Вконтакте facebook Вконтакте Вконтакте
Гәзитте ойоштороусылар:
Башҡортостан Республикаһы
Дәүләт Йыйылышы — Ҡоролтай,
Башҡортостан Республикаһы Хөкүмәте
» » Һалҡын төшкәс, шәкәрләнә
Һалҡын төшкәс, шәкәрләнә Ҡара миләш Алтай крайында, Балтик буйы республикаларында күп үҫә. Файҙалы булыуы менән ул илебеҙҙә киң танылған еләк-емеш. Ҡара миләштә, алма менән сағыштырғанда, аҡһым — 3,9, органик кислота ике тапҡырға күберәк. Кеше организмына кәрәкле каротин, В1 В2, Рр, С витаминдары бар.

Ҡара миләш тупраҡҡа талапсан түгел, ҡояш яҡтыһы төш­кән урында яҡшы үҫә һәм юғары уңыш бирә. Вегетация осо­ро иртә башлана. Апрель бөтөүгә бөрө ебәрә башлай, май аҙаҡтарында сәскә ата. Сәскә атыуы 16-18 көн дауам итә. Та­мыр системаһы тәрәнгә китмәй, һөрөү ҡатламында тара­ла. Ҡышҡы 35-36 градус һалҡында сәскә бөрөләре һәм бер йыллыҡ сыбыҡтары өшөй. Һалҡында зарарланған ҡыуаҡтар тиҙ төҙәлә һәм үҫеп китә. Ҡара миләш күп йылдар уңыш бирә.
Яңауыл районында “Нефтяник” коллектив баҡсаһы ойош­торолғас та, 1968 йылда уңдырышһыҙ, әсе, аҡһыл һо­ро, ауыр тупраҡлы ергә ҡара миләш үҫентеһе ултырт­ҡай­ныҡ. Һәр соҡорға өс күнәк серетмә, 200 г суперфосфат, 100 г хлор­лы калий, 300 г эзбиз ҡатнашмаһы һалдыҡ. Үҫенте ерегеп китте. Даими һыу һибелде. Ун йылға тиклем юғары уңыш бирҙе, һәр ҡыуаҡтан 3-4 биҙрә миләш йыйып ала инек. Ҡышҡы ҡаты һалҡындарҙа ҡыуаҡтарҙың өшөгәне булды. Яҙ, еләк ағастары япраҡҡа төрөнгәндә, ҡара миләш яланғас ултыра, төҙәлә, йәшеллеккә күмелә. Икенсе йылына юғары уңыш бирә.
Ҡара миләш ҡыуағын ҡышҡы һалҡындарҙан һаҡлауҙа ҡар ҡатламы ифрат ҙур әһәмиәтле. Бының өсөн ҡыуаҡты ҡар аҫтында ҡалдырыу хәстәрлеген күрергә кәрәк.
Ҡара миләште орлоҡтан һәм вегетатив юл менән үрсетәләр. Был — төрлө ауырыуҙарға һәм ҡоротҡостарға ҡаршы торорға һәләтле, юғары уңыш биреүсән, иҡтисади яҡтан файҙалы культура.
Унан варенье, һут, компот, шарап әҙерләйҙәр. Шулай уҡ аҙыҡ-түлек, витаминдар етештереү өсөн киң файҙаланыла.
Ҡара миләш һалҡындар төшкәс кенә шәкәрләнә, сифаты яҡшыра.
С. Хажиевтың “Емешле булһын баҡсаң” китабынан.




Беҙҙе Яндекс Дзен лентаһында уҡығыҙ

В ОдноклассникахВконтакте

Комментарий өҫтәргә






Изгелек күрһәт тә бушлай киноға, бассейнға, музейға бар

Изгелек күрһәт тә бушлай киноға, бассейнға, музейға бар 01.04.2019 // Йәмғиәт

Һуңғы ваҡытта ирекмәндәр хәрәкәте беҙҙең тормошобоҙҙа һиҙелерлек урын биләй....

