Вконтакте facebook Вконтакте Вконтакте
Гәзитте ойоштороусылар:
Башҡортостан Республикаһы
Дәүләт Йыйылышы — Ҡоролтай,
Башҡортостан Республикаһы Хөкүмәте
» » Күп эштәрҙең тора башында
Күп эштәрҙең тора башында
Рияз Нияз улы Мәсәлимов — Бөрөлә иң күренекле шәхестәрҙең береһе. 1987 йылда Ленинградта аспирантураны уңышлы тамамлағас һәм ваҡытынан алда, 1986 йылдың сентябрендә, кандидатлыҡ диссертацияһын яҡлағас, Бөрө педагогия институтында үҙгәртеп ҡороу йылдарында һөнәри һәм ижтимағи тормошта ифрат әүҙем ҡатнашыусы йәш уҡытыусыларҙан булған. Хәҙер инде профессор Рәмзил Борис улы Ғабдулхаҡов менән БДПИ-ла тарих факультетын ойоштороусыларҙың береһе лә. КПСС тарихы кафедраһын ижтимағи һәм сәйәси тарих кафедраһына үҙгәртеп ҡороу, яңы уҡыу программалары төҙөү һәм башҡа мәшәҡәтле эш Рияз Нияз улы ҡатнашлығында уңышлы бара. Иң мөһиме – Рияз Нияз улы Башҡортостанда тәүгеләрҙән булып юғары уҡыу йорттарында Башҡортостан тарихын уҡытыу, артабан Башҡортостан халыҡтары мәҙәниәтен, иҡтисады тарихын, этнографияһын уҡытыуҙы юлға һала.


Үҙе әйтмешләй, 1989—1991 йылдарҙа уҡ күренекле башҡорт ғалимдары һәм йәмәғәтселәре Рәшит Шәкүр, Нияз Мәжитов, Әнүәр Әсфәндиәров, Дамир Вәлиев, Фирҙәүес Хисамитдинова Рияз Мәсәлимовҡа тарихты һәм этнографияны ғына түгел, ә Бөрөнөң медицина һәм кооператив училищеларында башҡорт телен, әҙәбиәтен һәм мәҙәниәтен уҡытыуҙы ойоштороуға туранан-тура ярҙам күрһәтә.
Рияз ағай Бөрө төбәгендә үҙенең йәмәғәт эшмәкәрлеге менән дә билдәле. Дөрөҫөн әйткәндә, ул ҡалала башҡорт халыҡ хәрәкәтен башлап ебәреүсе лә, Бөрө башҡорттары ҡоролтайын ойоштороусы ла, уның башҡарма комитетының беренсе рәйесе лә булған. 1995 йылда — Беренсе бөтә донъя башҡорттары ҡоролтайының бөрөләрҙән вәкиле (делегаты), 2000 йылда – Башҡортостан халыҡтары ассамблеяһының I съезы делегаты. Бөрөлә башҡорт телендә гәзит сығарыу өсөн бар көсөн һалды; хәҙер инде айына бер тапҡыр даими донъя күргән “Бөрө шишмәләре” гәзитендә Рияз Мәсәлимдең фәһемле һәм үткер мәҡәләләре, эсселары, башҡа материалдары һәр ваҡыт баҫылып тора. Бөрөлә унан да әүҙем яҙышҡан кеше юҡтыр, моғайын.
Рияз Нияз улы — беҙҙең уҡыу йортонда иң яратҡан уҡытыусыбыҙ, сөнки ул үҙ студенттарына атайҙарса, олатайҙарса хәстәрлек күрһәтә. Беҙгә, “минең ҡәҙерле йәш коллегаларым”, тип өндәшә, “беҙ, уҡытыусылар һәм студенттар, бер кәмәләбеҙ”, тип ҡабатларға ярата. Барыһына ла, әлбиттә, Рияз ағайҙың ябайлығы, ғәҙеллеге, йөҙәткес булмауы оҡшай. Шуғамы икән, беҙ уның дәрестәренә шатланып йөрөйбөҙ, предметтары буйынса “дүртле”–“бишле”гә генә өлгәшәбеҙ.
Студенттарҙың күңелен Рияз Нияз улы Мәсәлимовтың киң белемлелеге, ғилемлелеге йәлеп итә. Уның лекциялары, ғәмәли дәрестәре формаль булмаған рәүештә ҡорола, төрлө хәҙерге техник ҡоролмалар, мәҫәлән, интерактив таҡта, видео һ.б. ҡулланып, бик фәһемле һәм файҙалы үтә. Иң мөһиме – ул дәрестәрендә фәндең һуңғы асыштарын аңлата, ғилемлекте, фәнни белемде пропагандалай, беҙҙе бәхәсләшергә, үҙ фекеребеҙҙе әйтә белергә өйрәтә.
Рияз Нияз улы, докторлыҡ диссертацияһын яҡламаһа ла, белеме буйынса ысын фән эйәһенә тиң шәхес. Ул — Башҡортостанда ғына түгел, бөтә Рәсәйҙә тигәндәй, йәштәр хәрәкәте тарихы буйынса күренекле тикшеренеүсе. Уның мәҡәләләре, башҡа материалдары Данияла, Нидерландтарҙа, Бөйөк Британияла, Израилдә, Төркиәлә нәшер ителә. Йәштәр хәрәкәтенең хәҙерге торошон тикшереү һөҙөмтәһендә Рияз Мәсәлимов үҙенең үҙенсәлекле концепцияларын (тәғлимәттәрен) төҙөнө. Мәҫәлән, Рияз Нияз улы төрлө халыҡ-ара һәм бөтә Рәсәй ғилми-ғәмәли сараларында, фәнни матбуғатта үҙенең яңы ижтимағи-тарихи ысулын тәҡдим итте – ул “генерацион (быуындар) ысул”; Рияз Мәсәлимовтың “экстремаль (ғәҙәттән тыш) антропология” тигән концепцияһы менән Бөйөк Британия һәм Израиль ғалимдары ҡыҙыҡһына.
Әйткәндәй, Рияз ағай үҙенең ошо инновация тикшеренеүҙәренең һөҙөмтәләрен башҡорт телендә лә баҫтыра. Һуңғы ваҡытта бөйөк философтарҙың (Кант, Гегель, Ницше, Хайдеггер һ.б.) хеҙмәттәрен башҡорт теленә тәржемә итеү хыялы менән янып йөрөй. Уҡытыусыбыҙҙың бындай киң ғилемлелегенә күп телде белеүе, Интернет аша ла, конгрестарҙа, конференцияларҙа туранан-тура сит ил ғалимдары менән аралашыуы, беҙҙең менән туған телдәрҙә (башҡортса, татарса, мариса) һөйләшеүе булышлыҡ итә, күрәһең.

