Вконтакте facebook Вконтакте Вконтакте
Гәзитте ойоштороусылар:
Башҡортостан Республикаһы
Дәүләт Йыйылышы — Ҡоролтай,
Башҡортостан Республикаһы Хөкүмәте
» » Күп эштәрҙең тора башында
Күп эштәрҙең тора башында
Рияз Нияз улы Мәсәлимов — Бөрөлә иң күренекле шәхестәрҙең береһе. 1987 йылда Ленинградта аспирантураны уңышлы тамамлағас һәм ваҡытынан алда, 1986 йылдың сентябрендә, кандидатлыҡ диссертацияһын яҡлағас, Бөрө педагогия институтында үҙгәртеп ҡороу йылдарында һөнәри һәм ижтимағи тормошта ифрат әүҙем ҡатнашыусы йәш уҡытыусыларҙан булған. Хәҙер инде профессор Рәмзил Борис улы Ғабдулхаҡов менән БДПИ-ла тарих факультетын ойоштороусыларҙың береһе лә. КПСС тарихы кафедраһын ижтимағи һәм сәйәси тарих кафедраһына үҙгәртеп ҡороу, яңы уҡыу программалары төҙөү һәм башҡа мәшәҡәтле эш Рияз Нияз улы ҡатнашлығында уңышлы бара. Иң мөһиме – Рияз Нияз улы Башҡортостанда тәүгеләрҙән булып юғары уҡыу йорттарында Башҡортостан тарихын уҡытыу, артабан Башҡортостан халыҡтары мәҙәниәтен, иҡтисады тарихын, этнографияһын уҡытыуҙы юлға һала.