Тотош уҡырға 4 008

Һыу инергә ваҡыт етте...

Һыу инергә ваҡыт етте... 01.04.2019 // Йәмғиәт

6 апрелдә Өфө ҡалаһындағы Үҙәк баҙар янындағы Һалдат күленә килһәгеҙ, үкенмәҫһегеҙ. Унда тәүлек...

Тотош уҡырға 3 368

Мөхәббәт менән бәхет гел бергә

Мөхәббәт менән бәхет гел бергә 31.03.2019 // Йәмғиәт

– Мөхәббәт ҡайҙа юғала? – тип һораған атаһынан бәләкәй Бәхет. – Үлә. Кешеләр булғанды ҡәҙерләмәй,...

Тотош уҡырға 3 916

"Ҡайһылай оятҡа ҡалдым..."

"Ҡайһылай оятҡа ҡалдым..." 31.03.2019 // Йәмғиәт

Асыу, ярһыу кешенең бөтөн тәнен, күңелен ялмап алыусан. Шуға әҙәм балаһының бындай осраҡта...

Тотош уҡырға 3 811

Ризыҡ менән бергә өмөт-ышаныс өләшеп

Ризыҡ менән бергә өмөт-ышаныс өләшеп 31.03.2019 // Йәмғиәт

Ирекмәндәр Сибайҙа өс айҙан ашыу инде “Йәшәү ризығы” тип аталған мәрхәмәтлек акцияһы үткәрә: ауыр...

Тотош уҡырға 3 174

"Аҙыҡтың өлөшөн генә һалыр инем..."

"Аҙыҡтың өлөшөн генә һалыр инем..." 31.03.2019 // Йәмғиәт

Имам-хатип мәсеткә вәғәз һөйләргә килһә, унда бер генә кеше – йәш көтөүсе – ултыра, ти....

Тотош уҡырға 3 390

135 мең граждан саҡырыла

135 мең граждан саҡырыла 31.03.2019 // Йәмғиәт

Рәсәй Президенты хәрби хеҙмәткә яҙғы саҡырылыш тураһында указға ҡул ҡуйҙы. Ул кисә, 30 мартта,...

Тотош уҡырға 2 932

Йоҡларға ҡурҡам...

Йоҡларға ҡурҡам... 30.03.2019 // Йәмғиәт

Баҡыйлыҡҡа күскәненә тиҫтә йылға яҡын ваҡыт уҙһа ла, әсәйем һуңғы арала төшөмә йыш инә башланы....

Тотош уҡырға 3 504

Йәкшәмбелә ғаилә менән ҡайҙа барырға була?

Йәкшәмбелә ғаилә менән ҡайҙа барырға була? 29.03.2019 // Йәмғиәт

Ҡул эштәре менән булыу, аш-һыу бешереү, бейеү, һүрәт төшөрөү, спорт уйындары... Ә һеҙҙең ғаиләнең...

Тотош уҡырға 1 893

"Мин Хәйбулланан!" тип ғорурланыр йәштәр ҙә

"Мин Хәйбулланан!" тип ғорурланыр йәштәр ҙә 29.03.2019 // Йәмғиәт

Башҡортостандың 100 йыллығына арналған саралар дауам итә. Бөгөн, мәҫәлән, Хәйбулла районы үҙәге...

Тотош уҡырға 1 912

Сарыҡ нисек тегелә?

Сарыҡ нисек тегелә? 29.03.2019 // Йәмғиәт

Учалы тарих һәм тыуған яҡты өйрәнеү музейында башҡорттоң традицион аяҡ кейеме – сарыҡ тегеү буйынса...

Тотош уҡырға 2 072

15 апрелдә башлана

15 апрелдә башлана 29.03.2019 // Йәмғиәт

Учалы районы хакимиәтендә подъездарҙы төҙөкләндереү буйынса республика программаһының тормошҡа...

Тотош уҡырға 1 840