Вконтакте facebook Вконтакте Вконтакте
Гәзитте ойоштороусылар:
Башҡортостан Республикаһы
Дәүләт Йыйылышы — Ҡоролтай,
Башҡортостан Республикаһы Хөкүмәте
» » Исеме есеменә тап килһен
Республиканың матбуғат сараларында Башҡортостан Президенты Рөстәм Хәмитовтың төбәк етәксеһе вазифаһының исемен үҙгәртеү тураһындағы фекерҙәре бирелгәйне. «2010 йылда Рәсәй Президенты Дмитрий Медведев республика башлыҡтары икенсе төрлө атап йөрөтөлөргә тейешле законға ҡул ҡуйғас, Башҡортостандың Конституция суды 2015 йылдың ғинуарынан «Башҡортостан Республикаһы башлығы» тип атау тураһындағы тәҡдимен индергәйне. Был вазифаның башҡортса атамаһына килгәндә, фекер алышырға кәрәк. Варианттар бар. Депутаттар ниндәйҙер ҡарар ҡабул итер. Башҡортостан Президенты вазифаһының исемен алмаштырыуҙа шаҡ ҡатырғыс нәмә юҡ», – тигәйне ул. Быға бәйле фекер алышыуҙар ҡыҙыу бара. «Һеҙ ниндәй атаманы һайлар инегеҙ?» тигән һорау менән йәнә гәзит уҡыусыларға мөрәжәғәт иттек.

Фирҙәүес ХИСАМИТДИНОВА, Рәсәй Фәндәр академияһының Өфө ғилми үҙәге Тарих, тел һәм әҙәбиәт институты директоры, филология фәндәре докторы, профессор:
– «Башлыҡ» тигән һүҙ яҡлымын. Бөтә төрки телдәрҙә лә ул бар һәм етәксе мәғәнәһендә ҡулланыла. Урыҫ телендә атап йөрөтөләсәк «глава Республики Башҡортостан» һүҙҙәренә иһә башҡорт телендәге «Башҡортостан Республикаһы башлығы» атамаһы тура килә. «Хаким» һүҙе төрки сығанаҡлы түгел, ғәрәп теленән алынған. Ул хакимиәттәргә ҡағыла. Элек был һүҙ «судья» мәғәнәһендә лә йөрөгән.

Рауил БИКБАЕВ, Башҡортостандың халыҡ шағиры:
– Республика етәксеһенең исемен «президент» тип ҡалдырыу яҡлымын. Башлыҡ ауылдарҙа ла, райондарҙа ла бар. Президент – ул юғары исем. Беҙ шул дәрәжәгә еткәнбеҙ. Халыҡ та был атамаға күптән өйрәнгән.

Фәнүзә НӘҘЕРШИНА, филология фәндәре докторы, республикабыҙҙың Салауат Юлаев исемендәге дәүләт премияһы лауреаты, Салауат Юлаев ордены кавалеры, Башҡортостандың атҡаҙанған фән эшмәкәре:
– Президент атамаһын ҡалдырыу яҡлымын. Ҡайһы берәүҙәр «хаким» тигәнде тәҡдим итә, ләкин мин уны хупламайым, сөнки ул һүҙҙең төп мәғәнәһе «судья» тигәнгә барып тоташа. Һис юғында «республика башлығы» тип әйтергә мөмкин. Башҡортостандың ҡеүәте ифрат ҙур. Шуға уның етәксеһенең исеме лә есеменә тап килергә тейеш.

Салауат ҠАСИМОВ, Рәсәй Фәндәр академияһы Өфө ғилми үҙәгенең Р. Кузеев исемендәге Этнология тикшереүҙәре институтының баш ғилми хеҙмәткәре, тарих фәндәре докторы, профессор:
– «Хаким» атамаһына туҡталам. «Башлыҡ» һүҙе милли республикаларҙың үҙенсәлеген яҡтыртмай. Ул территориаль субъекттар – крайҙар, өлкәләр өсөн ятышлы. Ә «хаким» атамаһы милли төбәктең йөҙөн билдәләй.

Әхмәр АҘНАБАЕВ, М. Аҡмулла исемендәге Башҡорт дәүләт педагогия университеты башҡорт филологияһы факультетының башҡорт теле һәм уны уҡытыу методикаһы кафедраһы профессоры:
– «Башлыҡ» атамаһы отошло булыр ине тип уйлайым. Был һүҙ борондан халыҡ ижадында ҙур сағылыш тапҡан. Ул бигерәк тә әкиәттәрҙә йыш ҡулланыла. Һәр термин – шартлы әйбер ул. Башта сәйер тойолһа ла, аҙаҡ халыҡ уға өйрәнеп китә.




