Бөгөн мин теүәл 58 миллион һумға эйә. Миллиардҡа алыҫ әле, моғайын, уныһына ла барып етелер. Бынан тыш, минең ҡиммәтле телевизорҙарым, ике миллион һумдан ашыу торған “КIА Sportage” тигән автомобилем, Мәскәүҙә биш бүлмәле фатирым бар. Ваҡ-төйәкте һанап та тормайым, әйтәйек, һәр төрлө һыуытҡыс, кер йыуыу машиналары, кухня комбайндары...

Һеҙ мине хыялый тиһегеҙме? Эйе, хыялый, әммә мин түгел. Донъя шулай аҡылын юя бара. Миңә ҡалһа, үҙемдең исемгә килгән һәр “отошто”, дөрөҫөрәге, әҙәм балаһын алдаусы төрлө ойошма­лар­ҙың “һөйөнсө”һөн ҡәҙерләп бер тарт­маға һала барам.
Ышанған өсөн түгел. Әгәр ышанһам, мин дә быйыл көҙ Мәскәүгә барып, аҡса даулап йөрөгән булыр инем. Йөҙәрләгән пенсионер менән бер рәттән. Рәсәй атлы бөйөк илдең баш ҡалаһында, ҡулдарына миллион һумлыҡ сертификат тотоп, хатта ҡунаҡханаға урынлаша алмай, урамда тороп ҡалған хеҙмәт ветерандары хаҡын­да телетапшырыуҙар аша беләһегеҙ. Ә быға тиклем улар сифатһыҙ, бер нисә айҙа ҡыйралырға торған ҡиммәтле та­уарҙарҙы алыу өсөн үҙҙәренең бар булған монаятын тотонған. Йәл, әммә юҡ-барға тиҙ ышаныусан шул беҙҙең халыҡ.
Мин иһә иң шәп ҡағыҙҙарға баҫылған һәр төрлө сертификаттарҙы, арҙаҡлы артист һәм яҙыусыларҙың автографтарын, Еңеү көнө менән ҡотлаған хаттарын, күҙ буяу һәм алдашыу өлкә­һендә юғары маһирлыҡҡа өлгәшкән тиҫтәләгән ойош­ма директорҙары-президент­тарының һө­йөнсөләү хәбәрҙәрен ҡыҙыҡ өсөн, йәғни бөгөнгө алдаҡ замандың бер тарихи күренеше итеп һаҡла­йым. Улар вәғәҙә иткәндең миллиондан бер генә өлөшө лә мин йәшәгән йорттоң серек ҡыйығын алыш­тырырға етер ине лә бит. Әммә скептикмын. Һәм бер генә шылдырғыс ойошма ла әлегә минең иҫәпкә бер һумға ла байый алманы. Йәшерен проценттары менән бурыс һаҙлығына батырған банк­тарҙы иҫәпкә алма­ғанда, әлбиттә. Йыш ҡына ғәжәпкә ҡалам. Әллә ҡайҙа ятҡан Санкт-Петербург, Мәскәү, Тверь, Владимир яҡтарында минең (һәм башҡалар­ҙың) исем-шәрифен генә түгел, ҡайһы урамда йәшәгәнен, аҙбарында нимә аҫра­ғанын, өйөнөң иҫкеме-яңымы икәнлеген ҡайҙан беләләр икән? Эйе, техника һәм юғары технологиялар заманы, ә шулай ҙа...
Тотош илде баҫып алған “финанс үр­мәксеһе” булғанда, Ильф менән Петров әҫәрҙәре ары торһон. Ҡәләм оҫтаһы был хаҡта һәләк шәп сатирик роман тыуҙыра алыр ине. Әлеге яҙмамда иһә уҡыусыларға бер нисә “трюк”тың ғына серен асмаҡсы булам.
Гәзит-журналды мин күберәк һатып алам. Һәр төрлө кроссворд, ключворд, сканворд баҫылғанын бигерәк тә яратам. “Байэр СНГ и компания” яуаплылығы сикләнгән йәмғиәтенең сираттағы журналы (ключвордтар) миңә йәнә ҙур “отош” килтерҙе: баҡтиһәң, “бәхетле билет” акцияһында 2 миллион һум “отҡанмын” икән! Етмәһә, бөтә Рәсәйҙә мин – әлеге суммаға дәғүә итеүсе берҙән-бер кеше! Йыбанманым, кеҫәлә күптән елдәр уй­наһа ла, Магнитогорск ҡалаһына барып, тағы шундай уҡ ике журнал һатып алдым (шунһыҙ “бәхетле” һанды тикшереп булмай). Барыһында ла миңә икешәр миллион һум сыҡты. Күрһәтелгән телефон аша шылтыраттым. “Ниңә кеше алдай­һығыҙ?” – тим. “Юҡ, алдамайбыҙ, һеҙ – еңеүсе!” – тип яуап бирә мөләйем тауыш. “Минең ҡулда өс журнал, һәр береһендә “бәхетле һан” – быны нисек аңларға?” – тигән һорауыма: “Ә һеҙ журналдың уң яҡ мөйөшөндә акцияның кодын ҡарағыҙ”, – тиҙәр. Кодты эҙләп торманым. Ә ун көн­дән бер-бер артлы өс хат килеп төштө. Ике миллион түгел, ә өс миллион ярым “отҡанмын” икән. Йәһәт кенә хат эргәһенә һалынған каталог буйынса тауар һәм китаптарға заказ биреүҙе һорағандар... Бындай хат алыусыларға бер кәңәш бирәм: ипләп кенә конвертты тағатығыҙ. Эске яҡта бик ваҡ шрифт менән баҫылған яҙыуҙы иғтибарлап уҡығыҙ. Был – халыҡ­ты алдаусы ойошмаларҙы хөкөмдән ҡотҡарыу­сы иҫкәрмә. Берәү ҙә һеҙгә бушлай аҡса йә автомобиль таратып ятмай, киреһенсә, әлеге ойошмалар тиҙ ышаныусан кешеләр иҫәбенә байый.
