Вконтакте facebook Вконтакте Вконтакте
Гәзитте ойоштороусылар:
Башҡортостан Республикаһы
Дәүләт Йыйылышы — Ҡоролтай,
Башҡортостан Республикаһы Хөкүмәте
» » Атанан күргән — уҡ юнған...
Атанан күргән — уҡ юнған...Үҙ ҡулдары менән иҫ киткес ябай ҙа, бер үк ваҡытта ғәжәп тә матурлыҡ тыуҙыра алыусылар менән осрашырға тура килһә, күңелемдә һәр саҡ уларға ҡарата һоҡланыу уяна. Ябай ауыл кешеһенең талымһыҙ бармаҡтары бөйөк матурлыҡ донъяһы тыуҙыра алыуына, уларын да эш араһында ғына, күңел талабы ҡушыуы буйынса эшләүҙәренә нисек һоҡланмайһың! Сираттағы геройҙарым Әсләм Шәйхин, уның улы Рәсүл һәм ейәне Айсыуаҡ Ғөбәйҙуллин булыр.

«Ҡумыҙсы Әсләм ағай»

Шулай тип йөрөтә уны ауылдаштары. Элек-электән Әсләм Шәйхин ошо музыка ҡоралын эшләү менән шөғөлләнә. Тимер һәм ағас эштәренә оҫта булған ағайҙың мәктәп уҡыусылары өсөн ҡумыҙ яһап биреүен үтенәләр. Ул саҡта халҡыбыҙҙың милли музыка ҡоралы һатыуҙа ғына түгел, хатта уны эшләүселәрҙең дә булмаған осоро. Шуға күрә оҫта алдында боронғо ҡумыҙҙы яңынан халыҡҡа ҡайтарыу бурысы ла тора. Әсләм Байрам улы тәүәккәлләп тотона. Тәүҙә тимер йүнләп ала, уны кәрәкле формаға килтереп, төрлө ҙурлыҡта бөгә. Иҫке салғыны телдәре өсөн файҙалана.
– Ҡумыҙҙың тауышы моңло сыҡһын өсөн уның телдәрен мотлаҡ салғы кеүек тимерҙән эшләү кәрәк, – ти оҫта. – Сөнки башҡаса эшләгәндә, уның һыныуы мөмкин. Ҡумыҙҙың теле ҡаты булһа, тауышы нәҙегерәк сыға. Йомшағы оҙон көйҙәр уйнау өсөн яҡшыраҡ...
Оҫта әйтеүенсә, ҡумыҙ яһағанда мотлаҡ тауышына иғтибар итеү кәрәк. Корпусы менән тел араһы дөрөҫ эшләнелмәй икән, уның көсө, сифаты, тауышы дөрөҫ сыҡмаясаҡ. Шуға күрә уны эшләүселәрҙе хәҙер табыуы еңел түгел.
Беҙ барғанда Әсләм ағай оҫтаханаһында Хәмит мәктәбе уҡыусылары өсөн ҡумыҙ яһай ине. Хатта күрше Бөрйән районының Ҡолғана ауылынан да заказдар бар. Тимәк, халҡыбыҙҙың боронғо милли музыка ҡоралында уйнаусылар, уны өйрәнеүселәр арабыҙҙа етерлек.
Ысынлап та, ҡумыҙ әле үҙенең яңырыуын кисерә, сәхнәләрҙә йыш ҡына сыңы яңғырай, төрлө республика конкурстары үтә. Шундай бәйгеләрҙә кеше араһында халҡыбыҙҙың музыка ҡоралын пропагандалау һәм уны таратыуҙа үҙ ҡулдары менән яһаған йөҙҙәрсә ҡумыҙы һәүәҫкәрҙәр ҡулында яңғырай икән, оҫта өсөн шунан да юғарыраҡ баһаның булыуы мөмкинме?!
Атанан күргән — уҡ юнған...Йортон да күтәргән,
йыһазын да тултырған

