Вконтакте facebook Вконтакте Вконтакте
Гәзитте ойоштороусылар:
Башҡортостан Республикаһы
Дәүләт Йыйылышы — Ҡоролтай,
Башҡортостан Республикаһы Хөкүмәте
» » Ә.З. Әсфәндиәров
Ә.З. Әсфәндиәров2014 йылдың 4 февралендә билдәле ғалим, тарихсы Әнүәр Закир улы Әсфәндиәров 80-се йәшендә вафат булды.
Ә.З. Әсфәндиәров 1934 йылдың 15 майында Баймаҡ районының Сыңғыҙ ауылында тыуған. Хеҙмәт эшмәкәрлеген, 1958 йылда М.В. Ломоносов исемендәге Мәскәү дәүләт университетының тарих факультетын тамамлағандан һуң, Өфө ҡалаһындағы 1-се республика мәктәп-интернатында тарих уҡытыусыһы булып башлай. 1968 йылдан СССР Фәндәр академияһының Башҡортостан филиалындағы Тарих, тел һәм әҙәбиәт институтында өлкән ғилми хеҙмәткәр вазифында эшләй. 1974 йылдан алып Ә.З. Әсфәндиәровтың ғилми эшмәкәрлеге Башҡорт дәүләт университетының тарих факультеты менән бәйле. Бында ул өлкән уҡытыусы, 1996 йылдан Рәсәй тарихы кафедраһы профессоры дәрәжәһендә эшләй. Уҡытыу менән бер рәттән Ә.З. Әсфәндиәров әүҙем ғилми тикшеренеү эше алып бара. Ул — ХVIII-ХIХ быуаттарҙа Рәсәй һәм Башҡортостандың социаль-иҡтисади, мәҙәни үҫеш тарихы, башҡорт, мишәр, типтәрҙәрҙең хәрби хеҙмәте, Башҡортостан ауылдарында идара итеүҙең кантон системаһы, башҡорттарҙа ғаилә һәм никах проблемалары буйынса байтаҡ фундаменталь тикшеренеү эше авторы. Әнүәр Закир улының 320-нән ашыу ғилми хеҙмәте, шул иҫәптән 20 монографияһы һәм китаптары баҫылып сыҡты. Уларҙың күбеһе Өфө, Мәскәү, Санкт-Петербург, Ырымбур, Ҡазан, Пермь, Һарытау, Һамар, Силәбе һәм башҡа ҡалаларҙағы архивтарҙан күп йыллыҡ тикшеренеү эше һөҙөмтәһе булып тора.
Ә.З. Әсфәндиәров — юғары уҡыу йорттары өсөн "Боронғо замандан алып 1917 йылға тиклем Башҡортостан тарихы" уҡыу ҡулланмаһы, урта мәктәптәр өсөн "Башҡортостан тарихы" дәреслеге һәм башҡа хеҙмәттәрҙең авторҙашы. Уның ун китаптан торған "Башҡортостан ауылдары тарихы" киң билдәлелек яуланы. Тыуған яҡ тарихын өйрәнеүгә арналған хеҙмәте һөҙөмтәһендә Ә.З. Әсфәндиәров ғалимдар араһында юғары абруй ҡаҙанды, республикала һәм унан ситтә киң танылыу яуланы.
Әнүәр Закир улының күп йыллыҡ һөҙөмтәле эшмәкәрлеге лайыҡлы баһа алды. Ул Салауат Юлаев, Халыҡтар дуҫлығы ордендары, БАССР Юғары Советы Президиумының Почет грамотаһы менән бүләкләнгән, "Башҡорт АССР-ының атҡаҙанған мәҙәниәт хеҙмәткәре" тигән маҡтаулы исемгә лайыҡ булған. Олуғ ғалим – Башҡортостан Республикаһының фән һәм техника өлкәһендәге дәүләт премияһы, В.П. Бирюков исемендәге Урал премияһы, Әхмәтзәки Вәлиди исемендәге Халыҡ-ара йәмәғәт премияһы лауреаты.
Һоҡланғыс кеше, оло профессионал, талантлы ғалим Әнүәр Закир улы Әсфәндиәров хаҡында яҡты иҫтәлек беҙҙең йөрәктәрҙә мәңге һаҡланыр.
Р.З. ХӘМИТОВ, К.Б. ТОЛКАЧЕВ. С.А. МОЛЧАНОВ, Р.Х. МӘРҘӘНОВ,
Р.С. НОҒОМАНОВ, Л.С. ҒҮМӘРОВА, И.И. ЯЛАЛОВ, И.Х. СИТДИҠОВ, Н.Д. МОРОЗКИН.




