Вконтакте facebook Вконтакте Вконтакте
Гәзитте ойоштороусылар:
Башҡортостан Республикаһы
Дәүләт Йыйылышы — Ҡоролтай,
Башҡортостан Республикаһы Хөкүмәте
» » Мәхшәрҙе күрергә яҙмаһын
Ҡомлокүл ауылынан Бөйөк Ватан һуғышында ҡатнашҡан Хәким Ғаяз улы Хисаев — бөгөн ауылда дәһшәтле һуғыш афәттәрен күргән берҙән-бер шаһит.



— Мин һуғышҡа 1942 йылда алындым, — тип һөйләп алып китте ул. — Һуғыш һуғыш бит инде ул... Бик ҡурҡыныс, аяуһыҙ... Тәүге йылдарҙа ҡот осҡос булды: күктән бомбалар яуа, ер тетрәй, ҡалалар һелкенә, йорттар яна... Күҙҙе асып та булмай, пушканан аталар... Ер үкерәме ни! Ҡолаҡтар тона! Әрнеү, һыҡрау, илашыу...
Мәскәүгә ни бары 18 саҡрым ҡалды. Шул саҡта плакаттар, лозунгтар күренде: "Сигенмәҫкә! Артҡа юл юҡ! Артта — Мәскәү!"
Ут эсенә бараһың, иҫән ҡалһаң ҡалаһың, ҡалмаһаң — артҡа сигенеү юҡ! Яраланғандар ҡысҡырып ятты. Бындай мәхшәрҙе киләсәктә балаларға күрергә яҙмаһын!
Иң ҙур һәм көсөргәнешле һуғыш Курск дуғаһында булды. Бик күптәр шунда ҡырылды. Мин иҫән ҡалдым. Аҙаҡ әйттеләр: "Һинең бер ерең дә яраланмаған, һуғышта булмағанһыңдыр..." Нисек булмағанмын?! Кейемем пулянан тишкеләнеп бөткән, иҫән ҡалыуым Алланың ҡөҙрәтелер инде... Бер мәл беҙ дошманға әсирлеккә эләкмәҫ өсөн дүрт–биш көн буйына ҡарлы һалам аҫтында йәшеренеп яттыҡ. Үлгәндәр ҙә булды. Аяғымды шунда туңдырҙым... Ауыр булды, әммә түҙҙек.
Тәүге осорға ҡарағанда, 1944 йылда армияға көс-ҡеүәт өҫтәлде, тәжрибә лә туплағандарҙыр инде, ҡорал эшләгән заводтар ҙа асылды. Немецтарҙың "Тигр" тигән танктарына ҡаршы беҙҙең бик ҡеүәтле "ИС-100" (Иосиф Сталин) һәм "КВ" (Клемент Ворошилов) танктарын сығарҙылар. Еңеү яҡынлашҡан һайын армия ҡеүәтләнде. Беҙ фашистарҙы аяуһыҙ дөмбәҫләп, өңөнә табан ҡыуа башланыҡ. Һалдаттарҙың рухы күтәрелде! Бер-бер артлы Көнбайыш илдәрен азат итә башланыҡ, Көнсығыш Украина, Молдавия, Румыния... Ауылдарға килеп инәбеҙ, беҙҙе, фашист илбаҫарҙарынан азат итеүселәрҙе, халыҡ ҡосаҡлап, илап ҡаршы ала. Өйҙәр, йорттар емерек, бөтә ерҙә соҡор ҙа саҡыр...
Бер ваҡыт мине командир һыуға ебәрҙе. Емерек траншея буйлап бара инем, фашист килеп сыҡмаһынмы! Маңлайына тондорҙом шунда котелок менән! Шулай итеп, "тел" алып ҡайттым. Тәүҙә сержант инем, һуңынан ҡорал расчеты командиры итеп тәғәйенләнеләр.
1945 йылда Польшаға барып индек. Унан — Германия! Фашист режимы юҡҡа сыҡты... Беҙҙе Германияға индермәнеләр. Фронт бик киң, бөтәһе лә илгә керә алмай. Унда беҙҙең армияны маршал Конев етәкләне. Ғәйрәтле армия, бөйөк полководецтарыбыҙ һәм Совет халҡының берҙәмлеге еңеп сыҡты ул аяуһыҙ һуғышты...
Хәким Ғаяз улына ҡәһәрле һуғыш ваҡытында күргән ғазаптары әле булһа ла тынғы бирмәй. Ҡар аҫтында ятып туңдырған аяҡтары һыҙлап, ыҙалап ултырған сағын күреп, йөрәгем һулҡылдап ҡуйҙы. Шул дәһшәтле йылдарҙың шаһиттары, һуғышта ҡатнашҡан яугирҙәребеҙ хәҙер бармаҡ менән генә һанарлыҡ. Илебеҙ, Ватаныбыҙ, беҙ азатлыҡта йәшәһен өсөн үҙҙәрен, һаулығын ҡорбан иткән һуғыш ветерандарына хөрмәтебеҙҙе күрһәтергә кәрәк.







