Вконтакте facebook Вконтакте Вконтакте
Гәзитте ойоштороусылар:
Башҡортостан Республикаһы
Дәүләт Йыйылышы — Ҡоролтай,
Башҡортостан Республикаһы Хөкүмәте
» » Йөҙйәшәр яугир
Йөҙйәшәр яугир
Бөйөк Ватан һуғышының фажиғәле шаңдауы йылдан-йыл йырағая бара. Был шанлы йылдарҙы үҙ күҙҙәре менән күреүселәр, ваҡиғаларҙың уртаһында ҡайнаусылар арабыҙҙан китһә лә, Еңеү яҙы алып килгән ветерандарҙың имәндәй ныҡтары ла бар. Шуларҙың береһе – Өфө районының Әсән ауылында йәшәгән Хәмзә Усман улы Шәрәфетдинов.

Йөҙ йәшлек ветеран беҙҙе ҡапҡа алдында ҡаршы алды. Әйҙүкләй-әйҙүкләй өйгә алып инде лә ейәнсәренә сәй ҡуйырға ҡушты. Үҙе күн папканан документтарын сығарып өҫтәлгә йәйҙе. Тәүҙә хәрби билет менән таныштыҡ. Унда “рядовой”, “стрелок”, “окончил 4 класса”, “не партийный” тигән яҙыуҙарҙы уҡыйбыҙ.
– Атайым ғүмер буйы дин юлында булды. Шуға мине уҡымаған тип әйтеп булмай. Дини белем алдым. Репрессия башланғанға тиклем атайым үлеп ҡалды, юғиһә ҡанлы өйөрмә уны ла алып китер ине, — ти ветеран.
Хәмзә Усман улы хәрби хеҙмәткә 1940 йылда алына. Баку ҡалаһында хеҙмәт итә. 239-сы артиллерия полкы составында тәүге яуға инә.
– Һуғыш башланырын алдан белдек. Разведка хәбәр итеп торҙо. Ул төндә мин ҡарауылда инем. Телефон — ҡул аҫтымда. Дошмандың илебеҙгә һөжүм итеүе тураһында беренселәрҙән булып хәбәр иттем, — тип хәтерләй ул мәлде ветеран.
Һуңынан Хәмзә Шәрәфетдинов хеҙмәт иткән полкты Каспий, Ҡара диңгеҙ буйҙарын дошмандан һаҡларға ебәрәләр. Керчь ярымутрауында һуғышалар. 1942 йылдың марты яугирҙең хәтерендә иң ҡурҡыныс мәл булып уйылып ҡалған. Дивизия ҡамауҙа ҡала. Әсиргә эләгеү уның тормошондағы иң ауыр һынау булғанғалыр, был хаҡта ветеран һөйләргә яратмай....
1945 йылдың яҙы ветеран өсөн иң бәхетле көндәрҙең береһе була. 7 майҙа Чехословакияла урынлашҡан лагерҙарҙың береһенән әсирҙәрҙе Америка ғәскәрҙәре ҡотҡара. Еңеү көнөндә Хәмзә Усман улы ашханала байрам табыны әҙерләшергә ярҙам итә.
— Чех ҡатындары ит алып килде. Беҙ унан күп итеп билмән эшләнек. Шунда беренсе тапҡыр туйғансы ашаныҡ. Фронтовой йөҙ грамм да бирҙеләр, – ти ул.
Һуғыштан Хәмзә Шәрәфетдинов 1945 йылдың декабрендә ҡайта. Ғүмер буйы Кушнаренко районының “Маяҡ” колхозында эшләй. Советтар Союзының атҡаҙанған колхозсыһы исемен ала. Хәмзә Усман улы оҙаҡ йылдар умарта тотҡан. Күстәрен бөтөргәнгә биш йыл самаһы ғына. Ғүмер буйы дин юлында булған. Ауылдың иң матур урынында, тау башында ул төҙөткән мәсет тора. Үҙе шунда имам-хатип булған. Бәлки, уның йөҙйәшәрлек сере ошондалыр?
Ҡатыны Ғилминиса менән ете балаға ғүмер бирәләр. Ҡыҙғанысҡа ҡаршы, ветерандың тоғро тормош юлдашы былтыр яҡты донъянан киткән. Уларҙың 17 ейәне һәм 24 бүләһе бар. Әле ул яҡындарының ҡәҙер-хөрмәтенә төрөнөп йәшәй.
I дәрәжә Ватан һуғышы ордены, Жуков, “1941 – 1945 йылдарҙағы Бөйөк Ватан һуғышында күрһәткән хеҙмәттәре өсөн” миҙалдары һәм башҡа наградалар менән бүләкләнгән ветеран тормошҡа зарланмай. Балаларына, ейәндәренә артыҡ ауырлыҡ төшөрмәҫкә тырыша. Шулай ҙа яҡындары уның өсөн хафалана. “Әле ҡышҡыһын көс-хәл менән йә беребеҙҙә, йә икенсебеҙҙә йәшәргә күндерҙек. Ҡар ирей башлау менән ауылға ҡайтам тип бер булды. Тыуған йортобоҙ ҙур, өйөбөҙ һәйбәт булһа ла, атайыма хәҙер йөрөүе ауыр. Мунсаға барыуы бәлә. Ҡайҙа ғына мөрәжәғәт итһәк тә, торлаҡ шарттары яҡшы тип кире боралар. Үҙ көсөбөҙ менән өйҙә ремонт эшләнек тә ул, ҡәҙерлебеҙҙең уңайлыраҡ шарттарҙа йәшәүен теләйбеҙ”, — тип һөйләне Фәнзилә Хәмзә ҡыҙы.
Ветеран беҙҙе оҙатҡанда исем-шәрифебеҙҙе яҙып алды. “Һеҙҙең өсөн дә доға ҡылып торормон”, – тип изге теләктәрен әйтеп ҡалды.


