Вконтакте facebook Вконтакте Вконтакте
Гәзитте ойоштороусылар:
Башҡортостан Республикаһы
Дәүләт Йыйылышы — Ҡоролтай,
Башҡортостан Республикаһы Хөкүмәте
» » Ҡөҙрәтле ер – Хәйбулла
Әбүбәкер ауылында Әүлиә ҡәбере бар. Уның тураһында урындағы аҡһаҡал, ағинәйҙәр һөйләүенән, шәжәрә сығанаҡтарынан күп риүәйәттәр һаҡланған.

Билдәле булыуынса, Мөхәммәт пәйғәмбәре­беҙ үҙе Ағиҙел, Дим, Әй, Эйек, Танып, Сөн, Ашҡаҙар, Яйыҡ һәм башҡа йылғалар буйында төпләнгән ата-бабаларыбыҙ тарафына Ислам дине тәғлимәттәрен аңлатыу, төшөндөрөү маҡ­сатында өс сәхәбә ебәр­гән. Шуларҙың икәүһе хәҙерге Миәкә районының Илсеғол ауылы янын­дағы Нарыҫтауҙа ерләнгән, тиҙәр. 2011 йылда унда ҡомартҡы итеп матур, семәрле комплекс-кәшәнә төҙөлгән.
Тарихи сығанаҡтарҙан күренеүенсә, Х – ХI бы­уаттарҙа ислам иле, империяһы ҙур ҡеүәтҡә эйә була. Мәҫәлән, 980 – 1037 йылдарҙа идара иткән Бағдад ҡалаһы хәлифе Мәхмүт Газнави дин хәҡи­ҡәтен тыныс юл менән дә данлай. Иҡтисад, мәҙә­ниәт, сәнғәт, әҙәбиәт, тарих, философия, тәржемә эше, математика, астрономия һәм башҡа ғилми асыштарҙы юғары күтәрә.
Нәҡ ошо заманда Бағдад хәлифәтенән төрлө яҡтарға – Көньяҡ Уралдан Аралға саҡлы баш­ҡорт далаларына ебәрелгән сәхәбәләрҙең бере­һе хажи Хәким әл Бағдади була. Ошо изге Әүлиә ҡәберен күрергә халыҡ борон замандан күпләп йөрөй. Мосолмандар егелгән аттары, дөйәләре, каруандары менән бергә бер нисә көн Ташлы йылғаһы туға­йында ҡорбан салып, милли аш менән һыйланып, дини йолаларҙы үтәп, Әүлиәгә хөрмәтен, ихтирамын белдергән.
Мин белгән, күреп һөйләшкән, хәтирәләрен тыңлаған оло быуын шәхестәре араһында һу­ғыштан һуңғы йылдарҙа ауыл муллаһы булған, уҡымышлы, хөрмәтле Уйылдан Айса улы Сынбулатов (1886—1976 йылдар), Беренсе донъя һуғышында ҡатнашып, 1915 йылда ҡаты яраланып ҡайтҡан, танылған Ҡарғалы мәҙрәсәһен тамамлаған, тарих, әҙәбиәт фәндәрен яҡшы белгән, хөрмәтле олатай Ғәйнулла Мөхәрләм улы Билалов (1892—1970 йылдар), ауылдың иң өлкән аҡһаҡалы, зиһенле, уҡымышлы Сибәғәт Дуҫмөхәмәт улы Балдыбаев (1870 – 1960 йылдар) бар.
Алыҫтан юлланған мосолмандар аҙашмаған, сөнки Хәким тауының башында ялпаҡ таштар­ҙан һалынған, ике метр бейеклектәге таш өйөмө (ҡурған) юл күрһәтеп торған. Ҡыҙғанысҡа ҡар­шы, бөгөн ул ҡомартҡы һаҡланмаған.
Риүәйәттәр буйынса, изге Әүлиә ҡәберен мосолмандар бик ҡәҙерләп йыһазландырған. Ғәрәпсә яҙылған таштар, кәшәнә лә булған, быға дәлилдәр ҙә бар.
ХХ быуаттың 60-сы йылдарында, замандаштар һөйләүенсә, Әүлиә ҡәбере өҫтөндәге, Хәким тауы башындағы таш өймәне емереп, мал фермаһы төҙөгәндә нигеҙ өсөн алғандар.
Тик 2011 йылда ҡәбергә мәрмәр таш ҡуйыл­ды, ошо айҡанлы күркәм сара булды. Унда ауыл халҡы, Өфөнән Хәмзә хәҙрәт Ғәлләмов, Хәмзә мәсете имам-хатибы Дим хәҙрәт, ҡомартҡыны тәрбиәләп торған Зәйнулла Билалов, Юлай хәҙрәт Юнысов һәм башҡа мәртәбәле ҡунаҡтар ҡатнашты. Әбүбәкер урта мәк­тәбе уҡытыусыһы, хеҙмәт ветераны Ғәбит Мәхийән улы үҙ ғаиләһе исеменән ҡорбан салдырҙы, табын ойошторҙо.

