Вконтакте facebook Вконтакте Вконтакте
Гәзитте ойоштороусылар:
Башҡортостан Республикаһы
Дәүләт Йыйылышы — Ҡоролтай,
Башҡортостан Республикаһы Хөкүмәте
» » Янғын хәүефе һәр кемгә янай
Ҡар иреп, ер өҫтө кипкәс, халыҡ урманда, ҡырҙа былтырғы кипкән үләнде үртәй, шуның менән тупраҡты яңырта, бөжәктәрҙән ҡотҡара, баҫыуҙы сәсеүгә әҙерләй.


Кемдер төтөн еҫен ярата, кемдер ошо мәшәҡәттәр аша бала сағын иҫенә төшөрә, әммә ҡоро үлән яныуының ҡот осҡос фажиғәләргә килтереү ихтимал­лығы күбеһен уйландырмай. Ялҡын ҙур тиҙлек менән шаҡтай киң майҙанға тарала. Йыш ҡына ул торлаҡ биналарға, хужалыҡ ҡоролмаларына, ҡайһы саҡта кеше ғүмеренә лә янай. Ҡайһы берәүҙәр кипкән үләнде яндырыу файҙалы тип уйлай. Әммә был дөрөҫ түгел.
Ҡоро үләнде үртәүҙең урман янғы­нына һәм торф ҡатламына ут тоҡаныуға килтереүе бар. Бындай янғындарҙың йәй буйы туҡтамауы мөмкин. Газ үткәр­гестәр, машиналар яныуы, электр селтәрҙәренә зыян килеүе ихтимал. Ел сығып, уттың ҡот осҡос күләмгә таралыуы мөм­кин. Урман янғыны – ифрат ҡурҡы­ныс афәт, тәбиғәткә оҙаҡ уңал­маҫлыҡ яра.
Ҡыш үткәс, үлән, ҡыуаҡлыҡ­тар тәр­биәләнмәһә лә үҫә. Йәш үлән сыҡ­һын өсөн иҫкеһе кәртә түгел. Яндырғандан һуң, кире­һенсә, яңы ғына бөрөләнә баш­лаған ағас, үҫемлектәр һәләк була. Хайуандар донъяһына ла ҙур зыян яһала: бө­жәк­тәр, ҡорттар, селәүсендәр юҡҡа сыға. Былтырғы ҡоро үлән – сүп түгел, ә баһа биреп бөтөргөһөҙ туҡланыу сығанағы. Ҡороған үләнде яндырыу өҫтәүенә ҡоштарҙы оялау һәм бала сығарыу урынынан мәхрүм итә.
Үлән янғанда тупраҡтың сирҙәргә ҡаршы торорға ярҙам иткән бөтөн файҙалы микроорганизмдары юҡҡа сыға. Ерҙең уңдырышлылығы кә­мей. Янғындан һуң тәбиғәттә тереклек 5-6 йыл үткәс кенә яңыра.
Баҡсала – үлән һабаҡтарын, баҫыу-ҡырҙарҙа һалам ҡалдыҡ­тарын яндырыу, урманда усаҡ яғыу закон менән дә тыйыла, штрафтар ҡаралған. Ошо сәбәпле кеше ғүмере өҙөлгән осраҡта ғәйеплеләр енәйәт яуаплылығына тарттырыла.
Тәмәке тартҡанда ла һаҡ булырға кәрәк. Һүндерелмәгән төпсөктөң дә ҡоро үләнде дөрләтеп ебәреүе ихтимал. Хужалыҡта, баҡсала янғын һүнде­реү өсөн ҡоралдар – силәк, көрәк, һыулы мискә, ҡом тулты­рыл­ған йәшник – һәр саҡ әҙер торорға тейеш.
Хәүефһеҙлек ҡағиҙәләрен үтәгән саҡта ғына үҙегеҙҙе янғындарҙан һаҡларһығыҙ. Баҡсала ут сыҡһа, ва­ҡиға тураһында шунда уҡ стационар телефондан – 01, кеҫә телефонынан 112 һандарын йыйып, янғын һүндереү бүлегенә шылты­ратығыҙ. Йортта кешеләр булһа, уларҙы ҡурҡыныс янамаған ергә сығарығыҙ. Электр энергияһын ҡулланыуҙы туҡтатығыҙ. Бала­лары­ғыҙға форсат тыуған һайын шырпы менән уйнауҙың ниндәй хәүеф менән янауын аңлатып тороғоҙ.





