Вконтакте facebook Вконтакте Вконтакте
Гәзитте ойоштороусылар:
Башҡортостан Республикаһы
Дәүләт Йыйылышы — Ҡоролтай,
Башҡортостан Республикаһы Хөкүмәте
» » Исеме есеменә тап килһен
Республиканың матбуғат сараларында Башҡортостан Президенты Рөстәм Хәмитовтың төбәк етәксеһе вазифаһының исемен үҙгәртеү тураһындағы фекерҙәре бирелгәйне. «2010 йылда Рәсәй Президенты Дмитрий Медведев республика башлыҡтары икенсе төрлө атап йөрөтөлөргә тейешле законға ҡул ҡуйғас, Башҡортостандың Конституция суды 2015 йылдың ғинуарынан «Башҡортостан Республикаһы башлығы» тип атау тураһындағы тәҡдимен индергәйне. Был вазифаның башҡортса атамаһына килгәндә, фекер алышырға кәрәк. Варианттар бар. Депутаттар ниндәйҙер ҡарар ҡабул итер. Башҡортостан Президенты вазифаһының исемен алмаштырыуҙа шаҡ ҡатырғыс нәмә юҡ», – тигәйне ул. Быға бәйле фекер алышыуҙар ҡыҙыу бара. «Һеҙ ниндәй атаманы һайлар инегеҙ?» тигән һорау менән йәнә гәзит уҡыусыларға мөрәжәғәт иттек.

Фирҙәүес ХИСАМИТДИНОВА, Рәсәй Фәндәр академияһының Өфө ғилми үҙәге Тарих, тел һәм әҙәбиәт институты директоры, филология фәндәре докторы, профессор:
– «Башлыҡ» тигән һүҙ яҡлымын. Бөтә төрки телдәрҙә лә ул бар һәм етәксе мәғәнәһендә ҡулланыла. Урыҫ телендә атап йөрөтөләсәк «глава Республики Башҡортостан» һүҙҙәренә иһә башҡорт телендәге «Башҡортостан Республикаһы башлығы» атамаһы тура килә. «Хаким» һүҙе төрки сығанаҡлы түгел, ғәрәп теленән алынған. Ул хакимиәттәргә ҡағыла. Элек был һүҙ «судья» мәғәнәһендә лә йөрөгән.

Рауил БИКБАЕВ, Башҡортостандың халыҡ шағиры:
– Республика етәксеһенең исемен «президент» тип ҡалдырыу яҡлымын. Башлыҡ ауылдарҙа ла, райондарҙа ла бар. Президент – ул юғары исем. Беҙ шул дәрәжәгә еткәнбеҙ. Халыҡ та был атамаға күптән өйрәнгән.

Фәнүзә НӘҘЕРШИНА, филология фәндәре докторы, республикабыҙҙың Салауат Юлаев исемендәге дәүләт премияһы лауреаты, Салауат Юлаев ордены кавалеры, Башҡортостандың атҡаҙанған фән эшмәкәре:
– Президент атамаһын ҡалдырыу яҡлымын. Ҡайһы берәүҙәр «хаким» тигәнде тәҡдим итә, ләкин мин уны хупламайым, сөнки ул һүҙҙең төп мәғәнәһе «судья» тигәнгә барып тоташа. Һис юғында «республика башлығы» тип әйтергә мөмкин. Башҡортостандың ҡеүәте ифрат ҙур. Шуға уның етәксеһенең исеме лә есеменә тап килергә тейеш.

Салауат ҠАСИМОВ, Рәсәй Фәндәр академияһы Өфө ғилми үҙәгенең Р. Кузеев исемендәге Этнология тикшереүҙәре институтының баш ғилми хеҙмәткәре, тарих фәндәре докторы, профессор:
– «Хаким» атамаһына туҡталам. «Башлыҡ» һүҙе милли республикаларҙың үҙенсәлеген яҡтыртмай. Ул территориаль субъекттар – крайҙар, өлкәләр өсөн ятышлы. Ә «хаким» атамаһы милли төбәктең йөҙөн билдәләй.

Әхмәр АҘНАБАЕВ, М. Аҡмулла исемендәге Башҡорт дәүләт педагогия университеты башҡорт филологияһы факультетының башҡорт теле һәм уны уҡытыу методикаһы кафедраһы профессоры:
– «Башлыҡ» атамаһы отошло булыр ине тип уйлайым. Был һүҙ борондан халыҡ ижадында ҙур сағылыш тапҡан. Ул бигерәк тә әкиәттәрҙә йыш ҡулланыла. Һәр термин – шартлы әйбер ул. Башта сәйер тойолһа ла, аҙаҡ халыҡ уға өйрәнеп китә.