Атаһынан күргән – уҡ юнған тигәндәй, улы Рәсүлдең дә ағас эшенә оҫта булыуына аптырайһы түгел. Бала саҡтан атаһына ярҙамлашып, ҡул араһына инеп үҫкән егет яйлап үҙе лә ағасты юнып, семәрләп, төрлө әйбер яһау менән мауыға башлай. Атаһының йорто янына шығырлап торған ҡарағастан йорт ултырта. Тап шул саҡта Рәсүл Шәйхиндең күңеленә бер уй килә: “Ниңә йорттағы бар йыһазды үҙемә эшләмәҫкә? Арзан да, шул уҡ ваҡытта сифатлы ла килеп сыға түгелме һуң?!”
Бөгөн үҙ ҡулдары менән төҙөгән йорт эсен үҙе яһаған йыһаздар тулыландырған. Семәрләп, һис тә магазиндыҡынан кәм булмаған стенка, йоҡо бүлмәһе өсөн карауат, диван, телевизор һәм гөл ултыртыу өсөн кәштәләр, кухня өсөн өҫтәл, ултырғыстар, шифоньер, башҡа кәрәк-яраҡтың барыһын да ағастан юнып, биҙәп үҙ ҡулдары менән яһаған. Өй эсен йәмләп, төрлө еҫтәргә күмеп, сәскәләргә күмелеп ултырған гөлдәрҙе күреп, әлегә хужабикәһе булмаған йортта уны кем үҫтереүен һорамай түҙә алманым.
– Үҙем гөлдәр яратам. Шуға тәүге ағастан эшләгән әйберем дә гөл һауыты булды, – тип яуапланы Рәсүл.
Матурлыҡты үҙ ҡулдары менән тыуҙырыусылар матурлыҡҡа ғашиҡ булып, уны күрә, ҡәҙерләй икән, тимәк, эштәре лә шулай уҡ гүзәл, күркәм килеп сығалыр тигән фекергә килдем.
Әлбиттә, Рәсүл Шәйхин үҙе эшләгән әйберҙәрен һатыуға ла сығара. Күпселеген заказ буйынса эшләй. Кейәүгә сығасаҡ ҡыҙҙары өсөн әсәләр һандыҡтар, атайҙар көйәнтәләр һораһа, балалар баҡсаларынан кескәйҙәр өсөн ултырғыс-өҫтәлдәргә һорау ҙур. Шулай уҡ аш-һыу бүлмәһе өсөн йыһаз, ултырғыс, өҫтәлдәрҙең әҙере лә үҙ һатып алыусыһын көтә.
Атанан күргән — уҡ юнған...Олатаһы, ағаһының
юлын дауам итеп

Айсыуаҡ Ғөбәйҙуллин, яңыраҡ ҡына әрме хеҙмәтенән ҡайтыуына ҡарамаҫтан, олатаһы һәм ағаһының шөғөлөн дауам итмәксе. Әле йәш оҫтаның үҙ ҡулы менән яһаған һандыҡтары, өҫтәл-ултырғыстары бар. Бер үк кәсепте дауам итеүе табышлы булырмы, тип һорап та өлгөрмәнем, Айсыуаҡ Алик улы:
– Беҙҙең эш өлгөләре бер-береһенә оҡшамаған, – тип әйтеп тә ҡуйҙы. – Бына ҡарағыҙ, үҙем яһаған һандығыма парлы аҡҡоштар төшөрҙөм, ә Рәсүл ағайымда улар бөтөнләй юҡ. Ултырғыстарҙың да тояҡтары төрлөсә, минеке биҙәкләп-семәрләнгән. Күберәк ағасты юнып, семәрләп эшләү яғындамын. Тап ошо алым үҙ һатып алыусыларымдың артыуына килтерәсәк, – тип яуапланы йәш оҫта.
Бына шундай ғәжәп ғаилә бар Хәмит ауылында. Бер-береһенә ярҙам итеп, матурлыҡ донъяһы тыуҙырып, уны халыҡҡа өләшеп йәшәй алыуҙары менән маҡтауға һәм хөрмәткә лайыҡ кешеләр.