Беҙҙе Яндекс Дзен лентаһында уҡығыҙ

В ОдноклассникахВконтакте

Комментарий өҫтәргә






Изгелек күрһәт тә бушлай киноға, бассейнға, музейға бар

Изгелек күрһәт тә бушлай киноға, бассейнға, музейға бар 01.04.2019 // Йәмғиәт

Һуңғы ваҡытта ирекмәндәр хәрәкәте беҙҙең тормошобоҙҙа һиҙелерлек урын биләй....

Тотош уҡырға 4 112

Һыу инергә ваҡыт етте...

Һыу инергә ваҡыт етте... 01.04.2019 // Йәмғиәт

6 апрелдә Өфө ҡалаһындағы Үҙәк баҙар янындағы Һалдат күленә килһәгеҙ, үкенмәҫһегеҙ. Унда тәүлек...

Тотош уҡырға 3 465

Мөхәббәт менән бәхет гел бергә

Мөхәббәт менән бәхет гел бергә 31.03.2019 // Йәмғиәт

– Мөхәббәт ҡайҙа юғала? – тип һораған атаһынан бәләкәй Бәхет. – Үлә. Кешеләр булғанды ҡәҙерләмәй,...

Тотош уҡырға 4 099

"Ҡайһылай оятҡа ҡалдым..."

"Ҡайһылай оятҡа ҡалдым..." 31.03.2019 // Йәмғиәт

Асыу, ярһыу кешенең бөтөн тәнен, күңелен ялмап алыусан. Шуға әҙәм балаһының бындай осраҡта...

Тотош уҡырға 3 909

Бер быуаттан йәнә тупланы Темәс

Бер быуаттан йәнә тупланы Темәс 31.03.2019 // Йәмғиәт

Тап бынан йөҙ элек булған кеүек үк, ҡунаҡтарҙы Темәс ерендә һыбайлылар флагтар тотоп ҡаршы алды....

Тотош уҡырға 2 668

Ризыҡ менән бергә өмөт-ышаныс өләшеп

Ризыҡ менән бергә өмөт-ышаныс өләшеп 31.03.2019 // Йәмғиәт

Ирекмәндәр Сибайҙа өс айҙан ашыу инде “Йәшәү ризығы” тип аталған мәрхәмәтлек акцияһы үткәрә: ауыр...

Тотош уҡырға 3 254

"Аҙыҡтың өлөшөн генә һалыр инем..."

"Аҙыҡтың өлөшөн генә һалыр инем..." 31.03.2019 // Йәмғиәт

Имам-хатип мәсеткә вәғәз һөйләргә килһә, унда бер генә кеше – йәш көтөүсе – ултыра, ти....

Тотош уҡырға 3 576

135 мең граждан саҡырыла

135 мең граждан саҡырыла 31.03.2019 // Йәмғиәт

Рәсәй Президенты хәрби хеҙмәткә яҙғы саҡырылыш тураһында указға ҡул ҡуйҙы. Ул кисә, 30 мартта,...

Тотош уҡырға 2 968

Татарстан башҡорттары ҡоролтайға әҙерме?

Татарстан башҡорттары ҡоролтайға әҙерме? 30.03.2019 // Йәмғиәт

Бөгөн Ҡазанда Татарстан башҡорттары ҡоролтайы ултырышы булды....

Тотош уҡырға 2 440

Бабичтың кендек ҡаны тамған ер ул Ҡыйғаҙытамаҡ!

Бабичтың кендек ҡаны тамған ер ул Ҡыйғаҙытамаҡ! 30.03.2019 // Йәмғиәт

Башҡортостан автономияһының йылъяҙмасыһы, дәүләт эшмәкәре, шағир, музыкант, ойоштороусы Шәйехзада...

Тотош уҡырға 2 520

Төйәләҫтәр алыҫҡа йөрөмәҫ

Төйәләҫтәр алыҫҡа йөрөмәҫ 30.03.2019 // Йәмғиәт

Сибай ҡалаһының Төйәләҫ ҡасабаһында йыл аҙағында заман талаптарына яуап биргән фельдшер-акушерлыҡ...

Тотош уҡырға 2 343

Шәжәрәле ерҙә тәртип түрҙә

Шәжәрәле ерҙә тәртип түрҙә 30.03.2019 // Йәмғиәт

2018 йылдың 1 сентябрендә “Башҡортостан тарихы шәхестәр күҙлеге аша: генеалогик аспект” тигән...

Тотош уҡырға 2 530