БАШ
РУС
Изгелек күрһәт тә бушлай киноға, бассейнға, музейға бар 01.04.2019 // Йәмғиәт
Һуңғы ваҡытта ирекмәндәр хәрәкәте беҙҙең тормошобоҙҙа һиҙелерлек урын биләй....
Тотош уҡырға 4 698
Ейәнсура районындағы Юнай ауылы рәсми документтарҙа 1765 йылдан бирле билдәле. Уның халҡы — үҫәргән ырыуы башҡорттары. Юнай бик уңайлы ерҙә, Ҡаҫмарт йылғаһы буйында урынлашҡан.
Атаҡлы йырсыбыҙ, олатайым Сөләймән Абдуллин һәр концертын тиерлек “Ҡаҫмарт буйы” йыры менән башлай торғайны:
Иртәнсәккәй тороп, бер ҡараһам,
Ҡаҫмарт буйы ята күгәреп.
Шул яҡтарға ҡарап, бер йырланым,
Уйҙарымды алыҫ ебәреп...
Ауыл таулы, урманлы ерҙә урынлашҡан. Тауҙар Урал тауының көньяғындағы Шайтан тау массивына инә. Ошо тауҙар араһында иң бейеге — Соңғорлотау. Соҡор-саҡыр менән сыбарланған. Исеме лә шунан сыҡҡан. Ололар һөйләүенсә, был тауҙың башында төпһөҙ күл булған. Тора-бара ул юҡҡа сыҡҡан. Шулай уҡ ауылды Ҡалаҡтау, Эйәрлетау, Бирлетау (Биреле тау), Ҡаршытау тигән түбәләр уратып алған.
Ауыл аша Шалтыран йылғаһы аға. “Шалтырап аҡҡан йылға” тигәндән килеп сыҡҡан. Ул йылға ауылды уртаға бүлеп, Ҡаҫмартҡа ҡоя. Бәләкәй генә Юнай тигән йылғабыҙ ҙа бар. Ауылдан ситтәрәк, Ҡаҫмарт буйында, Бирҙеғол исемле тау бар. Уның легендаһы ла һаҡланған. Ҡасандыр бер ҡарттың Алтынбикә исемле ҡыҙын ҡаҙаҡтар урлап алып китә. Алтынбикә ҡаҙаҡ далаһында ул таба. Ҡаҙаҡтар, ҡыуанышып, “Хоҙай беҙгә ҡол бирҙе”, ти. Малайға Бирҙеғол тигән исем ҡушалар. Ләкин, даланы үҙ итмәй, Алтынбикә ҡасып ҡайтып китә. Бер тау башына менеп, тыуған яғын һағыныуҙан илап ебәрә. Тауға Бирҙеғол исемен бирәләр.
М. Аҡмулла исемендәге Башҡорт дәүләт педагогия университеты студенты Байрас Рәйес улы Абдуллиндың Башҡорт диалектологияһы буйынса курс эшенән. 2009 йыл.
Атаҡлы йырсыбыҙ, олатайым Сөләймән Абдуллин һәр концертын тиерлек “Ҡаҫмарт буйы” йыры менән башлай торғайны:
Иртәнсәккәй тороп, бер ҡараһам,
Ҡаҫмарт буйы ята күгәреп.
Шул яҡтарға ҡарап, бер йырланым,
Уйҙарымды алыҫ ебәреп...
Ауыл таулы, урманлы ерҙә урынлашҡан. Тауҙар Урал тауының көньяғындағы Шайтан тау массивына инә. Ошо тауҙар араһында иң бейеге — Соңғорлотау. Соҡор-саҡыр менән сыбарланған. Исеме лә шунан сыҡҡан. Ололар һөйләүенсә, был тауҙың башында төпһөҙ күл булған. Тора-бара ул юҡҡа сыҡҡан. Шулай уҡ ауылды Ҡалаҡтау, Эйәрлетау, Бирлетау (Биреле тау), Ҡаршытау тигән түбәләр уратып алған.