Беҙҙе Яндекс Дзен лентаһында уҡығыҙ

В ОдноклассникахВконтакте

Комментарий өҫтәргә






Әрмәнстанда яҡташыбыҙҙы ағыулы йылан саҡҡан

Әрмәнстанда яҡташыбыҙҙы ағыулы йылан саҡҡан 27.06.2025 // Йәмғиәт

Әрмәнстанда яҡташыбыҙ экскурсиянан һуң ауыр хәлдә реанимацияға оҙатылған. Турист әйтеүенсә, уны...

Тотош уҡырға 14

Бөгөндән Өфөлә түләүле парковкалар эшләй башланы

Бөгөндән Өфөлә түләүле парковкалар эшләй башланы 27.06.2025 // Йәмғиәт

Бөгөндән Өфөлә түләүле парковкалар эшләй башланы...

Тотош уҡырға 10

Ғәҙәттән тыш хәлдәр министрлығы һыу баҫыу ихтималлығы хаҡында иҫкәртте

Ғәҙәттән тыш хәлдәр министрлығы һыу баҫыу ихтималлығы хаҡында иҫкәртте 27.06.2025 // Йәмғиәт

Тау һәм бәләкәй йылғаларҙа һыу кимәленең күтәрелеүе көтөлә....

Тотош уҡырға 13

Өфөнөң Пугачев урамында хәрәкәт сикләнә

Өфөнөң Пугачев урамында хәрәкәт сикләнә 27.06.2025 // Йәмғиәт

Өфөнөң Пугачев урамында хәрәкәт сикләнә...

Тотош уҡырға 15

Марфа инәйгә – 100 йәш

Марфа инәйгә – 100 йәш 26.06.2025 // Йәмғиәт

Салауат ҡалаһынан Марфа Рябова 100 йәшен тултырҙы. Ҡала мэры Марат Заһиҙуллин социаль селтәрҙәге...

Тотош уҡырға 14

Башҡортостанда матур датала 245 никах теркәлгән

Башҡортостанда матур датала 245 никах теркәлгән 26.06.2025 // Йәмғиәт

Башҡортостанда матур датала 245 никах теркәлгән...

Тотош уҡырға 26

Бөгөн республика урмандарында уртаса класлы янғын хәүефе фаразлана

Бөгөн республика урмандарында уртаса класлы янғын хәүефе фаразлана 26.06.2025 // Йәмғиәт

Бөгөн дәүләт урман фонды биләмәһендә икенсе-өсөнсө класлы янғын хәүефе фаразлана. 26 июнгә ут...

Тотош уҡырға 23

Республикала ямғырлы һауа торошо фаразлана
Республикала сығарылыш кисәләре көнө билдәле булды

Республикала сығарылыш кисәләре көнө билдәле булды 25.06.2025 // Йәмғиәт

Республикала сығарылыш кисәләре көнө билдәле булды...

Тотош уҡырға 22

Өфөлә Рәшит Шәкүр һәм табип Мәстүрә Саҡаева урамдары барлыҡҡа килде

Өфөлә Рәшит Шәкүр һәм табип Мәстүрә Саҡаева урамдары барлыҡҡа килде 25.06.2025 // Йәмғиәт

Өфөлә Рәшит Шәкүр һәм табип Мәстүрә Саҡаева урамдары барлыҡҡа килде...

Тотош уҡырға 23

Табип-фониатр Наил Ғабдуллин Өфөнөң почетлы граждандары исемлеген тулыландырҙы

Табип-фониатр Наил Ғабдуллин Өфөнөң почетлы граждандары исемлеген тулыландырҙы 25.06.2025 // Йәмғиәт

Табип-фониатр Наил Ғабдуллин Өфөнөң почетлы граждандары исемлеген тулыландырҙы...

Тотош уҡырға 28

Башҡортостанда Бүздәк − Саҡмағош-Дүртөйлө юлының 14 саҡрымы яңыртылды

Башҡортостанда Бүздәк − Саҡмағош-Дүртөйлө юлының 14 саҡрымы яңыртылды 25.06.2025 // Йәмғиәт

Быйыл 19 саҡрым оҙонлоҡтағы һигеҙ участканы ремонтлау планлаштырыла....

Тотош уҡырға 21