Гөлназ ҠАҺАРМАНОВА,
Илнур МЫРҘАХАНОВ,
Лилиана АСҠАРОВА,
Алёна ВАСИЛЬЕВА.





Беҙҙе Яндекс Дзен лентаһында уҡығыҙ

В ОдноклассникахВконтакте

Комментарий өҫтәргә






Әрмәнстанда яҡташыбыҙҙы ағыулы йылан саҡҡан

Әрмәнстанда яҡташыбыҙҙы ағыулы йылан саҡҡан 27.06.2025 // Йәмғиәт

Әрмәнстанда яҡташыбыҙ экскурсиянан һуң ауыр хәлдә реанимацияға оҙатылған. Турист әйтеүенсә, уны...

Тотош уҡырға 13

Бөгөндән Өфөлә түләүле парковкалар эшләй башланы

Бөгөндән Өфөлә түләүле парковкалар эшләй башланы 27.06.2025 // Йәмғиәт

Бөгөндән Өфөлә түләүле парковкалар эшләй башланы...

Тотош уҡырға 9

Ғәҙәттән тыш хәлдәр министрлығы һыу баҫыу ихтималлығы хаҡында иҫкәртте

Ғәҙәттән тыш хәлдәр министрлығы һыу баҫыу ихтималлығы хаҡында иҫкәртте 27.06.2025 // Йәмғиәт

Тау һәм бәләкәй йылғаларҙа һыу кимәленең күтәрелеүе көтөлә....

Тотош уҡырға 12

Өфөнөң Пугачев урамында хәрәкәт сикләнә

Өфөнөң Пугачев урамында хәрәкәт сикләнә 27.06.2025 // Йәмғиәт

Өфөнөң Пугачев урамында хәрәкәт сикләнә...

Тотош уҡырға 14

Марфа инәйгә – 100 йәш

Марфа инәйгә – 100 йәш 26.06.2025 // Йәмғиәт

Салауат ҡалаһынан Марфа Рябова 100 йәшен тултырҙы. Ҡала мэры Марат Заһиҙуллин социаль селтәрҙәге...

Тотош уҡырға 14

Башҡортостанда матур датала 245 никах теркәлгән

Башҡортостанда матур датала 245 никах теркәлгән 26.06.2025 // Йәмғиәт

Башҡортостанда матур датала 245 никах теркәлгән...

Тотош уҡырға 25

Бөгөн республика урмандарында уртаса класлы янғын хәүефе фаразлана

Бөгөн республика урмандарында уртаса класлы янғын хәүефе фаразлана 26.06.2025 // Йәмғиәт

Бөгөн дәүләт урман фонды биләмәһендә икенсе-өсөнсө класлы янғын хәүефе фаразлана. 26 июнгә ут...

Тотош уҡырға 23

Республикала ямғырлы һауа торошо фаразлана
Республикала сығарылыш кисәләре көнө билдәле булды

Республикала сығарылыш кисәләре көнө билдәле булды 25.06.2025 // Йәмғиәт

Республикала сығарылыш кисәләре көнө билдәле булды...

Тотош уҡырға 22

Өфөлә Рәшит Шәкүр һәм табип Мәстүрә Саҡаева урамдары барлыҡҡа килде

Өфөлә Рәшит Шәкүр һәм табип Мәстүрә Саҡаева урамдары барлыҡҡа килде 25.06.2025 // Йәмғиәт

Өфөлә Рәшит Шәкүр һәм табип Мәстүрә Саҡаева урамдары барлыҡҡа килде...

Тотош уҡырға 22

Табип-фониатр Наил Ғабдуллин Өфөнөң почетлы граждандары исемлеген тулыландырҙы

Табип-фониатр Наил Ғабдуллин Өфөнөң почетлы граждандары исемлеген тулыландырҙы 25.06.2025 // Йәмғиәт

Табип-фониатр Наил Ғабдуллин Өфөнөң почетлы граждандары исемлеген тулыландырҙы...

Тотош уҡырға 27

Башҡортостанда Бүздәк − Саҡмағош-Дүртөйлө юлының 14 саҡрымы яңыртылды

Башҡортостанда Бүздәк − Саҡмағош-Дүртөйлө юлының 14 саҡрымы яңыртылды 25.06.2025 // Йәмғиәт

Быйыл 19 саҡрым оҙонлоҡтағы һигеҙ участканы ремонтлау планлаштырыла....

Тотош уҡырға 20