Ауыл аша Шалтыран йылғаһы аға. “Шалтырап аҡҡан йылға” тигәндән килеп сыҡҡан. Ул йылға ауылды уртаға бүлеп, Ҡаҫмартҡа ҡоя. Бәләкәй генә Юнай тигән йылғабыҙ ҙа бар. Ауылдан ситтәрәк, Ҡаҫмарт буйында, Бирҙеғол исемле тау бар. Уның легендаһы ла һаҡланған. Ҡасандыр бер ҡарттың Алтынбикә исемле ҡыҙын ҡаҙаҡтар урлап алып китә. Алтынбикә ҡаҙаҡ далаһында ул таба. Ҡаҙаҡтар, ҡыуанышып, “Хоҙай беҙгә ҡол бирҙе”, ти. Малайға Бирҙеғол тигән исем ҡушалар. Ләкин, даланы үҙ итмәй, Алтынбикә ҡасып ҡайтып китә. Бер тау башына менеп, тыуған яғын һағыныуҙан илап ебәрә. Тауға Бирҙеғол исемен бирәләр.
М. Аҡмулла исемендәге Башҡорт дәүләт педагогия университеты студенты Байрас Рәйес улы Абдуллиндың Башҡорт диалектологияһы буйынса курс эшенән. 2009 йыл.
Автор: Рәшит ШӘКҮР.
Һыу инергә ваҡыт етте... 01.04.2019 // Йәмғиәт
6 апрелдә Өфө ҡалаһындағы Үҙәк баҙар янындағы Һалдат күленә килһәгеҙ, үкенмәҫһегеҙ. Унда тәүлек...
Тотош уҡырға 3 826
Мөхәббәт менән бәхет гел бергә 31.03.2019 // Йәмғиәт
– Мөхәббәт ҡайҙа юғала? – тип һораған атаһынан бәләкәй Бәхет. – Үлә. Кешеләр булғанды ҡәҙерләмәй,...
Тотош уҡырға 4 772
"Ҡайһылай оятҡа ҡалдым..." 31.03.2019 // Йәмғиәт
Асыу, ярһыу кешенең бөтөн тәнен, күңелен ялмап алыусан. Шуға әҙәм балаһының бындай осраҡта...
Тотош уҡырға 4 481
Бер быуаттан йәнә тупланы Темәс 31.03.2019 // Йәмғиәт
Тап бынан йөҙ элек булған кеүек үк, ҡунаҡтарҙы Темәс ерендә һыбайлылар флагтар тотоп ҡаршы алды....
Тотош уҡырға 3 103
Ризыҡ менән бергә өмөт-ышаныс өләшеп 31.03.2019 // Йәмғиәт
Ирекмәндәр Сибайҙа өс айҙан ашыу инде “Йәшәү ризығы” тип аталған мәрхәмәтлек акцияһы үткәрә: ауыр...
Тотош уҡырға 3 799
"Аҙыҡтың өлөшөн генә һалыр инем..." 31.03.2019 // Йәмғиәт
Имам-хатип мәсеткә вәғәз һөйләргә килһә, унда бер генә кеше – йәш көтөүсе – ултыра, ти....
Тотош уҡырға 4 046
135 мең граждан саҡырыла 31.03.2019 // Йәмғиәт
Рәсәй Президенты хәрби хеҙмәткә яҙғы саҡырылыш тураһында указға ҡул ҡуйҙы. Ул кисә, 30 мартта,...
Тотош уҡырға 3 178
Татарстан башҡорттары ҡоролтайға әҙерме? 30.03.2019 // Йәмғиәт
Бөгөн Ҡазанда Татарстан башҡорттары ҡоролтайы ултырышы булды....
Тотош уҡырға 2 778
Бабичтың кендек ҡаны тамған ер ул Ҡыйғаҙытамаҡ! 30.03.2019 // Йәмғиәт
Башҡортостан автономияһының йылъяҙмасыһы, дәүләт эшмәкәре, шағир, музыкант, ойоштороусы Шәйехзада...
Тотош уҡырға 2 827
Төйәләҫтәр алыҫҡа йөрөмәҫ 30.03.2019 // Йәмғиәт
Сибай ҡалаһының Төйәләҫ ҡасабаһында йыл аҙағында заман талаптарына яуап биргән фельдшер-акушерлыҡ...
Тотош уҡырға 2 617
Шәжәрәле ерҙә тәртип түрҙә 30.03.2019 // Йәмғиәт
2018 йылдың 1 сентябрендә “Башҡортостан тарихы шәхестәр күҙлеге аша: генеалогик аспект” тигән...
Тотош уҡырға 2 873