Вконтакте facebook Вконтакте Вконтакте
Гәзитте ойоштороусылар:
Башҡортостан Республикаһы
Дәүләт Йыйылышы — Ҡоролтай,
Башҡортостан Республикаһы Хөкүмәте
» » Алдатҡыс емең булһын
Алдатҡыс емең булһын Ағасъяңаҡ, ағасаҡ, ағарсаҡ (жерех) – йыртҡыс балыҡ, һаҙандар ғаиләһенә ҡарай. Оҙон кәүҙәле, ауыҙы ҙур. Айғолаҡ тишектәре бик киң. Төҫө көмөш һымаҡ ялтырауыҡлы, ҡара ялтырауыҡлылары ла була, өҫкө һәм ҡойроҡ йөҙгөстәре һоро, ҡара ситле, аҫҡы һәм ҡабырға йөҙгөстәре ҡыҙғылт төҫтә. Нигеҙҙә йылғаларҙа шаршыларҙа, һирәкләп күлдәрҙә тереклек итә. Төрлө балыҡтар, айырыу­са аҡ сабаҡ менән туҡлана.

Йылға ағасаҡтары әллә ни ҙур түгел, оҙонлоғо 80 сантиметр, ауырлығы 4 – 5 килограмм. Ҡармаҡҡа 60 сантиметр оҙонлоҡтағы, 2 – 4 килограмм ауырлыҡтағылары ҡаба. 9 – 10 йыл йәшәйҙәр.
Ағасаҡ яңғыҙлыҡты ярата, ыуылдырыҡ сәскәндә ҡыш­ҡылыҡҡа соҡорға ятҡанда ҙур булмаған төркөмдәргә берлә­шәләр. Башҡа йыртҡыс балыҡ­тарҙан айырмалы, ағасаҡ ваҡ балыҡтар төркөмөн эҙләп тапҡас, уға ҡойроғо йәки һыу өҫтөнә һикереп сығып тотош кәүҙәһе менән һуғып шаңҡыта, табышын тиҙ арала йота. Ауыҙы ҙур булғанлыҡтан ваҡ балыҡтарҙың тотош төркөмөн ашай.
Ағасаҡ бер урында тереклек итә, күсеп йөрөмәй тиерлек. Шулай ҙа йыл әйләнәһенә урынын үҙгәртә. Тәрән соҡорҙарҙа ҡышлағанда әүҙемлек күрһәт­мәй. Яҙын, ыуылдырыҡ сәсер алдынан, 2 – 3 аҙна ҡомһоҙ­ланып ашай, ыуылдырыҡ сәскәс, 3 – 4 аҙна сирләй, ашамай. Июнь аҙағында иһә ҡомһоҙланып ашарға тотона, был 2 – 3 аҙнаға һуҙыла, һыу йылынғас, йөҙмәй тиерлек, уны иртән генә ҡармаҡларға мөмкин. Сентябрь башында, һыу һалҡынайғас, әүҙемлеге йәнә арта, был ноябрь башына тиклем дауам итә. Ҡышын насар эләгә.
Ағасаҡ – көндөҙгө йыртҡыс. Селбәрәләрҙе ул ярҙан үрләп ҡыуалай һәм кире йылғаның уртаһынан шаршыға төшә. Был операцияны көнөнә әллә нисә тапҡыр ҡабатлай. Төп аҙығы – ваҡ балыҡтар, һыуға төшөүсе эре бөжәктәр. Шуға күрә уны спиннингка, балыҡ тотоу карабына, ем балыҡҡа тоталар.
Ағасаҡты тотоуҙың иң уңай­лы мәле – ыуылдырыҡ сәс­кәндән һуң июнь – август айҙарында иртән, ә яҙын – көндөҙ. Ыуылдырыҡ сәскәндә ул туҡланмай, ә ыуылдырыҡ сәсеп бер нисә көн үткәс, ҡомһоҙланып ашарға керешә, шунлыҡтан йылтырмалы спинингка һәм ем балыҡҡа тоталар. Ыуылдырыҡ сәскәндән һуң ағасаҡ селәүсендәр, ҡабыр­саҡтар менән туҡлана. Шулай итеп, уға иң һәйбәт алдатҡыс ем булып ваҡ балыҡ, бигерәк тә аҡ сабаҡ, май ҡуңыҙы, сиңерткә, күбәләкле ҡармаҡ тора. Әммә был осорҙа Рәсәйҙең ҡайһы бер һыу ятҡылыҡтарында балыҡ тотоу тыйыла, уны тотоуҙың берҙән-бер юлы – бөжәктәр менән алдатып ҡармаҡлау. Һыу өҫтө әҙерәк шаҙраланып торһа, бигерәк тә һәйбәт, ул ағасаҡҡа балыҡсыны күрергә ҡамасау­лай. Ә ағасаҡты табыу үҙенсә­лекле туҡланыуы арҡаһында әллә ни ҡыйынлыҡ тыуҙырмай. Ҡараңғы төшкәс, бер нәмәгә лә ҡапмай.
Ҡармаҡлауҙың бөтә ысулдарында ла алдатҡыс ем һыу өҫтөндә була, өҫтәүенә ул ара-тирә һикерергә һәм һыуға бәрелеп-бәрелеп алырға тейеш. Бөжәктәр барлыҡҡа кил­гәс, ҡыуал менән алыҫҡа таш­лауҙы­­ файҙаланалар. Спиннинг менән тотҡанда әйлән­мәле уртаса ҙурлыҡтағы ялты­рауыҡтар, әйләнмәле ялтыра­уыҡтар, йөҙөүсе воблерҙар ҡулланыла. Көҙөн алдатҡыс емде һыу ятҡылығының төбөнә яҡын килтерәләр.




