Ҡатын-ҡыҙҙың фиғелен аңлар өсөн, уның эсеп үҫкән һыуҙарын, йүгереп йөрөгән ерҙәрен күреү фарыз. Халҡыбыҙға Салауат батырҙы үҫтергән Әй һылыуҙарын күргән һайын әллә күпме һорауҙар, мөғжизәле сер йомғағы барлыҡҡа килә. Уйламаҫтан, Мостай Кәримдең шиғри юлдары иҫкә төшә: “өс мөғжизә мине әсир алды”. Кеше менән иңгә-иңде терәп эшләһәң дә, ҡайһы саҡ уның тураһында йылы һүҙ әйтергә, эшмәкәрлеген баһаларға ҡыймай тораһың. Әллә был беҙҙең үтә баҫалҡылыҡ, әллә тағы...Ғәлимәнең бала сағы Дыуан районының Мәрйәмғол ауылында үтә. Ишле генә ғаиләлә өсөнсө ҡыҙ булғас, һеңлеләрен ҡарашыу, ата-әсә эштә саҡта уларҙы бағыу теремек ҡыҙҙың иңдәренә төшә. Шул осорҙан уҡ уның етәксе, ойоштороу һәләтенә нигеҙ һалынғандыр. Биш ҡыҙ тәрбиәләгән Ғәлимйән менән Санияның ғаиләһендә йорт эштәрен, ҡаралты-ҡура мәшәҡәттәрен үҙ-ара тиҙ генә башҡарыу ғәҙәте һеңгән. Ә шулай ҙа Ғәлимә күберәк атаһы эргәһендә уралырға ярата, ул-был эштәрҙә айырылғыһыҙ ярҙамсыһы булып китә. Малайҙар урынына бесән сабыу, күбә күбәләү, ат, машина менән эш итеү – уның иңенә төшкән, әммә кинәнеп башҡарған шөғөлдәр. Шуға ла атаһынан күскән ныҡлыҡ, үҙ-үҙенә ышаныусанлыҡ – тормошонда бик ярҙам иткән сифаттар.
Мәктәпкә барғас та, Ғәлимәнең күңелен белемгә булған ынтылыш биләп ала. Һәр дәрес, һәр көн уның өсөн байрамға әйләнә. Ҡайнап торған мәктәп тормошонда йәш ҡыҙҙың һәр теләгенә яуап бирерҙәй шөғөл табыла. Уҡыу, йәмәғәт эштәре, мәҙәни тормош Ғәлимәнең арымай-талмай башҡара торған көндәлек эшмәкәрлегенә әйләнә. Арый урта мәктәбенең VIII класын тик яҡшы билдәләргә генә тамамлағас, һис бер икеләнмәй, Мәсәғүт педагогия училищеһына уҡырға бара. Бында үҫмер ҡыҙҙы бигерәк тә музыка дәрестәре ылыҡтыра башлай. Моңдо тойоу, йырҙы еренә еткереп башҡарыу тап ошо осорҙа һалына ла инде Ғәлимәлә. Ә ҡыҙҙың белем офоғоноң сиктәре сикһеҙ, артабан мотлаҡ – Өфөгә!
ХХ быуаттың 90-сы йылдары йәмғиәтебеҙҙең бик ҡыҙыҡлы ла, ҡатмарлы ла, ауыр һәм рухи күтәрелеү осоро була. Ошо тулҡынға килеп ҡушылып, БДПУ-ның башҡорт филологияһы факультетын һайлай ҡыҙ. Һәм яңылышмай ҙа. Фирҙәүес Хисамитдинова етәкселек иткән факультет тәүге аҙымдарын ғына яһаһа ла, унда ныҡлы ышаныс, йәштәргә өмөтлө ҡараш өҫтөнлөк итә. Ғәлимә Ғәлимйән ҡыҙы киләсәген әҙәбиәт донъяһы, уҡытыу эше менән бәйләргә тигән ныҡлы ҡарарға килә. Башҡорт әҙәбиәте һәм мәҙәниәте кафедраһында ассистент булараҡ эш башлай, академик Ғайса Хөсәйенов етәкселегендә тарих, тел һәм әҙәбиәт институтының аспирантураһына уҡырға инеп, уны уңышлы тамамлай. Артабан уға тәрбиә, фән буйынса декан урынбаҫары вазифаһын ышанып тапшыралар. Бар эште еренә еткереп башҡарырға ғәҙәтләнгән йәш уҡытыусы бында ла һынатмай. Факультеттың эшен йәнләндереү, студенттар тормошон ҡыҙыҡлы итеп ойоштороу, фәнни конференциялар үткәреү – Ғәлимә Ғәлимйән ҡыҙының эшмәкәрлегенең бер яғы ғына. Шулай уҡ әле генә ауылдан килгән балаларға әсәй ҙә, апай ҙа, әхирәт тә булыу уның иңенә төшә. Ләкин бер ваҡытта ла зарланмай, һәр саҡ шат йылмайып йәшәргә өйрәнгән ул.
