Вконтакте facebook Вконтакте Вконтакте
Гәзитте ойоштороусылар:
Башҡортостан Республикаһы
Дәүләт Йыйылышы — Ҡоролтай,
Башҡортостан Республикаһы Хөкүмәте
» » Ер яҡшы орлоҡ һорай
Ҡаты бойҙайҙы көндөҙгө һауа температураһы юғары булған, яуын-төшөмһөҙ, ҡоролоҡло төбәктә үҫтерәләр, сөнки был культураның юғары сифатын тәьмин итә. Бындай тәбиғәт-климат шарттары Башҡортостандың көньяҡ-көнсығыш райондарында күҙәтелә. Хәйбулла, Баймаҡ, Әбйәлил һәм Йылайыр райондары хужалыҡтары шуға ла бойҙайҙың ҡаты сорттарын үҫтереү менән шөғөлләнә.

Был төбәктә ҡаты бойҙайҙы төп етештереүселәрҙең береһе – Әмир Шәйәхмәтовтың крәҫтиән (фермер) хужалығы. Ул Хәйбулла районының Һамар ауылында 2006 йылда ойошторолған.
Етәксеһе Әмир Сабирйән улы аграр өлкәлә 30 йылдан ашыу эшләй, ауыл хужалығы фәндәре кандидаты. Эшен башлар алдынан уҡ ул яҙғы культуралар – бойҙай, арпаның үҙенсәлекле һәм уңдырышлы орлоғон етеш­тереүҙе маҡсат итеп ҡуя. Бынан тыш, тауар игенен баҙарға сы­ғарыу йәһәтенән дә байтаҡ эш башҡарыла, шулай ҙа төп баҫым ҡаты бойҙай үҫтереүгә яһала.
Башланғыс этапта фермер хужалығын туранан-тура орлоҡ етештереүгә күсереү өсөн ер майҙанын, атап әйткәндә, һө­рөнтө ерҙәрҙе киңәйтеү бурысы ҡуйыла. 300 гектарҙа эш баш­лаған Әмир Сабирйән улы әк­ренләп ауыл хужалығы культуралары, шул иҫәптән ҡаты бойҙай сәсеүлеген ике мең гектарға еткерә. Киләсәктә хужалыҡ игенселек системаһын тулыһынса яйға һалырға ниәтләй. Был ра­йондағы ауыл хужалығы етеш­тереүселәрен генә түгел, шулай уҡ Баймаҡ, Йылайыр, Әбйәлил райондары хужалыҡ­тарын сифатлы орлоҡ менән тәьмин итеү, уны республиканан ситкә лә сығарыу мөмкинлеген бирәсәк.
2015 йыл йомғаҡтарына ҡарағанда, Әмир Шәйәхмәтов 300 тонна самаһы юғары сифатлы орлоҡ һатҡан. Һуңғы өс-дүрт йылда ғына район хужалыҡтарын 100 мең тоннанан ашыу яҡшы орлоҡ менән тәьмин иткән.
Әйтергә кәрәк: бөтә технологик етештереү процесы – сәсеүҙән, үҫентеләрҙе хәстәрләүҙән алып ураҡҡа тиклем, фермер хужа­лығының үҙ көсө менән тормошҡа ашырыла. Әле бында Әмир Са­бирйән улының 15 ауылдашы эшләй. Бурыс ваҡытында һәм сифатлы итеп үтәлә. Һөҙөмтәлә былтырғы ҡатмарлы һауа шарттарында ла фермер хужалы­ғында ҡаты бойҙай уңышы гектарынан 13,1 центнер тәшкил иткән. Ә район буйынса был күрһәткес уртаса 10 центнер булған. Рәсәй буйынса уртаса күрһәткестәргә ярашлы, ҡаты бойҙайҙың уңышы, ошондай уҡ йомшаҡ культура менән сағыш­тырғанда, 20-30 процентҡа түбәнерәк.
Йүнәлеште үҫтереүҙә орлоҡто эшкәртеү, һаҡлау, сеймалды сәсеүгә әҙерләү айырыуса ҙур әһәмиәткә эйә. Әле фермер хужалығы орлоҡ таҙартыу буйын­са заманса комплексты сафҡа индерергә ниәтләй. Был ҡоролма етештереүҙе арттырыуға булыш­лыҡ итәсәк. Фермер хужалығы иген һәм башҡа баҫыу культура­ларының юғары сифатлы, үҙенсәлекле һәм репродукциялы орлоҡтарын етештереүҙе маҡсат итеп ҡуя.
Иген культураһы ҡала, әммә сорттар үҙгәрә, әүәлге ресурс­тарға биологик, сифат һәм башҡа үҙенсәлектәре буйынса яңырағы алмашҡа килә. Орлоҡсолоҡ сис­темаһында был – бик мөһим стратегик йүнәлеш. Тауар етеш­тереүселәр өсөн әүәлгеһенән яҡшыраҡ сортты кем беренсе булып ғәмәлгә индерә, шул баҙарҙа ла ота.







