:
“Минең документтарым” — папканың “Минең документтарым”а күсермәһен эшләргә;
“Эш өҫтәле (ярлыҡ булдырыу)” — эш өҫтәлендә билдә булдырыу;
“Ҡыҫылған ZIP-папка” — аҙ урын биләгән папка асыу;
“(Е) DVD-RAM дисководы” — оптик дискка яҙҙырырға;
Менюлағы “Ҡырҡып алырға” ғәмәле объектты алмашыу буферына күсерә;
“Күсермә яһарға” — күсермә яһай;
“Өҫтәлмә индерергә” — алмашыу буферындағы, йәғни икенсе урындан күсереп алынған объектты өҫтәй;
“Ярлыҡ булдырырға” — эш өҫтәлендә ярлыҡ асыу;
“Юҡ итергә” — объектты “Кәрзин”гә ташларға;
“Исемен үҙгәртергә” — объекттың исемен үҙгәртеүҙе рөхсәт итергә;
“Үҙенсәлектәр” — дөйөм файҙаланыу һәм хәүефһеҙлек тәҙрәһенә оҡшаш тәҙрә аса.
Төрткөнөң уң яҡ төймәһе ҡаты дискка ҡарата ҡулланылһа, үрҙә билдәләнгән ғәмәлдәргә тағы ла “Форматларға” тигән команда өҫтәлә. Ул дисктағы бөтә мәғлүмәттәрҙе тулыһынса юҡ итә.
Төрткөнөң уң яҡ төймәһендәге меню командалары исемлеге һәр программала төрлөсә.
Марият АРТЮХОВА.




Беҙҙе Яндекс Дзен лентаһында уҡығыҙ

В ОдноклассникахВконтакте

Комментарий өҫтәргә






Радий Хәбиров Ватанды һаҡлаусылар көнөнә айырыуса иғтибар бүлергә ҡушты

Радий Хәбиров Ватанды һаҡлаусылар көнөнә айырыуса иғтибар бүлергә ҡушты 17.02.2025 // Йәмғиәт

Радий Хәбиров Ватанды һаҡлаусылар көнөнә айырыуса иғтибар бүлергә ҡушты...

Тотош уҡырға 17

Башҡортостанда иң йәш һәм иң оло әсәнең йәше билдәле булды

Башҡортостанда иң йәш һәм иң оло әсәнең йәше билдәле булды 17.02.2025 // Йәмғиәт

Башҡортостанда иң йәш һәм иң оло әсәнең йәше билдәле булды...

Тотош уҡырға 18

Республикала Р-240 трассаһы участкаһы дүрт һыҙатҡа тиклем киңәйтелә

Республикала Р-240 трассаһы участкаһы дүрт һыҙатҡа тиклем киңәйтелә 17.02.2025 // Йәмғиәт

Республикала Р-240 трассаһы участкаһы дүрт һыҙатҡа тиклем киңәйтелә...

Тотош уҡырға 15

Башҡортостан райондарының береһендә яңы башлыҡ тәғәйенләнде

Башҡортостан райондарының береһендә яңы башлыҡ тәғәйенләнде 17.02.2025 // Йәмғиәт

Башҡортостан райондарының береһендә яңы башлыҡ тәғәйенләнде...

Тотош уҡырға 12

Тәрбиәселәр Башҡортостан Башлығының 575 мең һумлыҡ грантын оторға мөмкин

Тәрбиәселәр Башҡортостан Башлығының 575 мең һумлыҡ грантын оторға мөмкин 14.02.2025 // Йәмғиәт

Тәрбиәселәр Башҡортостан Башлығының 575 мең һумлыҡ грантын оторға мөмкин...

Тотош уҡырға 36

Республикала халыҡ яҙыусыһы Камил Йыһаншиндың 75 йәшен билдәләйҙәр

Республикала халыҡ яҙыусыһы Камил Йыһаншиндың 75 йәшен билдәләйҙәр 14.02.2025 // Йәмғиәт

Республикала халыҡ яҙыусыһы Камил Йыһаншиндың 75 йәшен билдәләйҙәр...

Тотош уҡырға 36

Башҡортостанда ике пенсия алыусыларға күпме өҫтәмә аҡса түләнергә тейешлеген аңлаттылар

Башҡортостанда ике пенсия алыусыларға күпме өҫтәмә аҡса түләнергә тейешлеген аңлаттылар 14.02.2025 // Йәмғиәт

Башҡортостанда ике пенсия алыусыларға күпме өҫтәмә аҡса түләнергә тейешлеген аңлаттылар...

Тотош уҡырға 51

Башҡортостан яугире атай булған

Башҡортостан яугире атай булған 14.02.2025 // Йәмғиәт

Башҡортостан яугире атай булған...

Тотош уҡырға 42

Апрелдә Еңеүҙең 80 йыллығы уңайынан Башҡортостан ветерандарына аҡса түләнә

Апрелдә Еңеүҙең 80 йыллығы уңайынан Башҡортостан ветерандарына аҡса түләнә 14.02.2025 // Йәмғиәт

Апрелдә Еңеүҙең 80 йыллығы уңайынан Башҡортостан ветерандарына аҡса түләнә...

Тотош уҡырға 36

Апрелдә республика ветерандарына Еңеүҙең 80 йыллығы уңайынан аҡса түләнә

Апрелдә республика ветерандарына Еңеүҙең 80 йыллығы уңайынан аҡса түләнә 14.02.2025 // Йәмғиәт

Апрелдә республика ветерандарына Еңеүҙең 80 йыллығы уңайынан аҡса түләнә...

Тотош уҡырға 37

2025 йыл Рәсәйҙә мәғариф системаһында Балалар ялы йылы билдәһе аҫтында уҙғарыла

2025 йыл Рәсәйҙә мәғариф системаһында Балалар ялы йылы билдәһе аҫтында уҙғарыла 14.02.2025 // Йәмғиәт

2025 йыл Рәсәйҙә мәғариф системаһында Балалар ялы йылы билдәһе аҫтында уҙғарыла...

Тотош уҡырға 35

Яҙыусы Яныбай Хамматовҡа арналған почта конверты сыҡты

Яҙыусы Яныбай Хамматовҡа арналған почта конверты сыҡты 13.02.2025 // Йәмғиәт

Яҙыусы Яныбай Хамматовҡа арналған почта конверты сыҡты...

Тотош уҡырға 41