Айыу алған һунарсылар тураһында йыш ишеткәнегеҙ барҙыр, әммә 88 йәшлек бабайҙың әле булһа һунарға йөрөүе — һирәк күренеш. Әбйәлил районының Ҡаҙмаш ауылында йәшәгән Шәүкәт Ҡыйбатовты районда яҡшы беләләр. Ғүмере буйы колхоздың алдынғы шоферы һәр һабантуйҙа яҡшы эшләгәне өсөн бүләкләнер булған. Үткер күҙле, етеҙ хәрәкәтле уҙамандың һунарға булған ҡомары бәләкәйҙән килә: “Ҡушкөбәкте ҡулыма алғанда, мылтыҡ минән ҙур ине”, – тип хәтерләй геройым.

— Тәүге тапҡыр өйрәккә һунар ҡыл­дым. Бөгөнгөләй хәтеремдә, бәләкәй генәмен, ашарға ризыҡ юҡ. Шәмсетдин ағай биргән мылтыҡты алып, ҡош ау­ларға киттем. Тәүҙә күҙәтеп ятам теге­ләрҙе, яйлап ҡына күлдә йөҙәләр. Ҡамыш­лыҡҡа ыңғайлауҙары булды, ятҡан урынымдан һикереп тороп, ҡушкөбәкте төбәнем. Тәүге атҡанда уҡ бер өйрәкте эләк­терҙем. Хәҙер уйлайым да, әгәр ҙә шул ваҡытта беренсе атыуҙан өйрәк ала алмаһам, мин башҡаса һунар тип ауы­ҙымды ла асмаҫ инем, — тип кеткелдәп көлөп алды Шәүкәт олатай.
Һәр йәнлеккә һунар итеүҙең үҙ сере, үҙ алымы бар. Тәжри­бәле һунарсы уларҙың барыһы хаҡында ла бик ирмәк һәм мауыҡтырғыс бәйән итә. Йор һүҙле, теремек кәүҙәле һунар­сыны тыңлаған һайын тыңлағы килә. Ҡасандыр (ул ваҡытта көлкө булмағандыр инде) булған ваҡиғаларҙы иҫкә алыуы — үҙе бер тере тарих.
— Колхоз-совхоздар осоронда көтөү­гә айыу йәки бүре йыш һөжүм итер ине. Уларҙы аулауға хөкүмәт тарафынан махсус дәртләндереү сараһы күп булды. Бүре, айыу, төлкө тиреләре өсөн ярайһы уҡ ҙур күләмдә премия, атыу өсөн пуля (дары) бирелер ине. Кол­хоздың байтаҡ ҡына һыйырын айыу һуҡҡас, хужалар уны алыу бурысын ҡуйҙы. Бер нисә көн һунарсылар айыуҙы ҡара­уылланы, әммә тайыштабан хәйләкәр булып сыҡты.
Ҡасан булһа ла йәнлектең үҙ табышына килере билдәле, шуның өсөн хәйлә талап ителә. Йәнә һунарға сыҡтыҡ, тағараҡ эшләйбеҙ (ағасҡа менеү өсөн эшләнгән баҫҡыс шулай атала — Авт.). Сөнки ерҙә айыуҙы һағалап ултырғанда, ул беҙҙе һиҙергә мөмкин. Ә өҫтә булған­да, кеше еҫен тоймай. Тып-тын, бер тауыш та ишетелмәй. Икенсе көн тигәндә алпан-толпан баҫып тайыштабандың килгәне күренде. Аҙыраҡ атлай ҙа ҡолағын ҡарпайтып ала. Тамам яңғыҙ икәнлегенә ышанып, күмеп ҡуйған емтек янына яҡын­лашты.
Табышы менән булышҡан арала уны атып алырға кәрәк. Бер һунарсы — бер яҡтан, икен­сеһе икенсе яҡтан атып, уны алдан әҙерләгән соҡорға (ағас ҡыуышына) индерергә әҙерләнәбеҙ. Ҡаршылыҡты көтмәгән айыу бер аҙ юғалып ҡалды, һауа ярып үкереп ебәр­ҙе лә дүрт аяҡлап ҡаса башланы. Баҫтырып етеп тегене ҡамап алдыҡ, ҡапыл өҫтән һи­кереп, уның башына йәбеш­тем, ике ҡолағын тоттом да: “Здравствуй, Миша!” — тинем. Иптәштәрҙең ҡурҡыуы шунда уҡ юғалды, барыһы ла һын­дары ҡатып көлөргә тотондо, айыуыбыҙ ҙа аҡрынлап йән бирҙе. Оҙаҡ йылдар (ул ваҡыт­та бергә йөрөгән һунарсылар иҫән ине) мине “Здравствуй, Миша!” тип сәләмләп йөрөттө­ләр, — тип үҙе менән булған хәл­де хәтерләй Шәүкәт Мөхә­мәтйән улы.
Шул йылдарҙың бер иҫтә­леге итеп ул өйөндә айыу ҡа­рас­ҡыһын ҡәҙерләп һаҡлай. “Ҡасандыр урман хужаһы ме­нән алышыу ғүмеремдең иң матур мәле булған икән”, — ти һунарсы.
Бөгөн дә ул буш ултырмай: йылдың төрлө миҙгелендә лә урмандан ҡайтып инмәй. Елә­ген дә йыя, шифалы үләндәрҙе лә киптерә, кәрәк икән, һунарға ла сыға. Йорт алдында емеш-еләген, йәшелсәһен үҫтерә. Ул ултыртҡан картуфтың даны бар районға таралған, күптәр фәҡәт уныҡын алыр өсөн килә.
Хәрәкәттә — бәрәкәт, ти ха­лыҡ әйтеме. Һәр саҡ хәрәкәттә булған геройым — йәштәрҙе көнләштерерлек етеҙ, дәртле, тормошҡа ғашиҡ кеше. Артабан да уға иҫәнлек-һаулыҡ юлдаш булһын!