Һәр нәмәлә математика күрәм. Оҙаҡ йылдар гәзит-журнал редакцияһында эш­ләүем, һөнәрем буйынса филолог булыуым да мине был ғәҙәттән айыра алманы. Киреһенсә, үҙебеҙҙең район гәзите ре­дак­цияһында яуаплы секретарь булған осорҙа математика мәсьәләләрен сисеүгә әүәҫлек бик ныҡ ярҙам итте: юлдар иҫәбен алыу, мәҡәләләрҙе дөрөҫ урынлаштырыу үҙе бер мауыҡтыр­ғыс шөғөл була торғайны. Ул саҡта компьютер юҡ ине бит, гәзит ҡул һәм баш ярҙамында сығарылды.
Бына ошо математикаға бәйле алдаҡ хаҡында әйтеп үткем килә. “Моя семья” гәзитен күргәнегеҙ барҙыр. Асылда бик ҡыҙыҡлы баҫма ул. Һәр хәлдә, мин уны яратып уҡыйым. Бөгөнгө финанс көрсөгө “Моя семья” кеүек һәйбәт баҫмаларҙы ла һәр төрлө сихырсылар, алдаҡ “отоштар” хаҡында реклама баҫыуға этәрәлер инде. Шулай ҙа күрәләтә уҡыусыларҙы һемәй­теүгә ҡоролған иғландарҙы өсәр-дүртәр бит итеп биргән коллегаларымды бик аңлап етмәйем. Бына бер реклама. Ул “КIА Sportage” кроссоверы вәғәҙә итә. Һеҙ еңеүсе түгелме – ҡарайыҡ.
Тыуған йылығыҙға Приз акцияһының һанын – 186 – ҡушығыҙ. Килеп сыҡҡан һанға, 2014 йылда һеҙгә нисә йәш тулған булһа, шул һанды өҫтәгеҙ. Һөҙөмтәне меңгә ҡабатлағыҙ. 2 200 000 һаны килеп сыҡтымы? Тимәк, һеҙ бына тигән авто­мобилгә эйә! Алға!.. Автомобилде йәки 2 200 000 һумды һеҙгә ике аҙнанан тапшырырға һүҙ бирәләр. Етмәһә, аҫта ваҡ шрифт менән “фирма үҙ репутацияһы хаҡында хәстәрлек күрә...” тип өҫтә­гәндәр. Бында алдаҡ ҡайҙа, тиһегеҙме? Ә һеҙ бөтә туған-тыумасағыҙ, дуҫ-ише­геҙ, таныштарығыҙҙың тыуған йылы менән ошондай уҡ арифметик мәсьәлә сисеп ҡарағыҙ. Бөтә осраҡта ла һөҙөмтә бер – 2 200 000! Һеҙгә телефондан шылтыратыу ғына көс – артабан фирманың тоҙа­ғына эләгәһегеҙ...
Бына игеҙәк күрәҙәселәр София менән Сюзанна Ферьеларҙың “бәхет­ле осрағы”. Ҡыҫҡаса әйткәндә, ул тү­бәндәгегә ҡайтып ҡала. Күрәҙәселәр еңеүсегә 1 985 000 һум вәғәҙә итә. Ә отош уйынында ҡатнашыу өсөн күрһә­телгән мәсьәләне сығараһы­ғыҙ. Тыуған йылығыҙҙың һуңғы ике һа­нына, 2015 йыл­а нисә йәш тулған булһа, шуны ҡушығыҙ. Һөҙөмтәнән 15 һанын (ул “быйылғы магия һаны” икән) алығыҙ, һуңынан һөҙөмтәне икегә бүлегеҙ. Иң аҙаҡ 50 һаны килеп сыға икән, тимәк, һеҙ – әлеге әҙәм алдаусы Ферьеларҙың (улар асылда бармы икән әле?!) астраль туғаны! Һәм һеҙ юғарыла аталған аҡсаға эйә! Бына бит ҡайһылай анһат миллио­нерға әйләнеү! Ялҡауланмай ғына үҙегеҙ белгән кешеләрҙең тыуған йылы менән әлеге мәсьәләне сисеп ҡарағыҙ: бөтә осраҡта ла 50 сығасаҡ.
Бындай миҫалдарҙы әллә күпме килте­рергә мөмкин. Улар минең бала саҡтағы “Мауыҡтырғыс математика” китабындағы мәсьәләләрҙе хәтерләтә. Экстрасенс Анас­тасияның “бәхетле отошо” ла ошондай уҡ күҙ, дөрө­ҫөрәге, аң бәйләүгә ҡоролған.
Тотош алдаҡҡа ҡоролған ҡатмарлы осорҙа үҙең булып ҡалыу, ялтырауыҡ вәғәҙәләргә ышанмау ауыр­ҙыр. Тормош әҙәм балаһын шундай көтөлмәгән хәл­дәр­гә ҡалдыра ки, ирекһеҙҙән, әллә нин­дәй мөғ­жи­зәләргә ышана башлайһың... Шуға күрә ҡапыл байығыуға өмөт итеү­селәргә әйтке килә: тоҙаҡта ғына ул һеҙ көҫәгән миллиондар. Ете ҡат тир түгеп, тамағыңды туйҙыра алһаң да бик шәп әле бөгөн...
Гөлшат ӘХМӘТҠУЖИНА.