Беҙҙе Яндекс Дзен лентаһында уҡығыҙ

В ОдноклассникахВконтакте

Комментарий өҫтәргә






Башҡортостанда ямғыр һәм епшек ҡар яуыуы фаразлана
Башҡортостан участковыйы Рәсәйҙең Эске эштәр министрлығы конкурсында өсөнсө урынды яуланы

Башҡортостан участковыйы Рәсәйҙең Эске эштәр министрлығы конкурсында өсөнсө урынды яуланы 17.11.2025 // Йәмғиәт

Рәсәй эске эштәр министры, полиция генералы Владимир Колокольцев илдең участковыйҙар коллективын...

Тотош уҡырға 17

Рәсәйҙә совет халҡы геноциды ҡорбандары иҫтәлеге мәңгеләштерелә

Рәсәйҙә совет халҡы геноциды ҡорбандары иҫтәлеге мәңгеләштерелә 17.11.2025 // Йәмғиәт

Рәсәйҙә совет халҡы геноциды ҡорбандары иҫтәлеге мәңгеләштерелә...

Тотош уҡырға 10

Башҡортостанда бер үк ваҡытта ике кадрҙар үҙәге асылды

Башҡортостанда бер үк ваҡытта ике кадрҙар үҙәге асылды 17.11.2025 // Йәмғиәт

Башҡортостан Башлығы Радий Хәбиров һәм Рәсәйҙең хеҙмәт һәм социаль яҡлау министры урынбаҫары...

Тотош уҡырға 14

Өфөлә участка полицейскийҙары Башҡортостан Башлығына үҙҙәренең эше тураһында һөйләне

Өфөлә участка полицейскийҙары Башҡортостан Башлығына үҙҙәренең эше тураһында һөйләне 17.11.2025 // Йәмғиәт

Өфөлә участка полицейскийҙары Башҡортостан Башлығына үҙҙәренең эше тураһында һөйләне...

Тотош уҡырға 12

Рәсәйҙә сайттарҙың «аҡ» исемлеге яңыртылды

Рәсәйҙә сайттарҙың «аҡ» исемлеге яңыртылды 17.11.2025 // Йәмғиәт

Рәсәйҙә сайттарҙың «аҡ» исемлеге яңыртылды...

Тотош уҡырға 11

Башҡортостанда Малейка һәм Иоанн исемле сабыйҙар тыуған
Өфөнән Хәмиҙә Дәүләтова 95 йәшен билдәләй

Өфөнән Хәмиҙә Дәүләтова 95 йәшен билдәләй 14.11.2025 // Йәмғиәт

Өфөнөң Ленин районынан хеҙмәт ветераны Хәмиҙә Дәүләтова 95 йәшлек юбилейын билдәләне....

Тотош уҡырға 10

Киләһе ҡыш былтырғыһынан һалҡыныраҡ булыуы ихтимал

Киләһе ҡыш былтырғыһынан һалҡыныраҡ булыуы ихтимал 14.11.2025 // Йәмғиәт

Киләһе ҡыш былтырғыһынан һалҡыныраҡ булыуы ихтимал...

Тотош уҡырға 13

Башҡортостан икенсе тапҡыр «Онкопатруль» акцияһын уҙғарыу эстафетаһын ҡабул итте

Башҡортостан икенсе тапҡыр «Онкопатруль» акцияһын уҙғарыу эстафетаһын ҡабул итте 14.11.2025 // Йәмғиәт

Башҡортостан икенсе тапҡыр «Онкопатруль» акцияһын уҙғарыу эстафетаһын ҡабул итте...

Тотош уҡырға 9

Шишмә районында тыл ветераны Мөфлихә Ҡадирова 90 йәшен билдәләне

Шишмә районында тыл ветераны Мөфлихә Ҡадирова 90 йәшен билдәләне 14.11.2025 // Йәмғиәт

Шишмә районында тыл ветераны Мөфлихә Ҡадирова 90 йәшен билдәләне...

Тотош уҡырға 10

Өфө аэропорты йәнә штат режимында эшләй

Өфө аэропорты йәнә штат режимында эшләй 14.11.2025 // Йәмғиәт

Өфө аэропорты йәнә штат режимында эшләй...

Тотош уҡырға 8