Билал БИЛАЛОВ,
Башҡортостандың мәғариф алдынғыһы.







Беҙҙе Яндекс Дзен лентаһында уҡығыҙ

В ОдноклассникахВконтакте

Комментарий өҫтәргә






Республикала сабыйҙар үлеменең тарихи минимумы теркәлгән

Республикала сабыйҙар үлеменең тарихи минимумы теркәлгән 30.06.2025 // Йәмғиәт

2024 йылда сабыйҙар үлеме күрһәткесе 3,5 промилле тәшкил иткән Был республиканың статистика...

Тотош уҡырға 0

Республикала ишле ғаиләләргә вуздар ҡарамағындағы колледждарҙа балаларҙы уҡытыу хаҡы компенсациялана

Республикала ишле ғаиләләргә вуздар ҡарамағындағы колледждарҙа балаларҙы уҡытыу хаҡы компенсациялана 30.06.2025 // Йәмғиәт

Башҡортостан Дәүләт Йыйылышы – Ҡоролтай депутаттары республиканың күп балалы ғаиләләренә дәүләт...

Тотош уҡырға 3

«Башҡортостан» ҡунаҡханаһына биш йондоҙ бирелде

«Башҡортостан» ҡунаҡханаһына биш йондоҙ бирелде 30.06.2025 // Йәмғиәт

Өфөлә урынлашҡан «Башҡортостан» ҡунаҡхана комплексы рәсми рәүештә биш йондоҙло тип...

Тотош уҡырға 4

Республикала ҡыҫҡа ваҡытлы йәшенле ямғыр яуыуы фаразлана

Республикала ҡыҫҡа ваҡытлы йәшенле ямғыр яуыуы фаразлана 30.06.2025 // Йәмғиәт

Аҙна башында йылы һәм ямғырлы һауа торошо көтөлә....

Тотош уҡырға 3

Әрмәнстанда яҡташыбыҙҙы ағыулы йылан саҡҡан

Әрмәнстанда яҡташыбыҙҙы ағыулы йылан саҡҡан 27.06.2025 // Йәмғиәт

Әрмәнстанда яҡташыбыҙ экскурсиянан һуң ауыр хәлдә реанимацияға оҙатылған. Турист әйтеүенсә, уны...

Тотош уҡырға 29

Бөгөндән Өфөлә түләүле парковкалар эшләй башланы

Бөгөндән Өфөлә түләүле парковкалар эшләй башланы 27.06.2025 // Йәмғиәт

Бөгөндән Өфөлә түләүле парковкалар эшләй башланы...

Тотош уҡырға 24

Ғәҙәттән тыш хәлдәр министрлығы һыу баҫыу ихтималлығы хаҡында иҫкәртте

Ғәҙәттән тыш хәлдәр министрлығы һыу баҫыу ихтималлығы хаҡында иҫкәртте 27.06.2025 // Йәмғиәт

Тау һәм бәләкәй йылғаларҙа һыу кимәленең күтәрелеүе көтөлә....

Тотош уҡырға 24

Өфөнөң Пугачев урамында хәрәкәт сикләнә

Өфөнөң Пугачев урамында хәрәкәт сикләнә 27.06.2025 // Йәмғиәт

Өфөнөң Пугачев урамында хәрәкәт сикләнә...

Тотош уҡырға 27

Марфа инәйгә – 100 йәш

Марфа инәйгә – 100 йәш 26.06.2025 // Йәмғиәт

Салауат ҡалаһынан Марфа Рябова 100 йәшен тултырҙы. Ҡала мэры Марат Заһиҙуллин социаль селтәрҙәге...

Тотош уҡырға 27

Башҡортостанда матур датала 245 никах теркәлгән

Башҡортостанда матур датала 245 никах теркәлгән 26.06.2025 // Йәмғиәт

Башҡортостанда матур датала 245 никах теркәлгән...

Тотош уҡырға 32

Бөгөн республика урмандарында уртаса класлы янғын хәүефе фаразлана

Бөгөн республика урмандарында уртаса класлы янғын хәүефе фаразлана 26.06.2025 // Йәмғиәт

Бөгөн дәүләт урман фонды биләмәһендә икенсе-өсөнсө класлы янғын хәүефе фаразлана. 26 июнгә ут...

Тотош уҡырға 31

Республикала ямғырлы һауа торошо фаразлана