Беҙҙе Яндекс Дзен лентаһында уҡығыҙ

В ОдноклассникахВконтакте

Комментарий өҫтәргә






Шәйехзада Бабич исемендәге премияға ғаризалар ҡабул итеү ваҡыты оҙайтылды
Благоварҙа 99 йәшлек Бөйөк Ватан һуғышы ветераны донъя ҡуйған

Благоварҙа 99 йәшлек Бөйөк Ватан һуғышы ветераны донъя ҡуйған 12.08.2025 // Йәмғиәт

Благоварҙа 99 йәшлек Бөйөк Ватан һуғышы ветераны донъя ҡуйған...

Тотош уҡырға 9

Башҡортостанда йәшәүселәр хәрби иҫәп тураһында белдереү ҡағыҙы ала башланы. Был нимәне аңлата?

Башҡортостанда йәшәүселәр хәрби иҫәп тураһында белдереү ҡағыҙы ала башланы. Был нимәне аңлата? 12.08.2025 // Йәмғиәт

Башҡортостанда йәшәүселәр хәрби иҫәп тураһында белдереү ҡағыҙы ала башланы. Был нимәне аңлата?...

Тотош уҡырға 15

Стәрлебаштан тыл эшсәне 100 йәшлек юбилейын билдәләне

Стәрлебаштан тыл эшсәне 100 йәшлек юбилейын билдәләне 12.08.2025 // Йәмғиәт

Стәрлебаштан тыл эшсәне 100 йәшлек юбилейын билдәләне...

Тотош уҡырға 12

Республикала ямғырлы һауа торошо һаҡлана

Республикала ямғырлы һауа торошо һаҡлана 12.08.2025 // Йәмғиәт

Алдағы өс көндә Башҡортостанда ямғырлы һәм йылы һауа торошо һаҡлана, тип хәбәр итте республика...

Тотош уҡырға 10

Башҡортостанда ямғырлы һауа торошо һаҡлана

Башҡортостанда ямғырлы һауа торошо һаҡлана 12.08.2025 // Йәмғиәт

Алдағы өс көндә Башҡортостанда ямғырлы һәм йылы һауа торошо һаҡлана, тип хәбәр итте республика...

Тотош уҡырға 12

«Сәләмәтлек поездары» табиптарының ҡайһы райондарға барыуы билдәле булды

«Сәләмәтлек поездары» табиптарының ҡайһы райондарға барыуы билдәле булды 11.08.2025 // Йәмғиәт

«Сәләмәтлек поездары» табиптарының ҡайһы райондарға барыуы билдәле булды...

Тотош уҡырға 19

Башҡортостан Башлығы ҡыҫҡа ваҡытлы отпускыға сыҡты

Башҡортостан Башлығы ҡыҫҡа ваҡытлы отпускыға сыҡты 11.08.2025 // Йәмғиәт

Башҡортостан Башлығы ҡыҫҡа ваҡытлы отпускыға сыҡты...

Тотош уҡырға 17

Бүздәктә 250 килограмлыҡ бәлеш бешергәндәр

Бүздәктә 250 килограмлыҡ бәлеш бешергәндәр 11.08.2025 // Йәмғиәт

Бүздәк районында «Бәлешфест-2025» фестивале уҙҙы. Республика Башлығы һәм хөкүмәте ярҙамында бойомға...

Тотош уҡырға 11

Бүздәктә 250 килограмлыҡ бәлеш бешерҙеләр

Бүздәктә 250 килограмлыҡ бәлеш бешерҙеләр 11.08.2025 // Йәмғиәт

Бүздәк районында «Бәлешфест-2025» фестивале уҙҙы. Республика Башлығы һәм хөкүмәте ярҙамында бойомға...

Тотош уҡырға 19

Башҡортостанда ишле ғаиләләргә балаларҙы уҡытыуҙы компенсациялау шарттары киңәйтелде

Башҡортостанда ишле ғаиләләргә балаларҙы уҡытыуҙы компенсациялау шарттары киңәйтелде 11.08.2025 // Йәмғиәт

Башҡортостанда ишле ғаиләләргә балаларҙы уҡытыуҙы компенсациялау шарттары киңәйтелде...

Тотош уҡырға 20

Башҡортостанда хәүефле тәбиғәт күренештәре хаҡында иҫкәртәләр

Башҡортостанда хәүефле тәбиғәт күренештәре хаҡында иҫкәртәләр 08.08.2025 // Йәмғиәт

Башҡортостанда хәүефле тәбиғәт күренештәре хаҡында иҫкәртәләр...

Тотош уҡырға 38