Вконтакте facebook Вконтакте Вконтакте
Гәзитте ойоштороусылар:
Башҡортостан Республикаһы
Дәүләт Йыйылышы — Ҡоролтай,
Башҡортостан Республикаһы Хөкүмәте
» » Ураҙа мәлендә уйлап һөйлә
Ураҙа мәлендә уйлап һөйлә “Эй, иман килтергән һөйөклө бәндәләрем! Һеҙгә ураҙа ғибәҙәте фарыз ителде, тәҡүәлек ҡылығыҙ”, – тиелгән изге “Ҡөрьән Кәрим”дә. Был һүҙҙәрҙә “Хоҙайҙың ғазабынан һаҡланығыҙ, рәхмәтенә юл алығыҙ” тигән мәғәнә ята.

Әҙәм балаһы, ураҙа тотоп, Аллаһ Тәғәләнең хаҡ юлына аяҡ баҫа. Ни өсөн тигәндә, ты­йылған ғәмәлдәрҙән ситлә­шә. Мәҫәлән, дөрөҫ булмаған һүҙ әйтеүҙән, яңылыш фекер йөрөтөүҙән. Пәйғәмбәребеҙ Мөхәммәт ғәләйһис-сәләм дә мөбәрәк хәҙисендә: “Кем дә кем ураҙа тотоп та, хаҡһыҙ­лыҡ­тан, ялғанлыҡтан айырыл­маһа, Аллаһ Тәғәлә уның ас йөрөүенә мохтаж түгел”, — тигән.
Тимәк, тәү сиратта телде тәрбиәләргә тейешбеҙ. Һәр нәмәне уйлап әйтеү Исламда ҙур урын алып тора. “Мо­солмандың ике күркәм сифаты бар: мәғәнәле, аңлайышлы, кешенең күңелен ҡырмаҫлыҡ итеп һөйләр, ә инде кемдер һүҙ тота икән, уны матур итеп тыңлай белер”, — тигән Пәйғәмбәребеҙ.
Ҡыҙғанысҡа ҡаршы, әлеге йәмғиәттә, динде дөрөҫ аңлап еткермәгәнлектәндер, Ураҙа айында асығып ҡына сауап йыйырға теләгәндәр осрауын ишетергә мөмкин. Улар ты­йылған мәлдә ашамай-эсмәй, әммә башҡа йәһәттән холоҡ-фиғелдәре элеккесә ҡала. Мәҫәлән, башҡалар менән мөнәсәбәте ҡырҡыу булыуы, алдашыуы, бүтәндәргә ихтирам-хөрмәт күрһәтмәүе ихтимал. Был, әлбиттә, ураҙаның ҡағиҙәләрен үтәмәү тигән һүҙ. Рамаҙанда бит төп ниәт – күңелде тәрбиәләү.
Шул уҡ ваҡытта мәрхә­мәтле Ислам асығып ҡына сауап алырға тырышҡандарға ышаныс та белдерә. Йәғни был әҙәм балаһы ошондай юл менән дингә тәүге аҙымын яһай. Ураҙа тотоу бит – ҙур мәктәп. Асыҡҡан ваҡытта ке­ше­нең күңеленә шәфҡәт, мәр­хәмәт инә, ул ашау-эсеү­ҙән мәхрүм сирлеләрҙең, мохтаж­дарҙың, ярлыларҙың хәлен аңлай башлай. Ниҙелер үҙең кисермәйенсә, бүтәндәрҙе төшөнөү ауыр, тиҙәр бит.
“Ураҙала әҙәм балаһы телен тәрбиәләргә, уйлап һөйләргә тейеш”, тинек. Был үтә лә әһәмиәтле. Тел тормошта ҙур көскә эйә. Уның ерҙә үҙ урыныңды табыуҙа, башҡалар менән мөнәсәбәт ҡороуҙа әһәмиәте баһалап бөткөһөҙ. Пәйғәм­бәребеҙҙең “Мосолман башҡаларға ҡулы менән дә, теле аша ла зарар кил­термәҫ” тигән һүҙҙәрендә лә бөйөк аҡыл ята.
Аллаһ Тәғәлә әҙәм бала­һының телен төпкәрәк ҡуйған. Һөҙөмтәлә кеше ниндәйҙер һүҙҙе әйтер өсөн тәүҙә иренен, унан тештәрен ҡыбырҙата. Шунан ғына тел хәрәкәткә килеп, һүҙ сыға. Әгәр ҙә ки киреһенсә икән, кешелек донъяһы бихисап болғанышҡа дусар булыр ине. Телең төптәрәк тора, тимәк, уйламайынса әйтелгән һүҙҙәрҙән һаҡ булыу зарур. Һәр саҡ аҡыл алдан йөрөргә тейеш. Аллаһ Тәғәләнең ошо хикмәтен изге Рамаҙанда ныҡлы аңларға насип итһен.
Ғөмүмән, ураҙа тотҡан кеше ай дауамында үҙ-үҙен тәрбиәләй. Ауыҙын үлсәп асырға ғына түгел, шулай уҡ ризыҡтың, һаулыҡтың, ваҡыттың, ғүмерҙең ҡәҙерен белергә өйрәнә. Йәнә бер хикмәт шунда: әҙәм балаһы, Аллаһтың бойороғона буйһоноп, үҙенең Хоҙай бәндәһе икәнлеген тағы бер ҡат тәҡрарлай.
Рамаҙан айы тамамланып, изге ғәйетте үткәргән ваҡытта: “Эй, Раббым, бер ай дауамында ҡушҡандарыңды үтәнек”, — тип күңелебеҙҙә ҙур кинәнес кисерергә яҙһын. Ә ураҙаның әжере хисапһыҙ.