Беҙҙе Яндекс Дзен лентаһында уҡығыҙ

В ОдноклассникахВконтакте

Комментарий өҫтәргә






Изгелек күрһәт тә бушлай киноға, бассейнға, музейға бар

Изгелек күрһәт тә бушлай киноға, бассейнға, музейға бар 01.04.2019 // Йәмғиәт

Һуңғы ваҡытта ирекмәндәр хәрәкәте беҙҙең тормошобоҙҙа һиҙелерлек урын биләй....

Тотош уҡырға 4 696

Һыу инергә ваҡыт етте...

Һыу инергә ваҡыт етте... 01.04.2019 // Йәмғиәт

6 апрелдә Өфө ҡалаһындағы Үҙәк баҙар янындағы Һалдат күленә килһәгеҙ, үкенмәҫһегеҙ. Унда тәүлек...

Тотош уҡырға 3 826

Мөхәббәт менән бәхет гел бергә

Мөхәббәт менән бәхет гел бергә 31.03.2019 // Йәмғиәт

– Мөхәббәт ҡайҙа юғала? – тип һораған атаһынан бәләкәй Бәхет. – Үлә. Кешеләр булғанды ҡәҙерләмәй,...

Тотош уҡырға 4 769

"Ҡайһылай оятҡа ҡалдым..."

"Ҡайһылай оятҡа ҡалдым..." 31.03.2019 // Йәмғиәт

Асыу, ярһыу кешенең бөтөн тәнен, күңелен ялмап алыусан. Шуға әҙәм балаһының бындай осраҡта...

Тотош уҡырға 4 480

Бер быуаттан йәнә тупланы Темәс

Бер быуаттан йәнә тупланы Темәс 31.03.2019 // Йәмғиәт

Тап бынан йөҙ элек булған кеүек үк, ҡунаҡтарҙы Темәс ерендә һыбайлылар флагтар тотоп ҡаршы алды....

Тотош уҡырға 3 102

Ризыҡ менән бергә өмөт-ышаныс өләшеп

Ризыҡ менән бергә өмөт-ышаныс өләшеп 31.03.2019 // Йәмғиәт

Ирекмәндәр Сибайҙа өс айҙан ашыу инде “Йәшәү ризығы” тип аталған мәрхәмәтлек акцияһы үткәрә: ауыр...

Тотош уҡырға 3 797

"Аҙыҡтың өлөшөн генә һалыр инем..."

"Аҙыҡтың өлөшөн генә һалыр инем..." 31.03.2019 // Йәмғиәт

Имам-хатип мәсеткә вәғәз һөйләргә килһә, унда бер генә кеше – йәш көтөүсе – ултыра, ти....

Тотош уҡырға 4 045

135 мең граждан саҡырыла

135 мең граждан саҡырыла 31.03.2019 // Йәмғиәт

Рәсәй Президенты хәрби хеҙмәткә яҙғы саҡырылыш тураһында указға ҡул ҡуйҙы. Ул кисә, 30 мартта,...

Тотош уҡырға 3 177

Татарстан башҡорттары ҡоролтайға әҙерме?

Татарстан башҡорттары ҡоролтайға әҙерме? 30.03.2019 // Йәмғиәт

Бөгөн Ҡазанда Татарстан башҡорттары ҡоролтайы ултырышы булды....

Тотош уҡырға 2 778

Бабичтың кендек ҡаны тамған ер ул Ҡыйғаҙытамаҡ!

Бабичтың кендек ҡаны тамған ер ул Ҡыйғаҙытамаҡ! 30.03.2019 // Йәмғиәт

Башҡортостан автономияһының йылъяҙмасыһы, дәүләт эшмәкәре, шағир, музыкант, ойоштороусы Шәйехзада...

Тотош уҡырға 2 826

Төйәләҫтәр алыҫҡа йөрөмәҫ

Төйәләҫтәр алыҫҡа йөрөмәҫ 30.03.2019 // Йәмғиәт

Сибай ҡалаһының Төйәләҫ ҡасабаһында йыл аҙағында заман талаптарына яуап биргән фельдшер-акушерлыҡ...

Тотош уҡырға 2 617

Шәжәрәле ерҙә тәртип түрҙә

Шәжәрәле ерҙә тәртип түрҙә 30.03.2019 // Йәмғиәт

2018 йылдың 1 сентябрендә “Башҡортостан тарихы шәхестәр күҙлеге аша: генеалогик аспект” тигән...

Тотош уҡырға 2 872