Вконтакте facebook Вконтакте Вконтакте
Гәзитте ойоштороусылар:
Башҡортостан Республикаһы
Дәүләт Йыйылышы — Ҡоролтай,
Башҡортостан Республикаһы Хөкүмәте
» » Күп эштәрҙең тора башында
Күп эштәрҙең тора башында
Рияз Нияз улы Мәсәлимов — Бөрөлә иң күренекле шәхестәрҙең береһе. 1987 йылда Ленинградта аспирантураны уңышлы тамамлағас һәм ваҡытынан алда, 1986 йылдың сентябрендә, кандидатлыҡ диссертацияһын яҡлағас, Бөрө педагогия институтында үҙгәртеп ҡороу йылдарында һөнәри һәм ижтимағи тормошта ифрат әүҙем ҡатнашыусы йәш уҡытыусыларҙан булған. Хәҙер инде профессор Рәмзил Борис улы Ғабдулхаҡов менән БДПИ-ла тарих факультетын ойоштороусыларҙың береһе лә. КПСС тарихы кафедраһын ижтимағи һәм сәйәси тарих кафедраһына үҙгәртеп ҡороу, яңы уҡыу программалары төҙөү һәм башҡа мәшәҡәтле эш Рияз Нияз улы ҡатнашлығында уңышлы бара. Иң мөһиме – Рияз Нияз улы Башҡортостанда тәүгеләрҙән булып юғары уҡыу йорттарында Башҡортостан тарихын уҡытыу, артабан Башҡортостан халыҡтары мәҙәниәтен, иҡтисады тарихын, этнографияһын уҡытыуҙы юлға һала.


Үҙе әйтмешләй, 1989—1991 йылдарҙа уҡ күренекле башҡорт ғалимдары һәм йәмәғәтселәре Рәшит Шәкүр, Нияз Мәжитов, Әнүәр Әсфәндиәров, Дамир Вәлиев, Фирҙәүес Хисамитдинова Рияз Мәсәлимовҡа тарихты һәм этнографияны ғына түгел, ә Бөрөнөң медицина һәм кооператив училищеларында башҡорт телен, әҙәбиәтен һәм мәҙәниәтен уҡытыуҙы ойоштороуға туранан-тура ярҙам күрһәтә.
Рияз ағай Бөрө төбәгендә үҙенең йәмәғәт эшмәкәрлеге менән дә билдәле. Дөрөҫөн әйткәндә, ул ҡалала башҡорт халыҡ хәрәкәтен башлап ебәреүсе лә, Бөрө башҡорттары ҡоролтайын ойоштороусы ла, уның башҡарма комитетының беренсе рәйесе лә булған. 1995 йылда — Беренсе бөтә донъя башҡорттары ҡоролтайының бөрөләрҙән вәкиле (делегаты), 2000 йылда – Башҡортостан халыҡтары ассамблеяһының I съезы делегаты. Бөрөлә башҡорт телендә гәзит сығарыу өсөн бар көсөн һалды; хәҙер инде айына бер тапҡыр даими донъя күргән “Бөрө шишмәләре” гәзитендә Рияз Мәсәлимдең фәһемле һәм үткер мәҡәләләре, эсселары, башҡа материалдары һәр ваҡыт баҫылып тора. Бөрөлә унан да әүҙем яҙышҡан кеше юҡтыр, моғайын.
Рияз Нияз улы — беҙҙең уҡыу йортонда иң яратҡан уҡытыусыбыҙ, сөнки ул үҙ студенттарына атайҙарса, олатайҙарса хәстәрлек күрһәтә. Беҙгә, “минең ҡәҙерле йәш коллегаларым”, тип өндәшә, “беҙ, уҡытыусылар һәм студенттар, бер кәмәләбеҙ”, тип ҡабатларға ярата. Барыһына ла, әлбиттә, Рияз ағайҙың ябайлығы, ғәҙеллеге, йөҙәткес булмауы оҡшай. Шуғамы икән, беҙ уның дәрестәренә шатланып йөрөйбөҙ, предметтары буйынса “дүртле”–“бишле”гә генә өлгәшәбеҙ.
Студенттарҙың күңелен Рияз Нияз улы Мәсәлимовтың киң белемлелеге, ғилемлелеге йәлеп итә. Уның лекциялары, ғәмәли дәрестәре формаль булмаған рәүештә ҡорола, төрлө хәҙерге техник ҡоролмалар, мәҫәлән, интерактив таҡта, видео һ.б. ҡулланып, бик фәһемле һәм файҙалы үтә. Иң мөһиме – ул дәрестәрендә фәндең һуңғы асыштарын аңлата, ғилемлекте, фәнни белемде пропагандалай, беҙҙе бәхәсләшергә, үҙ фекеребеҙҙе әйтә белергә өйрәтә.
Рияз Нияз улы, докторлыҡ диссертацияһын яҡламаһа ла, белеме буйынса ысын фән эйәһенә тиң шәхес. Ул — Башҡортостанда ғына түгел, бөтә Рәсәйҙә тигәндәй, йәштәр хәрәкәте тарихы буйынса күренекле тикшеренеүсе. Уның мәҡәләләре, башҡа материалдары Данияла, Нидерландтарҙа, Бөйөк Британияла, Израилдә, Төркиәлә нәшер ителә. Йәштәр хәрәкәтенең хәҙерге торошон тикшереү һөҙөмтәһендә Рияз Мәсәлимов үҙенең үҙенсәлекле концепцияларын (тәғлимәттәрен) төҙөнө. Мәҫәлән, Рияз Нияз улы төрлө халыҡ-ара һәм бөтә Рәсәй ғилми-ғәмәли сараларында, фәнни матбуғатта үҙенең яңы ижтимағи-тарихи ысулын тәҡдим итте – ул “генерацион (быуындар) ысул”; Рияз Мәсәлимовтың “экстремаль (ғәҙәттән тыш) антропология” тигән концепцияһы менән Бөйөк Британия һәм Израиль ғалимдары ҡыҙыҡһына.
Әйткәндәй, Рияз ағай үҙенең ошо инновация тикшеренеүҙәренең һөҙөмтәләрен башҡорт телендә лә баҫтыра. Һуңғы ваҡытта бөйөк философтарҙың (Кант, Гегель, Ницше, Хайдеггер һ.б.) хеҙмәттәрен башҡорт теленә тәржемә итеү хыялы менән янып йөрөй. Уҡытыусыбыҙҙың бындай киң ғилемлелегенә күп телде белеүе, Интернет аша ла, конгрестарҙа, конференцияларҙа туранан-тура сит ил ғалимдары менән аралашыуы, беҙҙең менән туған телдәрҙә (башҡортса, татарса, мариса) һөйләшеүе булышлыҡ итә, күрәһең.

