Вконтакте facebook Вконтакте Вконтакте
Гәзитте ойоштороусылар:
Башҡортостан Республикаһы
Дәүләт Йыйылышы — Ҡоролтай,
Башҡортостан Республикаһы Хөкүмәте
» » Исеме есеменә тап килһен
Республиканың матбуғат сараларында Башҡортостан Президенты Рөстәм Хәмитовтың төбәк етәксеһе вазифаһының исемен үҙгәртеү тураһындағы фекерҙәре бирелгәйне. «2010 йылда Рәсәй Президенты Дмитрий Медведев республика башлыҡтары икенсе төрлө атап йөрөтөлөргә тейешле законға ҡул ҡуйғас, Башҡортостандың Конституция суды 2015 йылдың ғинуарынан «Башҡортостан Республикаһы башлығы» тип атау тураһындағы тәҡдимен индергәйне. Был вазифаның башҡортса атамаһына килгәндә, фекер алышырға кәрәк. Варианттар бар. Депутаттар ниндәйҙер ҡарар ҡабул итер. Башҡортостан Президенты вазифаһының исемен алмаштырыуҙа шаҡ ҡатырғыс нәмә юҡ», – тигәйне ул. Быға бәйле фекер алышыуҙар ҡыҙыу бара. «Һеҙ ниндәй атаманы һайлар инегеҙ?» тигән һорау менән йәнә гәзит уҡыусыларға мөрәжәғәт иттек.

Фирҙәүес ХИСАМИТДИНОВА, Рәсәй Фәндәр академияһының Өфө ғилми үҙәге Тарих, тел һәм әҙәбиәт институты директоры, филология фәндәре докторы, профессор:
– «Башлыҡ» тигән һүҙ яҡлымын. Бөтә төрки телдәрҙә лә ул бар һәм етәксе мәғәнәһендә ҡулланыла. Урыҫ телендә атап йөрөтөләсәк «глава Республики Башҡортостан» һүҙҙәренә иһә башҡорт телендәге «Башҡортостан Республикаһы башлығы» атамаһы тура килә. «Хаким» һүҙе төрки сығанаҡлы түгел, ғәрәп теленән алынған. Ул хакимиәттәргә ҡағыла. Элек был һүҙ «судья» мәғәнәһендә лә йөрөгән.

Рауил БИКБАЕВ, Башҡортостандың халыҡ шағиры:
– Республика етәксеһенең исемен «президент» тип ҡалдырыу яҡлымын. Башлыҡ ауылдарҙа ла, райондарҙа ла бар. Президент – ул юғары исем. Беҙ шул дәрәжәгә еткәнбеҙ. Халыҡ та был атамаға күптән өйрәнгән.

Фәнүзә НӘҘЕРШИНА, филология фәндәре докторы, республикабыҙҙың Салауат Юлаев исемендәге дәүләт премияһы лауреаты, Салауат Юлаев ордены кавалеры, Башҡортостандың атҡаҙанған фән эшмәкәре:
– Президент атамаһын ҡалдырыу яҡлымын. Ҡайһы берәүҙәр «хаким» тигәнде тәҡдим итә, ләкин мин уны хупламайым, сөнки ул һүҙҙең төп мәғәнәһе «судья» тигәнгә барып тоташа. Һис юғында «республика башлығы» тип әйтергә мөмкин. Башҡортостандың ҡеүәте ифрат ҙур. Шуға уның етәксеһенең исеме лә есеменә тап килергә тейеш.

Салауат ҠАСИМОВ, Рәсәй Фәндәр академияһы Өфө ғилми үҙәгенең Р. Кузеев исемендәге Этнология тикшереүҙәре институтының баш ғилми хеҙмәткәре, тарих фәндәре докторы, профессор:
– «Хаким» атамаһына туҡталам. «Башлыҡ» һүҙе милли республикаларҙың үҙенсәлеген яҡтыртмай. Ул территориаль субъекттар – крайҙар, өлкәләр өсөн ятышлы. Ә «хаким» атамаһы милли төбәктең йөҙөн билдәләй.

Әхмәр АҘНАБАЕВ, М. Аҡмулла исемендәге Башҡорт дәүләт педагогия университеты башҡорт филологияһы факультетының башҡорт теле һәм уны уҡытыу методикаһы кафедраһы профессоры:
– «Башлыҡ» атамаһы отошло булыр ине тип уйлайым. Был һүҙ борондан халыҡ ижадында ҙур сағылыш тапҡан. Ул бигерәк тә әкиәттәрҙә йыш ҡулланыла. Һәр термин – шартлы әйбер ул. Башта сәйер тойолһа ла, аҙаҡ халыҡ уға өйрәнеп китә.




