Тормош аҡлы-ҡаралы, ҡояшлы-ямғырлы көндәре менән аралаш килһә лә, күҙгә күренеп бармаған, йыш ҡына иғтибарыбыҙҙы йәлеп итмәгән, әммә һоҡланғыс, фәһемле мөғжизәләргә ифрат бай йылғаны хәтерләтә. Ағымын һис туҡтатмай, гел генә алға, яңылыҡҡа ынтыла. Сылтырап та, шаулап та, тымыҡ та дауам иткән донъяһын һәр кем үҙ йөрәге аша үткәрә, яңы кешеләр менән таныша, өйрәнә, яраҡлаша һәм тирә-яҡ мөхит менән гармония булдыра.
Әңгәмәсем дә, ошо гөрләп аҡҡан тормош даръяһында үҙ шишмәһен табып, уны көн һайын сафландырып, эргә-тирәһендәгеләргә һөйөү, йылы хис-тойғо, дәрт һирпеп, ябайлыҡты бөйөк күреп йәшәгәндәрҙең береһе. Эшмәкәрлеген бер һүҙ менән генә тасуирлап булмаҫы көн кеүек асыҡ. Һүҙ – йырсы, композитор, “Аҡ ауаз” димселәр клубы етәксеһе Риф БИКБАЕВҠА.– Һеҙҙең менән осрашып, һөйләшергә ниәтемде белдергәс, атҡарылаһы эштәрегеҙҙе – республиканың теге йә был районында үткәреләсәк сараларығыҙҙы – тиҙ генә һанап сыҡтығыҙ... Мин, үҙ сиратымда, ваҡытығыҙҙың бик тығыҙ икәнлеген төҫмөрләп, һағайып та ҡуйҙым. Эшегеҙҙең күп булыуы республикалағы яңғыҙаҡтарҙың һаны менән бәйлеме?
– Үҙ парын тапмағандар республикала байтаҡ. Әммә уларҙы таныштырып, ҡауыштырып, киҫкен хәлдән ҡотолоп була. Башҡортостанда был йәһәттән мөмкинлек киң. Мәҫәлән, эшмәкәрлегебеҙ әүҙем барған Ейәнсура, Күгәрсен, Көйөргәҙе райондарында яңғыҙҙарҙың һаны күҙгә күренеп кәмене. Тимәк, тырышлыҡты арттырғанда, ихласыраҡ, әүҙемерәк шөғөлләнгәндә республикалағы буйҙаҡтарҙы ғаиләле итергә була.
– Халыҡ мәнфәғәте өсөн янып-көйөп тә, илһамланып та ҡылған батырлығығыҙҙың сығанағы бала саҡҡа, һеҙ үҫкән ғаиләгә барып тоташалыр, эйеме? Ниндәй малай булдығыҙ, ғөмүмән?
– Бала саҡтан йыр-моңға ғашиҡ булып, мәҙәниәтте яратып үҫтем. Биш йәшлек сағымда атайым гармун бүләк итте, шул мәлдә тәүге көйөмдө өйрәндем. Ат менән ныҡ дуҫ инем: һыбай ҙа саптым, һыуҙа ла йөҙҙөрҙөм, егеп утынға, бесәнгә йөрөттөм, кисен тышаулап яланға ебәреү ҙә минең яратҡан кәсептәремдең береһе булды. Ваҡытымдың күп кенә өлөшө ошо изге малҡайға арналды.
– Ә ҙурайғас ниндәй һөнәр белгесе булырға хыялландығыҙ?
– Йыр-моң күңелемә инеп ҡунаҡлағайны инде, шуға күрә Ғ. Әлмөхәмәтов исемендәге республика гимназия-интернатына юл тоттом. Уны тамамлағас, Өфө сәнғәт училищеһына индем, әммә уҡыуҙы аҙаҡҡаса дауам итмәнем. Бер мәл Өфө дәүләт сәнғәт институтында әҙерлек курстарында ла белем алдым. Тормош тигәнең бик ҡыҙыҡ нәмә, ахырҙа, Өфөләге һөнәри училищеға барып, тегенсе булып сыҡтым. Ҡайтып, Мораҡта ошо йүнәлештә эшләнем.
– Һәм бөгөн килеп һеҙ ...
– Тамада, үҙешмәкәр артист, димсе.
– Ошо димләү эшмәкәрлеге хаҡында ентекләберәк һөйләһәгеҙ ине. Был кәсепкә тотоноуығыҙҙың сәбәбе ниҙә?
– 2007 йылда, әле йырсы ла, тамада ла булмаған сағымда, килде был идея. Яуаплы бурыс, Аллаһ Тәғәлә тарафынан ҡушылды, тип әйтә алам. Әлбиттә, тәүҙәрәк тотоноуы ҡурҡынысыраҡ булды, шулай ҙа кире сигенмәнем, алға ынтылдым, өйрәндем. Танышыу кисәләре үткәрә башлауыма йыл ярымдай ваҡыт уҙҙы.
– Бындай кисәләрегеҙ нисек, ниндәй форматта үтә?