Үҙе әйтмешләй, 1989—1991 йылдарҙа уҡ күренекле башҡорт ғалимдары һәм йәмәғәтселәре Рәшит Шәкүр, Нияз Мәжитов, Әнүәр Әсфәндиәров, Дамир Вәлиев, Фирҙәүес Хисамитдинова Рияз Мәсәлимовҡа тарихты һәм этнографияны ғына түгел, ә Бөрөнөң медицина һәм кооператив училищеларында башҡорт телен, әҙәбиәтен һәм мәҙәниәтен уҡытыуҙы ойоштороуға туранан-тура ярҙам күрһәтә.
Рияз ағай Бөрө төбәгендә үҙенең йәмәғәт эшмәкәрлеге менән дә билдәле. Дөрөҫөн әйткәндә, ул ҡалала башҡорт халыҡ хәрәкәтен башлап ебәреүсе лә, Бөрө башҡорттары ҡоролтайын ойоштороусы ла, уның башҡарма комитетының беренсе рәйесе лә булған. 1995 йылда — Беренсе бөтә донъя башҡорттары ҡоролтайының бөрөләрҙән вәкиле (делегаты), 2000 йылда – Башҡортостан халыҡтары ассамблеяһының I съезы делегаты. Бөрөлә башҡорт телендә гәзит сығарыу өсөн бар көсөн һалды; хәҙер инде айына бер тапҡыр даими донъя күргән “Бөрө шишмәләре” гәзитендә Рияз Мәсәлимдең фәһемле һәм үткер мәҡәләләре, эсселары, башҡа материалдары һәр ваҡыт баҫылып тора. Бөрөлә унан да әүҙем яҙышҡан кеше юҡтыр, моғайын.
Рияз Нияз улы — беҙҙең уҡыу йортонда иң яратҡан уҡытыусыбыҙ, сөнки ул үҙ студенттарына атайҙарса, олатайҙарса хәстәрлек күрһәтә. Беҙгә, “минең ҡәҙерле йәш коллегаларым”, тип өндәшә, “беҙ, уҡытыусылар һәм студенттар, бер кәмәләбеҙ”, тип ҡабатларға ярата. Барыһына ла, әлбиттә, Рияз ағайҙың ябайлығы, ғәҙеллеге, йөҙәткес булмауы оҡшай. Шуғамы икән, беҙ уның дәрестәренә шатланып йөрөйбөҙ, предметтары буйынса “дүртле”–“бишле”гә генә өлгәшәбеҙ.
Студенттарҙың күңелен Рияз Нияз улы Мәсәлимовтың киң белемлелеге, ғилемлелеге йәлеп итә. Уның лекциялары, ғәмәли дәрестәре формаль булмаған рәүештә ҡорола, төрлө хәҙерге техник ҡоролмалар, мәҫәлән, интерактив таҡта, видео һ.б. ҡулланып, бик фәһемле һәм файҙалы үтә. Иң мөһиме – ул дәрестәрендә фәндең һуңғы асыштарын аңлата, ғилемлекте, фәнни белемде пропагандалай, беҙҙе бәхәсләшергә, үҙ фекеребеҙҙе әйтә белергә өйрәтә.
Рияз Нияз улы, докторлыҡ диссертацияһын яҡламаһа ла, белеме буйынса ысын фән эйәһенә тиң шәхес. Ул — Башҡортостанда ғына түгел, бөтә Рәсәйҙә тигәндәй, йәштәр хәрәкәте тарихы буйынса күренекле тикшеренеүсе. Уның мәҡәләләре, башҡа материалдары Данияла, Нидерландтарҙа, Бөйөк Британияла, Израилдә, Төркиәлә нәшер ителә. Йәштәр хәрәкәтенең хәҙерге торошон тикшереү һөҙөмтәһендә Рияз Мәсәлимов үҙенең үҙенсәлекле концепцияларын (тәғлимәттәрен) төҙөнө. Мәҫәлән, Рияз Нияз улы төрлө халыҡ-ара һәм бөтә Рәсәй ғилми-ғәмәли сараларында, фәнни матбуғатта үҙенең яңы ижтимағи-тарихи ысулын тәҡдим итте – ул “генерацион (быуындар) ысул”; Рияз Мәсәлимовтың “экстремаль (ғәҙәттән тыш) антропология” тигән концепцияһы менән Бөйөк Британия һәм Израиль ғалимдары ҡыҙыҡһына.
Әйткәндәй, Рияз ағай үҙенең ошо инновация тикшеренеүҙәренең һөҙөмтәләрен башҡорт телендә лә баҫтыра. Һуңғы ваҡытта бөйөк философтарҙың (Кант, Гегель, Ницше, Хайдеггер һ.б.) хеҙмәттәрен башҡорт теленә тәржемә итеү хыялы менән янып йөрөй. Уҡытыусыбыҙҙың бындай киң ғилемлелегенә күп телде белеүе, Интернет аша ла, конгрестарҙа, конференцияларҙа туранан-тура сит ил ғалимдары менән аралашыуы, беҙҙең менән туған телдәрҙә (башҡортса, татарса, мариса) һөйләшеүе булышлыҡ итә, күрәһең.

Гөлназ ҠАҺАРМАНОВА,
Илнур МЫРҘАХАНОВ,
Лилиана АСҠАРОВА,
Алёна ВАСИЛЬЕВА.





Беҙҙе Яндекс Дзен лентаһында уҡығыҙ

В ОдноклассникахВконтакте

Комментарий өҫтәргә






Башҡортостанда уҡыусылар һәм студенттар ҡатнашлығында «Еңеү вальсы» акцияһы ойошторола

Башҡортостанда уҡыусылар һәм студенттар ҡатнашлығында «Еңеү вальсы» акцияһы ойошторола 07.05.2025 // Йәмғиәт

Башҡортостанда уҡыусылар һәм студенттар ҡатнашлығында «Еңеү вальсы» акцияһы ойошторола...

Тотош уҡырға 32

Өфөлә билдәле дәүләт эшмәкәре Павел Качкаевты һуңғы юлға оҙаттылар

Өфөлә билдәле дәүләт эшмәкәре Павел Качкаевты һуңғы юлға оҙаттылар 07.05.2025 // Йәмғиәт

Өфөлә билдәле дәүләт эшмәкәре Павел Качкаевты һуңғы юлға оҙаттылар...