Беҙҙе Яндекс Дзен лентаһында уҡығыҙ

В ОдноклассникахВконтакте

Комментарий өҫтәргә






Башҡортостан Башлығы Беларусь менән мәктәп туризмы программаһын булдырыу хаҡында һөйләне

Башҡортостан Башлығы Беларусь менән мәктәп туризмы программаһын булдырыу хаҡында һөйләне 14.08.2025 // Йәмғиәт

Башҡортостан Беларусь Республикаһы менән берлектә уҡыусылар өсөн алмашыу буйынса ял ойошторҙо....

Тотош уҡырға 13

Ғәҙәттән тыш хәлдәр министрлығы томан һәм йәшен хаҡында иҫкәртте

Ғәҙәттән тыш хәлдәр министрлығы томан һәм йәшен хаҡында иҫкәртте 14.08.2025 // Йәмғиәт

Ғәҙәттән тыш хәлдәр министрлығы томан һәм йәшен хаҡында иҫкәртте...

Тотош уҡырға 9

Ғафуриҙа Еҙем йылғаһы аша йәйәүлеләр күпере төҙөкләндерелә
Башҡортостанда ҡорот байрамы ойошторола

Башҡортостанда ҡорот байрамы ойошторола 14.08.2025 // Йәмғиәт

16 августа Хәйбулла районының Аҡъяр ауылында «Хәйбулла ҡорото» төбәк-ара этно-фестивале уҙғарыла....

Тотош уҡырға 11

Республикала табиптарға остазлыҡ өсөн өҫтәмә аҡса түләнә
Силәбе өлкәһендә көслө боҙ-борсаҡ яуған

Силәбе өлкәһендә көслө боҙ-борсаҡ яуған 13.08.2025 // Йәмғиәт

Силәбе өлкәһендә көслө боҙ-борсаҡ яуған...

Тотош уҡырға 18

Башҡортостанда 31 меңдән ашыу кешегә «декрет пособиеһы» түләнә

Башҡортостанда 31 меңдән ашыу кешегә «декрет пособиеһы» түләнә 13.08.2025 // Йәмғиәт

Рәсәй Социаль фондының республика бүлексәһе эшләп йөрөгән әсәйҙәргә, ҡайһы бер осраҡтарҙа атайҙарға...

Тотош уҡырға 18

Өфө мэры йәш яҡташыбыҙға яһалма интеллект буйынса олимпиадала еңгән өсөн рәхмәт белдерҙе

Өфө мэры йәш яҡташыбыҙға яһалма интеллект буйынса олимпиадала еңгән өсөн рәхмәт белдерҙе 13.08.2025 // Йәмғиәт

Өфөнөң 58-се лицейын тамамлаған Тимур Ғарифуллин 2-8 августа Ҡытайҙа үткән яһалма интеллект буйынса...

Тотош уҡырға 14

Өөф мэры йәш яҡташыбыҙға яһалма интеллект буйынса олимпиадала еңгән өсөн рәхмәт белдерҙе

Өөф мэры йәш яҡташыбыҙға яһалма интеллект буйынса олимпиадала еңгән өсөн рәхмәт белдерҙе 13.08.2025 // Йәмғиәт

Өфөнөң 58-се лицейын тамамлаған Тимур Ғарифуллин 2-8 августа Ҡытайҙа үткән яһалма интеллект буйынса...

Тотош уҡырға 16

Республикала тағы бер ир-егет чача эсеп ағыуланған
ХМАО йәштәре Башҡортостанда милли кейемдә туй үткәргән

ХМАО йәштәре Башҡортостанда милли кейемдә туй үткәргән 13.08.2025 // Йәмғиәт

ХМАО йәштәре Башҡортостанда милли кейемдә туй үткәргән...

Тотош уҡырға 16

Шәйехзада Бабич исемендәге премияға ғаризалар ҡабул итеү ваҡыты оҙайтылды