Беҙҙе Яндекс Дзен лентаһында уҡығыҙ

В ОдноклассникахВконтакте

Комментарий өҫтәргә






Изгелек күрһәт тә бушлай киноға, бассейнға, музейға бар

Изгелек күрһәт тә бушлай киноға, бассейнға, музейға бар 01.04.2019 // Йәмғиәт

Һуңғы ваҡытта ирекмәндәр хәрәкәте беҙҙең тормошобоҙҙа һиҙелерлек урын биләй....

Тотош уҡырға 4 697

Һыу инергә ваҡыт етте...

Һыу инергә ваҡыт етте... 01.04.2019 // Йәмғиәт

6 апрелдә Өфө ҡалаһындағы Үҙәк баҙар янындағы Һалдат күленә килһәгеҙ, үкенмәҫһегеҙ. Унда тәүлек...

Тотош уҡырға 3 826

Мөхәббәт менән бәхет гел бергә

Мөхәббәт менән бәхет гел бергә 31.03.2019 // Йәмғиәт

– Мөхәббәт ҡайҙа юғала? – тип һораған атаһынан бәләкәй Бәхет. – Үлә. Кешеләр булғанды ҡәҙерләмәй,...

Тотош уҡырға 4 769

"Ҡайһылай оятҡа ҡалдым..."

"Ҡайһылай оятҡа ҡалдым..." 31.03.2019 // Йәмғиәт

Асыу, ярһыу кешенең бөтөн тәнен, күңелен ялмап алыусан. Шуға әҙәм балаһының бындай осраҡта...

Тотош уҡырға 4 480

Бер быуаттан йәнә тупланы Темәс

Бер быуаттан йәнә тупланы Темәс 31.03.2019 // Йәмғиәт

Тап бынан йөҙ элек булған кеүек үк, ҡунаҡтарҙы Темәс ерендә һыбайлылар флагтар тотоп ҡаршы алды....

Тотош уҡырға 3 102

Ризыҡ менән бергә өмөт-ышаныс өләшеп

Ризыҡ менән бергә өмөт-ышаныс өләшеп 31.03.2019 // Йәмғиәт

Ирекмәндәр Сибайҙа өс айҙан ашыу инде “Йәшәү ризығы” тип аталған мәрхәмәтлек акцияһы үткәрә: ауыр...

Тотош уҡырға 3 798

"Аҙыҡтың өлөшөн генә һалыр инем..."

"Аҙыҡтың өлөшөн генә һалыр инем..." 31.03.2019 // Йәмғиәт

Имам-хатип мәсеткә вәғәз һөйләргә килһә, унда бер генә кеше – йәш көтөүсе – ултыра, ти....

Тотош уҡырға 4 045

135 мең граждан саҡырыла

135 мең граждан саҡырыла 31.03.2019 // Йәмғиәт

Рәсәй Президенты хәрби хеҙмәткә яҙғы саҡырылыш тураһында указға ҡул ҡуйҙы. Ул кисә, 30 мартта,...

Тотош уҡырға 3 177

Татарстан башҡорттары ҡоролтайға әҙерме?

Татарстан башҡорттары ҡоролтайға әҙерме? 30.03.2019 // Йәмғиәт

Бөгөн Ҡазанда Татарстан башҡорттары ҡоролтайы ултырышы булды....

Тотош уҡырға 2 778

Бабичтың кендек ҡаны тамған ер ул Ҡыйғаҙытамаҡ!

Бабичтың кендек ҡаны тамған ер ул Ҡыйғаҙытамаҡ! 30.03.2019 // Йәмғиәт

Башҡортостан автономияһының йылъяҙмасыһы, дәүләт эшмәкәре, шағир, музыкант, ойоштороусы Шәйехзада...

Тотош уҡырға 2 826

Төйәләҫтәр алыҫҡа йөрөмәҫ

Төйәләҫтәр алыҫҡа йөрөмәҫ 30.03.2019 // Йәмғиәт

Сибай ҡалаһының Төйәләҫ ҡасабаһында йыл аҙағында заман талаптарына яуап биргән фельдшер-акушерлыҡ...

Тотош уҡырға 2 617

Шәжәрәле ерҙә тәртип түрҙә

Шәжәрәле ерҙә тәртип түрҙә 30.03.2019 // Йәмғиәт

2018 йылдың 1 сентябрендә “Башҡортостан тарихы шәхестәр күҙлеге аша: генеалогик аспект” тигән...

Тотош уҡырға 2 872