Вконтакте facebook Вконтакте Вконтакте
Гәзитте ойоштороусылар:
Башҡортостан Республикаһы
Дәүләт Йыйылышы — Ҡоролтай,
Башҡортостан Республикаһы Хөкүмәте
» » Ҡөҙрәтле ер – Хәйбулла
Әбүбәкер ауылында Әүлиә ҡәбере бар. Уның тураһында урындағы аҡһаҡал, ағинәйҙәр һөйләүенән, шәжәрә сығанаҡтарынан күп риүәйәттәр һаҡланған.

Билдәле булыуынса, Мөхәммәт пәйғәмбәре­беҙ үҙе Ағиҙел, Дим, Әй, Эйек, Танып, Сөн, Ашҡаҙар, Яйыҡ һәм башҡа йылғалар буйында төпләнгән ата-бабаларыбыҙ тарафына Ислам дине тәғлимәттәрен аңлатыу, төшөндөрөү маҡ­сатында өс сәхәбә ебәр­гән. Шуларҙың икәүһе хәҙерге Миәкә районының Илсеғол ауылы янын­дағы Нарыҫтауҙа ерләнгән, тиҙәр. 2011 йылда унда ҡомартҡы итеп матур, семәрле комплекс-кәшәнә төҙөлгән.
Тарихи сығанаҡтарҙан күренеүенсә, Х – ХI бы­уаттарҙа ислам иле, империяһы ҙур ҡеүәтҡә эйә була. Мәҫәлән, 980 – 1037 йылдарҙа идара иткән Бағдад ҡалаһы хәлифе Мәхмүт Газнави дин хәҡи­ҡәтен тыныс юл менән дә данлай. Иҡтисад, мәҙә­ниәт, сәнғәт, әҙәбиәт, тарих, философия, тәржемә эше, математика, астрономия һәм башҡа ғилми асыштарҙы юғары күтәрә.
Нәҡ ошо заманда Бағдад хәлифәтенән төрлө яҡтарға – Көньяҡ Уралдан Аралға саҡлы баш­ҡорт далаларына ебәрелгән сәхәбәләрҙең бере­һе хажи Хәким әл Бағдади була. Ошо изге Әүлиә ҡәберен күрергә халыҡ борон замандан күпләп йөрөй. Мосолмандар егелгән аттары, дөйәләре, каруандары менән бергә бер нисә көн Ташлы йылғаһы туға­йында ҡорбан салып, милли аш менән һыйланып, дини йолаларҙы үтәп, Әүлиәгә хөрмәтен, ихтирамын белдергән.
Мин белгән, күреп һөйләшкән, хәтирәләрен тыңлаған оло быуын шәхестәре араһында һу­ғыштан һуңғы йылдарҙа ауыл муллаһы булған, уҡымышлы, хөрмәтле Уйылдан Айса улы Сынбулатов (1886—1976 йылдар), Беренсе донъя һуғышында ҡатнашып, 1915 йылда ҡаты яраланып ҡайтҡан, танылған Ҡарғалы мәҙрәсәһен тамамлаған, тарих, әҙәбиәт фәндәрен яҡшы белгән, хөрмәтле олатай Ғәйнулла Мөхәрләм улы Билалов (1892—1970 йылдар), ауылдың иң өлкән аҡһаҡалы, зиһенле, уҡымышлы Сибәғәт Дуҫмөхәмәт улы Балдыбаев (1870 – 1960 йылдар) бар.
Алыҫтан юлланған мосолмандар аҙашмаған, сөнки Хәким тауының башында ялпаҡ таштар­ҙан һалынған, ике метр бейеклектәге таш өйөмө (ҡурған) юл күрһәтеп торған. Ҡыҙғанысҡа ҡар­шы, бөгөн ул ҡомартҡы һаҡланмаған.
Риүәйәттәр буйынса, изге Әүлиә ҡәберен мосолмандар бик ҡәҙерләп йыһазландырған. Ғәрәпсә яҙылған таштар, кәшәнә лә булған, быға дәлилдәр ҙә бар.
ХХ быуаттың 60-сы йылдарында, замандаштар һөйләүенсә, Әүлиә ҡәбере өҫтөндәге, Хәким тауы башындағы таш өймәне емереп, мал фермаһы төҙөгәндә нигеҙ өсөн алғандар.
Тик 2011 йылда ҡәбергә мәрмәр таш ҡуйыл­ды, ошо айҡанлы күркәм сара булды. Унда ауыл халҡы, Өфөнән Хәмзә хәҙрәт Ғәлләмов, Хәмзә мәсете имам-хатибы Дим хәҙрәт, ҡомартҡыны тәрбиәләп торған Зәйнулла Билалов, Юлай хәҙрәт Юнысов һәм башҡа мәртәбәле ҡунаҡтар ҡатнашты. Әбүбәкер урта мәк­тәбе уҡытыусыһы, хеҙмәт ветераны Ғәбит Мәхийән улы үҙ ғаиләһе исеменән ҡорбан салдырҙы, табын ойошторҙо.