Беҙҙе Яндекс Дзен лентаһында уҡығыҙ

В ОдноклассникахВконтакте

Комментарий өҫтәргә






Изгелек күрһәт тә бушлай киноға, бассейнға, музейға бар

Изгелек күрһәт тә бушлай киноға, бассейнға, музейға бар 01.04.2019 // Йәмғиәт

Һуңғы ваҡытта ирекмәндәр хәрәкәте беҙҙең тормошобоҙҙа һиҙелерлек урын биләй....

Тотош уҡырға 4 009

Һыу инергә ваҡыт етте...

Һыу инергә ваҡыт етте... 01.04.2019 // Йәмғиәт

6 апрелдә Өфө ҡалаһындағы Үҙәк баҙар янындағы Һалдат күленә килһәгеҙ, үкенмәҫһегеҙ. Унда тәүлек...

Тотош уҡырға 3 370

Мөхәббәт менән бәхет гел бергә

Мөхәббәт менән бәхет гел бергә 31.03.2019 // Йәмғиәт

– Мөхәббәт ҡайҙа юғала? – тип һораған атаһынан бәләкәй Бәхет. – Үлә. Кешеләр булғанды ҡәҙерләмәй,...

Тотош уҡырға 3 916

"Ҡайһылай оятҡа ҡалдым..."

"Ҡайһылай оятҡа ҡалдым..." 31.03.2019 // Йәмғиәт

Асыу, ярһыу кешенең бөтөн тәнен, күңелен ялмап алыусан. Шуға әҙәм балаһының бындай осраҡта...

Тотош уҡырға 3 811

Ризыҡ менән бергә өмөт-ышаныс өләшеп

Ризыҡ менән бергә өмөт-ышаныс өләшеп 31.03.2019 // Йәмғиәт

Ирекмәндәр Сибайҙа өс айҙан ашыу инде “Йәшәү ризығы” тип аталған мәрхәмәтлек акцияһы үткәрә: ауыр...

Тотош уҡырға 3 175

"Аҙыҡтың өлөшөн генә һалыр инем..."

"Аҙыҡтың өлөшөн генә һалыр инем..." 31.03.2019 // Йәмғиәт

Имам-хатип мәсеткә вәғәз һөйләргә килһә, унда бер генә кеше – йәш көтөүсе – ултыра, ти....

Тотош уҡырға 3 390

135 мең граждан саҡырыла

135 мең граждан саҡырыла 31.03.2019 // Йәмғиәт

Рәсәй Президенты хәрби хеҙмәткә яҙғы саҡырылыш тураһында указға ҡул ҡуйҙы. Ул кисә, 30 мартта,...

Тотош уҡырға 2 932

Йоҡларға ҡурҡам...

Йоҡларға ҡурҡам... 30.03.2019 // Йәмғиәт

Баҡыйлыҡҡа күскәненә тиҫтә йылға яҡын ваҡыт уҙһа ла, әсәйем һуңғы арала төшөмә йыш инә башланы....

Тотош уҡырға 3 504

Йәкшәмбелә ғаилә менән ҡайҙа барырға була?

Йәкшәмбелә ғаилә менән ҡайҙа барырға була? 29.03.2019 // Йәмғиәт

Ҡул эштәре менән булыу, аш-һыу бешереү, бейеү, һүрәт төшөрөү, спорт уйындары... Ә һеҙҙең ғаиләнең...

Тотош уҡырға 1 893

"Мин Хәйбулланан!" тип ғорурланыр йәштәр ҙә

"Мин Хәйбулланан!" тип ғорурланыр йәштәр ҙә 29.03.2019 // Йәмғиәт

Башҡортостандың 100 йыллығына арналған саралар дауам итә. Бөгөн, мәҫәлән, Хәйбулла районы үҙәге...

Тотош уҡырға 1 912

Сарыҡ нисек тегелә?

Сарыҡ нисек тегелә? 29.03.2019 // Йәмғиәт

Учалы тарих һәм тыуған яҡты өйрәнеү музейында башҡорттоң традицион аяҡ кейеме – сарыҡ тегеү буйынса...

Тотош уҡырға 2 072

15 апрелдә башлана

15 апрелдә башлана 29.03.2019 // Йәмғиәт

Учалы районы хакимиәтендә подъездарҙы төҙөкләндереү буйынса республика программаһының тормошҡа...

Тотош уҡырға 1 840