Гөлназ ҠАҺАРМАНОВА,
Илнур МЫРҘАХАНОВ,
Лилиана АСҠАРОВА,
Алёна ВАСИЛЬЕВА.





Беҙҙе Яндекс Дзен лентаһында уҡығыҙ

В ОдноклассникахВконтакте

Комментарий өҫтәргә






Изгелек күрһәт тә бушлай киноға, бассейнға, музейға бар

Изгелек күрһәт тә бушлай киноға, бассейнға, музейға бар 01.04.2019 // Йәмғиәт

Һуңғы ваҡытта ирекмәндәр хәрәкәте беҙҙең тормошобоҙҙа һиҙелерлек урын биләй....

Тотош уҡырға 4 698

Һыу инергә ваҡыт етте...

Һыу инергә ваҡыт етте... 01.04.2019 // Йәмғиәт

6 апрелдә Өфө ҡалаһындағы Үҙәк баҙар янындағы Һалдат күленә килһәгеҙ, үкенмәҫһегеҙ. Унда тәүлек...

Тотош уҡырға 3 826

Мөхәббәт менән бәхет гел бергә

Мөхәббәт менән бәхет гел бергә 31.03.2019 // Йәмғиәт

– Мөхәббәт ҡайҙа юғала? – тип һораған атаһынан бәләкәй Бәхет. – Үлә. Кешеләр булғанды ҡәҙерләмәй,...

Тотош уҡырға 4 772

"Ҡайһылай оятҡа ҡалдым..."

"Ҡайһылай оятҡа ҡалдым..." 31.03.2019 // Йәмғиәт

Асыу, ярһыу кешенең бөтөн тәнен, күңелен ялмап алыусан. Шуға әҙәм балаһының бындай осраҡта...

Тотош уҡырға 4 481

Бер быуаттан йәнә тупланы Темәс

Бер быуаттан йәнә тупланы Темәс 31.03.2019 // Йәмғиәт

Тап бынан йөҙ элек булған кеүек үк, ҡунаҡтарҙы Темәс ерендә һыбайлылар флагтар тотоп ҡаршы алды....

Тотош уҡырға 3 103

Ризыҡ менән бергә өмөт-ышаныс өләшеп

Ризыҡ менән бергә өмөт-ышаныс өләшеп 31.03.2019 // Йәмғиәт

Ирекмәндәр Сибайҙа өс айҙан ашыу инде “Йәшәү ризығы” тип аталған мәрхәмәтлек акцияһы үткәрә: ауыр...

Тотош уҡырға 3 799

"Аҙыҡтың өлөшөн генә һалыр инем..."

"Аҙыҡтың өлөшөн генә һалыр инем..." 31.03.2019 // Йәмғиәт

Имам-хатип мәсеткә вәғәз һөйләргә килһә, унда бер генә кеше – йәш көтөүсе – ултыра, ти....

Тотош уҡырға 4 046

135 мең граждан саҡырыла

135 мең граждан саҡырыла 31.03.2019 // Йәмғиәт

Рәсәй Президенты хәрби хеҙмәткә яҙғы саҡырылыш тураһында указға ҡул ҡуйҙы. Ул кисә, 30 мартта,...

Тотош уҡырға 3 178

Татарстан башҡорттары ҡоролтайға әҙерме?

Татарстан башҡорттары ҡоролтайға әҙерме? 30.03.2019 // Йәмғиәт

Бөгөн Ҡазанда Татарстан башҡорттары ҡоролтайы ултырышы булды....

Тотош уҡырға 2 778

Бабичтың кендек ҡаны тамған ер ул Ҡыйғаҙытамаҡ!

Бабичтың кендек ҡаны тамған ер ул Ҡыйғаҙытамаҡ! 30.03.2019 // Йәмғиәт

Башҡортостан автономияһының йылъяҙмасыһы, дәүләт эшмәкәре, шағир, музыкант, ойоштороусы Шәйехзада...

Тотош уҡырға 2 827

Төйәләҫтәр алыҫҡа йөрөмәҫ

Төйәләҫтәр алыҫҡа йөрөмәҫ 30.03.2019 // Йәмғиәт

Сибай ҡалаһының Төйәләҫ ҡасабаһында йыл аҙағында заман талаптарына яуап биргән фельдшер-акушерлыҡ...

Тотош уҡырға 2 617

Шәжәрәле ерҙә тәртип түрҙә

Шәжәрәле ерҙә тәртип түрҙә 30.03.2019 // Йәмғиәт

2018 йылдың 1 сентябрендә “Башҡортостан тарихы шәхестәр күҙлеге аша: генеалогик аспект” тигән...

Тотош уҡырға 2 873