Тотош уҡырға 22

Өфөлә билдәле дәүләт эшмәкәре Павел Качкаев менән бәхилләштеләр

Өфөлә билдәле дәүләт эшмәкәре Павел Качкаев менән бәхилләштеләр 07.05.2025 // Йәмғиәт

Өфөлә билдәле дәүләт эшмәкәре Павел Качкаев менән бәхилләштеләр...

Тотош уҡырға 21

Өфөлә «Ете ҡыҙ» аллеяһы барлыҡҡа килде

Өфөлә «Ете ҡыҙ» аллеяһы барлыҡҡа килде 07.05.2025 // Йәмғиәт

Өфөлә «Ете ҡыҙ» аллеяһы барлыҡҡа килде...

Тотош уҡырға 20

Башҡортостан Башлығы Павел Качкаевтың хәтерен мәңгеләштереү тураһында указға ҡул ҡуйырға ниәтләй

Башҡортостан Башлығы Павел Качкаевтың хәтерен мәңгеләштереү тураһында указға ҡул ҡуйырға ниәтләй 07.05.2025 // Йәмғиәт

Башҡортостан Башлығы Павел Качкаевтың хәтерен мәңгеләштереү тураһында указға ҡул ҡуйырға ниәтләй...

Тотош уҡырға 29

Алдағы өс көндә республикала үҙгәреүсән һауа торошо көтөлә

Алдағы өс көндә республикала үҙгәреүсән һауа торошо көтөлә 07.05.2025 // Йәмғиәт

Алдағы өс көндә республикала үҙгәреүсән һауа торошо көтөлә...

Тотош уҡырға 22

Өфөлә «Үлемһеҙ полк» акцияһында 200 мең кеше ҡатнаша

Өфөлә «Үлемһеҙ полк» акцияһында 200 мең кеше ҡатнаша 06.05.2025 // Йәмғиәт

Өфөлә «Үлемһеҙ полк» акцияһында 200 мең кеше ҡатнаша...

Тотош уҡырға 33

Республикала -1° тиклем ҡырау төшөүе фаразлана

Республикала -1° тиклем ҡырау төшөүе фаразлана 06.05.2025 // Йәмғиәт

Республикала -1° тиклем ҡырау төшөүе фаразлана...

Тотош уҡырға 25

Башҡортостан «Еңеү утын һаҡлайбыҙ» Бөтә Рәсәй акцияһына ҡушылды

Башҡортостан «Еңеү утын һаҡлайбыҙ» Бөтә Рәсәй акцияһына ҡушылды 06.05.2025 // Йәмғиәт

Башҡортостан «Еңеү утын һаҡлайбыҙ» Бөтә Рәсәй акцияһына ҡушылды...

Тотош уҡырға 42

Өфөлә йәнә «Өйгә ҡайтыу аллеяһы» булдырыла

Өфөлә йәнә «Өйгә ҡайтыу аллеяһы» булдырыла 06.05.2025 // Йәмғиәт

Өфөлә йәнә «Өйгә ҡайтыу аллеяһы» булдырыла...

Тотош уҡырға 27

Республика пенсионерҙарына Еңеү көнө уңайынан аҡса түләнә

Республика пенсионерҙарына Еңеү көнө уңайынан аҡса түләнә 06.05.2025 // Йәмғиәт

Республика пенсионерҙарына Еңеү көнө уңайынан аҡса түләнә...

Тотош уҡырға 26

Башҡортостан Бөйөк Ватан һуғышында ҡатнашыусыларҙың мәғлүмәттәр базаһын булдырырға тәҡдим итте

Башҡортостан Бөйөк Ватан һуғышында ҡатнашыусыларҙың мәғлүмәттәр базаһын булдырырға тәҡдим итте 06.05.2025 // Йәмғиәт

Башҡортостан Бөйөк Ватан һуғышында ҡатнашыусыларҙың мәғлүмәттәр базаһын булдырырға тәҡдим итте...

Тотош уҡырға 31