Эшләгән кешене күрәләр, тағы ла яуаплыраҡ урын тәҡдим итәләр. Башҡорт әҙәбиәте һәм мәҙәниәте кафедраһының етәксе вазифаһына йәш белгесте бик ышанып тәҡдим итәләр. Йыл һайын үткәрелгән традицион Аҡмулла көндәрен ойоштороу, юғары кимәлдә әҙерләү күберәк уның өлөшөнә төшә. Матур йола республика, Рәсәй сиктәрен үтеп, халыҡ-ара кимәлгә күтәрелде. Ошо айлыҡ сиктәрендә мәктәп уҡыусыларының олимпиадаларын кафедра уңышлы уҙғара бара. Быйыл Ғәлимә Ғәлимйән ҡыҙы етәкләгән кафедра Рәсәй фәндәр академияһының ике грантын отоп, Свердловск өлкәһе башҡорттарының фольклор өлгөләрен йыйҙы, Башҡортостандың халыҡ шағиры Мостай Кәрим юбилейына арналған халыҡ-ара конференция үткәрҙе.
Ғәлимә Ғәлина – 2009 йылдан алып Рәсәйҙең Мәғариф һәм фән министрлығының педагогик белем йүнәлешендәге “Башҡорт теле һәм әҙәбиәте” буйынса комиссияһы ағзаһы. Күп тапҡырҙар “Йыл уҡытыусыһы”, мәктәп уҡыусыларының башҡорт теле һәм әҙәбиәте буйынса республика һәм төбәк-ара олимпиадаһы, “Урал батыр” конкурсының жюри ағзаһы булыу етәксенең заман менән йәнәш атлауы хаҡында һөйләй. “Башҡортостан халыҡтары телдәре тураһында”ғы Закондың үтәлешен тикшереү комиссияһы ағзаһы булараҡ, уға йыш ҡына төрлө ултырыштарҙа ҡатнашырға, командировкаларға йөрөргә тура килә. Хеҙмәттәшемдең эше юғары баһаланып, мәғариф алдынғыһы тигән исем бирелде.
Райондарҙа ла, мәктәптәрҙә лә йыш булып, халҡыбыҙҙың рухын бөтәйтеүгә күп көс һала ул. Әле генә студенттары менән Аҡмулла төбәгенә юл алһа, икенсе юлы Салауаттың изге еренә сәйәхәт ҡыла. Йыш ҡына яҙыусылар, шағирҙар менән осрашыуҙар, ижади кисәләр үткәреп, студенттар тормошон йәмләп ебәрә.
Ҡатын-ҡыҙҙың донъяһы ғаиләһеҙ түңәрәк булмаҫ ине. БДПУ-ла II курста уҡып йөрөгән матур ҡыҙ Миләүшәнең әсәһе генә түгел, ә дүрт туғанына кәңәш биреүсе, йәй айҙарында Әнүәре менән атайҙарҙан ҡалған йортта, Мәрйәмғолда, кинәнеп бал ҡорттарын ҡарау, тәбиғәт ҡосағында булыу эшенә дәрт-дарман өҫтәй. Бына ни өсөн Ғәлимә Ғәлимйән ҡыҙының йөҙө ҡояш кеүек балҡып, эшендә ут сәсрәп тора икән!
Зәки ӘЛИБАЕВ,
М. Аҡмулла исемендәге
БДПУ доценты.