Беҙҙе Яндекс Дзен лентаһында уҡығыҙ

В ОдноклассникахВконтакте

Комментарий өҫтәргә






Изгелек күрһәт тә бушлай киноға, бассейнға, музейға бар

Изгелек күрһәт тә бушлай киноға, бассейнға, музейға бар 01.04.2019 // Йәмғиәт

Һуңғы ваҡытта ирекмәндәр хәрәкәте беҙҙең тормошобоҙҙа һиҙелерлек урын биләй....

Тотош уҡырға 4 143

Һыу инергә ваҡыт етте...

Һыу инергә ваҡыт етте... 01.04.2019 // Йәмғиәт

6 апрелдә Өфө ҡалаһындағы Үҙәк баҙар янындағы Һалдат күленә килһәгеҙ, үкенмәҫһегеҙ. Унда тәүлек...

Тотош уҡырға 3 491

Мөхәббәт менән бәхет гел бергә

Мөхәббәт менән бәхет гел бергә 31.03.2019 // Йәмғиәт

– Мөхәббәт ҡайҙа юғала? – тип һораған атаһынан бәләкәй Бәхет. – Үлә. Кешеләр булғанды ҡәҙерләмәй,...

Тотош уҡырға 4 231

"Ҡайһылай оятҡа ҡалдым..."

"Ҡайһылай оятҡа ҡалдым..." 31.03.2019 // Йәмғиәт

Асыу, ярһыу кешенең бөтөн тәнен, күңелен ялмап алыусан. Шуға әҙәм балаһының бындай осраҡта...

Тотош уҡырға 3 936

Бер быуаттан йәнә тупланы Темәс

Бер быуаттан йәнә тупланы Темәс 31.03.2019 // Йәмғиәт

Тап бынан йөҙ элек булған кеүек үк, ҡунаҡтарҙы Темәс ерендә һыбайлылар флагтар тотоп ҡаршы алды....

Тотош уҡырға 2 704

Ризыҡ менән бергә өмөт-ышаныс өләшеп

Ризыҡ менән бергә өмөт-ышаныс өләшеп 31.03.2019 // Йәмғиәт

Ирекмәндәр Сибайҙа өс айҙан ашыу инде “Йәшәү ризығы” тип аталған мәрхәмәтлек акцияһы үткәрә: ауыр...

Тотош уҡырға 3 380

"Аҙыҡтың өлөшөн генә һалыр инем..."

"Аҙыҡтың өлөшөн генә һалыр инем..." 31.03.2019 // Йәмғиәт

Имам-хатип мәсеткә вәғәз һөйләргә килһә, унда бер генә кеше – йәш көтөүсе – ултыра, ти....

Тотош уҡырға 3 700

135 мең граждан саҡырыла

135 мең граждан саҡырыла 31.03.2019 // Йәмғиәт

Рәсәй Президенты хәрби хеҙмәткә яҙғы саҡырылыш тураһында указға ҡул ҡуйҙы. Ул кисә, 30 мартта,...

Тотош уҡырға 2 973

Татарстан башҡорттары ҡоролтайға әҙерме?

Татарстан башҡорттары ҡоролтайға әҙерме? 30.03.2019 // Йәмғиәт

Бөгөн Ҡазанда Татарстан башҡорттары ҡоролтайы ултырышы булды....

Тотош уҡырға 2 459

Бабичтың кендек ҡаны тамған ер ул Ҡыйғаҙытамаҡ!

Бабичтың кендек ҡаны тамған ер ул Ҡыйғаҙытамаҡ! 30.03.2019 // Йәмғиәт

Башҡортостан автономияһының йылъяҙмасыһы, дәүләт эшмәкәре, шағир, музыкант, ойоштороусы Шәйехзада...

Тотош уҡырға 2 532

Төйәләҫтәр алыҫҡа йөрөмәҫ

Төйәләҫтәр алыҫҡа йөрөмәҫ 30.03.2019 // Йәмғиәт

Сибай ҡалаһының Төйәләҫ ҡасабаһында йыл аҙағында заман талаптарына яуап биргән фельдшер-акушерлыҡ...

Тотош уҡырға 2 358

Шәжәрәле ерҙә тәртип түрҙә

Шәжәрәле ерҙә тәртип түрҙә 30.03.2019 // Йәмғиәт

2018 йылдың 1 сентябрендә “Башҡортостан тарихы шәхестәр күҙлеге аша: генеалогик аспект” тигән...

Тотош уҡырға 2 540