– Ҡунаҡтарҙы, йәғни сараға килгәндәрҙе, ҡаршы алабыҙ, тәғәйен урындарын күрһәтәбеҙ, сәләм һүҙен әйтәм, йыйылыуыбыҙҙың төп маҡсаты хаҡында бәйән итәм. Кисә йыр-моң, төрлө сығыштар менән үрелеп бара. Таныштырған мәлдә һәр кем ҡайһы яҡтан, ниндәй ниәт менән юлланыуы хаҡында әйтә, анкета тултыра. Ярҙамсыларым барлыҡ мәғлүмәтте теркәп бара, бер-береһенә тап килгәнерәктәрен төҫмөрләй.
– Әлегә нисә яңғыҙ йөрәкте парлы иттегеҙ?
– “Аҡ ауаз”да танышып табышҡан парҙарҙың һаны 40-тан ашты. Баймаҡ районында – һигеҙ, Бөрйәндә – өс, Йылайырҙа – ике, Ейәнсура, Күгәрсен райондарында, Күмертау, Мәләүез ҡалаларында – йәмғеһе 23, Ишембайҙа – өс, Салауатта – бер, Стәрлетамаҡта ике пар барлыҡҡа килде. Былар беҙ белгәндәр генә, бәлки, тағы ла күберәктер ҡауышҡандарҙың һаны. Күптән түгел Мәҡсүт мәҙәниәт йортонда беҙ таныштырған Әлфиә менән Заһир Хәлитовтарҙың никах тантанаһы булды. Бындай күркәм ваҡиғаларҙы йыш ойоштороу яғындабыҙ. Әйтергә кәрәк, теге йәки был төбәктә таныштырыу кисәһен ойошторорға ниәтемде район, ауыл хакимиәте вәкилдәренең хуплап, ярҙам ҡулы һуҙыуы һөйөндөрә. Тимәк, яңғыҙаҡтар мәсьәләһе республикабыҙҙың бер генә ауыл-ҡалаһын да тиерлек урап үтмәгән.
– Һеҙҙең таныштырыу клубына нисә йәшлектәр мөрәжәғәт итә ала? Сикләүҙәр бармы?
– Ҡәтғи йәш билдәләнмәгән, оло ағай-апайҙарҙы ла, егет-ҡыҙҙарҙы ла парлы, бәхетле, ғаиләле итеп күреү – изге теләгебеҙ. Ошо маҡсатты ғәмәлгә ашырыу өсөн тырышабыҙ ҙа инде. Кисәләргә мотлаҡ икенсе яртыһын эҙләп түгел, тиңдәштәре менән танышып, аралашып, күңел асып, йырлашып-бейешеп ҡайтыу өсөн дә киләләр. Һөҙөмтәлә кемдең нимә менән шөғөлләнеүе, һөнәри оҫталығы, мохтажлығы ла асыҡлана. Кисәләр һәр кемгә күңел дауаһы кеүек, дуҫтар табыу, йәмғиәт менән бер тулҡында йәшәү мөмкинлеген бирә. Шуны әйтеп үтер инем: 28 – 30 йәштәге яңғыҙаҡтар таныштырыуҙы, хатта танышыуҙы өнәп етмәй, йәғни яҙмышын билдәһеҙ ағымға көйләгән дә, уйланмай ҙа, тиҫтерҙәре менән ҡыҙыҡһынмай ҙа. Был бик үкенесле. Ваҡытында үҙ парыңды табыу, ғаилә ҡороу, балалар үҫтереү – йәшәйештең, бәхеттең асылы ул, минеңсә. Оло ағай-апайҙарыбыҙ иһә әүҙемерәк, беҙҙең менән тығыҙ бәйләнештә ҡала. Әле, мәҫәлән, 70 йәшлек бер ир-уҙаманға пар эҙләү менән мәшғүлбеҙ. Ағай күсеп китергә лә риза, үҙе ихлас, дини талаптарҙы ла үтәй.
– Әлегә ишен тапмағандарға ниндәй теләк-тәҡдим еткерер инегеҙ?
– Яңғыҙмын тип бошоноп ултырырға түгел. Танышыу кисәләренә йөрөүҙән оялмаһындар, аралашһындар. Ҡайһы бер парҙар төрлө сарала күрешеп йөрөй ҙә, бер-береһен оҡшатып, аҙаҡ дуҫлашып китә, ҡауыша. Ундай осраҡтар байтаҡ. Ихлас, асыҡ булһындар, үҙҙәрен кәм тоймаһындар. Нисә йәштә булыуҙарына ҡарамаҫтан, үҙ парын табырға тырышһындар. “Аҡ ауаз” иһә ярҙамһыҙ ҡалдырмаҫ.
Саф мөхәббәт, аҡҡош тоғролоғо, һөйөү, өҙөлөп һағыныу, ғаилә, балалар бәхете кеүек төшөнсәләр мәңгелек. Улар – күңел йәме, тормош асылы. Юҡҡа ғына һоҡланғыс йыр-моң, әҙәби әҫәрҙәр, кинофильмдар тап ошо илаһи күренештәргә, йылы тойғоларға арналмағандыр, күрәһең...