Беҙҙе Яндекс Дзен лентаһында уҡығыҙ

В ОдноклассникахВконтакте

Комментарий өҫтәргә






Әрмәнстанда яҡташыбыҙҙы ағыулы йылан саҡҡан

Әрмәнстанда яҡташыбыҙҙы ағыулы йылан саҡҡан 27.06.2025 // Йәмғиәт

Әрмәнстанда яҡташыбыҙ экскурсиянан һуң ауыр хәлдә реанимацияға оҙатылған. Турист әйтеүенсә, уны...

Тотош уҡырға 16

Бөгөндән Өфөлә түләүле парковкалар эшләй башланы

Бөгөндән Өфөлә түләүле парковкалар эшләй башланы 27.06.2025 // Йәмғиәт

Бөгөндән Өфөлә түләүле парковкалар эшләй башланы...

Тотош уҡырға 13

Ғәҙәттән тыш хәлдәр министрлығы һыу баҫыу ихтималлығы хаҡында иҫкәртте

Ғәҙәттән тыш хәлдәр министрлығы һыу баҫыу ихтималлығы хаҡында иҫкәртте 27.06.2025 // Йәмғиәт

Тау һәм бәләкәй йылғаларҙа һыу кимәленең күтәрелеүе көтөлә....

Тотош уҡырға 16

Өфөнөң Пугачев урамында хәрәкәт сикләнә

Өфөнөң Пугачев урамында хәрәкәт сикләнә 27.06.2025 // Йәмғиәт

Өфөнөң Пугачев урамында хәрәкәт сикләнә...

Тотош уҡырға 18

Марфа инәйгә – 100 йәш

Марфа инәйгә – 100 йәш 26.06.2025 // Йәмғиәт

Салауат ҡалаһынан Марфа Рябова 100 йәшен тултырҙы. Ҡала мэры Марат Заһиҙуллин социаль селтәрҙәге...

Тотош уҡырға 17

Башҡортостанда матур датала 245 никах теркәлгән

Башҡортостанда матур датала 245 никах теркәлгән 26.06.2025 // Йәмғиәт

Башҡортостанда матур датала 245 никах теркәлгән...

Тотош уҡырға 26

Бөгөн республика урмандарында уртаса класлы янғын хәүефе фаразлана

Бөгөн республика урмандарында уртаса класлы янғын хәүефе фаразлана 26.06.2025 // Йәмғиәт

Бөгөн дәүләт урман фонды биләмәһендә икенсе-өсөнсө класлы янғын хәүефе фаразлана. 26 июнгә ут...

Тотош уҡырға 23

Республикала ямғырлы һауа торошо фаразлана
Республикала сығарылыш кисәләре көнө билдәле булды

Республикала сығарылыш кисәләре көнө билдәле булды 25.06.2025 // Йәмғиәт

Республикала сығарылыш кисәләре көнө билдәле булды...

Тотош уҡырға 22

Өфөлә Рәшит Шәкүр һәм табип Мәстүрә Саҡаева урамдары барлыҡҡа килде

Өфөлә Рәшит Шәкүр һәм табип Мәстүрә Саҡаева урамдары барлыҡҡа килде 25.06.2025 // Йәмғиәт

Өфөлә Рәшит Шәкүр һәм табип Мәстүрә Саҡаева урамдары барлыҡҡа килде...

Тотош уҡырға 23

Табип-фониатр Наил Ғабдуллин Өфөнөң почетлы граждандары исемлеген тулыландырҙы

Табип-фониатр Наил Ғабдуллин Өфөнөң почетлы граждандары исемлеген тулыландырҙы 25.06.2025 // Йәмғиәт

Табип-фониатр Наил Ғабдуллин Өфөнөң почетлы граждандары исемлеген тулыландырҙы...

Тотош уҡырға 30

Башҡортостанда Бүздәк − Саҡмағош-Дүртөйлө юлының 14 саҡрымы яңыртылды

Башҡортостанда Бүздәк − Саҡмағош-Дүртөйлө юлының 14 саҡрымы яңыртылды 25.06.2025 // Йәмғиәт

Быйыл 19 саҡрым оҙонлоҡтағы һигеҙ участканы ремонтлау планлаштырыла....

Тотош уҡырға 21