Билал БИЛАЛОВ,
Башҡортостандың мәғариф алдынғыһы.







Беҙҙе Яндекс Дзен лентаһында уҡығыҙ

В ОдноклассникахВконтакте

Комментарий өҫтәргә






Изгелек күрһәт тә бушлай киноға, бассейнға, музейға бар

Изгелек күрһәт тә бушлай киноға, бассейнға, музейға бар 01.04.2019 // Йәмғиәт

Һуңғы ваҡытта ирекмәндәр хәрәкәте беҙҙең тормошобоҙҙа һиҙелерлек урын биләй....

Тотош уҡырға 4 695

Һыу инергә ваҡыт етте...

Һыу инергә ваҡыт етте... 01.04.2019 // Йәмғиәт

6 апрелдә Өфө ҡалаһындағы Үҙәк баҙар янындағы Һалдат күленә килһәгеҙ, үкенмәҫһегеҙ. Унда тәүлек...

Тотош уҡырға 3 826

Мөхәббәт менән бәхет гел бергә

Мөхәббәт менән бәхет гел бергә 31.03.2019 // Йәмғиәт

– Мөхәббәт ҡайҙа юғала? – тип һораған атаһынан бәләкәй Бәхет. – Үлә. Кешеләр булғанды ҡәҙерләмәй,...

Тотош уҡырға 4 769

"Ҡайһылай оятҡа ҡалдым..."

"Ҡайһылай оятҡа ҡалдым..." 31.03.2019 // Йәмғиәт

Асыу, ярһыу кешенең бөтөн тәнен, күңелен ялмап алыусан. Шуға әҙәм балаһының бындай осраҡта...

Тотош уҡырға 4 479

Бер быуаттан йәнә тупланы Темәс

Бер быуаттан йәнә тупланы Темәс 31.03.2019 // Йәмғиәт

Тап бынан йөҙ элек булған кеүек үк, ҡунаҡтарҙы Темәс ерендә һыбайлылар флагтар тотоп ҡаршы алды....

Тотош уҡырға 3 102

Ризыҡ менән бергә өмөт-ышаныс өләшеп

Ризыҡ менән бергә өмөт-ышаныс өләшеп 31.03.2019 // Йәмғиәт

Ирекмәндәр Сибайҙа өс айҙан ашыу инде “Йәшәү ризығы” тип аталған мәрхәмәтлек акцияһы үткәрә: ауыр...

Тотош уҡырға 3 797

"Аҙыҡтың өлөшөн генә һалыр инем..."

"Аҙыҡтың өлөшөн генә һалыр инем..." 31.03.2019 // Йәмғиәт

Имам-хатип мәсеткә вәғәз һөйләргә килһә, унда бер генә кеше – йәш көтөүсе – ултыра, ти....

Тотош уҡырға 4 045

135 мең граждан саҡырыла

135 мең граждан саҡырыла 31.03.2019 // Йәмғиәт

Рәсәй Президенты хәрби хеҙмәткә яҙғы саҡырылыш тураһында указға ҡул ҡуйҙы. Ул кисә, 30 мартта,...

Тотош уҡырға 3 176

Татарстан башҡорттары ҡоролтайға әҙерме?

Татарстан башҡорттары ҡоролтайға әҙерме? 30.03.2019 // Йәмғиәт

Бөгөн Ҡазанда Татарстан башҡорттары ҡоролтайы ултырышы булды....

Тотош уҡырға 2 778

Бабичтың кендек ҡаны тамған ер ул Ҡыйғаҙытамаҡ!

Бабичтың кендек ҡаны тамған ер ул Ҡыйғаҙытамаҡ! 30.03.2019 // Йәмғиәт

Башҡортостан автономияһының йылъяҙмасыһы, дәүләт эшмәкәре, шағир, музыкант, ойоштороусы Шәйехзада...

Тотош уҡырға 2 825

Төйәләҫтәр алыҫҡа йөрөмәҫ

Төйәләҫтәр алыҫҡа йөрөмәҫ 30.03.2019 // Йәмғиәт

Сибай ҡалаһының Төйәләҫ ҡасабаһында йыл аҙағында заман талаптарына яуап биргән фельдшер-акушерлыҡ...

Тотош уҡырға 2 617

Шәжәрәле ерҙә тәртип түрҙә

Шәжәрәле ерҙә тәртип түрҙә 30.03.2019 // Йәмғиәт

2018 йылдың 1 сентябрендә “Башҡортостан тарихы шәхестәр күҙлеге аша: генеалогик аспект” тигән...

Тотош уҡырға 2 872