Автор: Лилиә НУРЕТДИНОВА.
Фото: Эдуард ДИЛМӨХӘМӘТОВ.
Район: Өфө районы.


Беҙҙе Яндекс Дзен лентаһында уҡығыҙ

В ОдноклассникахВконтакте

Комментарий өҫтәргә






Әрмәнстанда яҡташыбыҙҙы ағыулы йылан саҡҡан

Әрмәнстанда яҡташыбыҙҙы ағыулы йылан саҡҡан 27.06.2025 // Йәмғиәт

Әрмәнстанда яҡташыбыҙ экскурсиянан һуң ауыр хәлдә реанимацияға оҙатылған. Турист әйтеүенсә, уны...

Тотош уҡырға 16

Бөгөндән Өфөлә түләүле парковкалар эшләй башланы

Бөгөндән Өфөлә түләүле парковкалар эшләй башланы 27.06.2025 // Йәмғиәт

Бөгөндән Өфөлә түләүле парковкалар эшләй башланы...

Тотош уҡырға 13

Ғәҙәттән тыш хәлдәр министрлығы һыу баҫыу ихтималлығы хаҡында иҫкәртте

Ғәҙәттән тыш хәлдәр министрлығы һыу баҫыу ихтималлығы хаҡында иҫкәртте 27.06.2025 // Йәмғиәт

Тау һәм бәләкәй йылғаларҙа һыу кимәленең күтәрелеүе көтөлә....

Тотош уҡырға 16

Өфөнөң Пугачев урамында хәрәкәт сикләнә

Өфөнөң Пугачев урамында хәрәкәт сикләнә 27.06.2025 // Йәмғиәт

Өфөнөң Пугачев урамында хәрәкәт сикләнә...

Тотош уҡырға 18

Марфа инәйгә – 100 йәш

Марфа инәйгә – 100 йәш 26.06.2025 // Йәмғиәт

Салауат ҡалаһынан Марфа Рябова 100 йәшен тултырҙы. Ҡала мэры Марат Заһиҙуллин социаль селтәрҙәге...

Тотош уҡырға 17

Башҡортостанда матур датала 245 никах теркәлгән

Башҡортостанда матур датала 245 никах теркәлгән 26.06.2025 // Йәмғиәт

Башҡортостанда матур датала 245 никах теркәлгән...

Тотош уҡырға 26

Бөгөн республика урмандарында уртаса класлы янғын хәүефе фаразлана

Бөгөн республика урмандарында уртаса класлы янғын хәүефе фаразлана 26.06.2025 // Йәмғиәт

Бөгөн дәүләт урман фонды биләмәһендә икенсе-өсөнсө класлы янғын хәүефе фаразлана. 26 июнгә ут...

Тотош уҡырға 23

Республикала ямғырлы һауа торошо фаразлана
Республикала сығарылыш кисәләре көнө билдәле булды

Республикала сығарылыш кисәләре көнө билдәле булды 25.06.2025 // Йәмғиәт

Республикала сығарылыш кисәләре көнө билдәле булды...

Тотош уҡырға 22

Өфөлә Рәшит Шәкүр һәм табип Мәстүрә Саҡаева урамдары барлыҡҡа килде

Өфөлә Рәшит Шәкүр һәм табип Мәстүрә Саҡаева урамдары барлыҡҡа килде 25.06.2025 // Йәмғиәт

Өфөлә Рәшит Шәкүр һәм табип Мәстүрә Саҡаева урамдары барлыҡҡа килде...

Тотош уҡырға 23

Табип-фониатр Наил Ғабдуллин Өфөнөң почетлы граждандары исемлеген тулыландырҙы

Табип-фониатр Наил Ғабдуллин Өфөнөң почетлы граждандары исемлеген тулыландырҙы 25.06.2025 // Йәмғиәт

Табип-фониатр Наил Ғабдуллин Өфөнөң почетлы граждандары исемлеген тулыландырҙы...

Тотош уҡырға 30

Башҡортостанда Бүздәк − Саҡмағош-Дүртөйлө юлының 14 саҡрымы яңыртылды

Башҡортостанда Бүздәк − Саҡмағош-Дүртөйлө юлының 14 саҡрымы яңыртылды 25.06.2025 // Йәмғиәт

Быйыл 19 саҡрым оҙонлоҡтағы һигеҙ участканы ремонтлау планлаштырыла....

Тотош уҡырға 21