Вконтакте facebook Вконтакте Вконтакте
Гәзитте ойоштороусылар:
Башҡортостан Республикаһы
Дәүләт Йыйылышы — Ҡоролтай,
Башҡортостан Республикаһы Хөкүмәте
» » Туҡланыу әҙәбе
Урындыҡҡа йәйелгән ашъяулыҡ тирәләй өлкән йәштә­геләр, унан балалар аяҡ бөкләп теҙелешеп ултырған. Әсәй алып килгән ризыҡҡа, ғаилә башлы­ғынан уҙып, берәү ҙә беренсе булып һо­нолмай...

Был күренеш өлкәндәр күңелендә һағышлы иҫтәлек булып ҡалған. Ғаиләнең күркәм байрамы кеүек ҡабул иткән улар бындай табындарҙы. Баҡтиһәң, аяҡтарҙы бөкләп ултырыуҙың да үҙ хикмәте булған икән. Заман белгестәре иҫбатлауынса, был осраҡта ашҡаҙан бер аҙ ҡыҫыла, һәм унда туйған ваҡытта ла урын ҡала. Намаҙ уҡығандағы кеүек ултырғанлыҡтан, йөрәк тә ял итә. Аяғөҫтө тороп йә өҫтәл янында ултырып ашағанда иһә ҡан әйләнешенә ҙур көс талап ителә. Өҫтәүенә ризыҡ валсыҡтарының иҙәнгә төшөүе ихтимал. Ә урындыҡта ултырып туҡланғанда барыһы ла ашъяулыҡта ҡала.

“Ашағыҙ, эсе­геҙ, исраф ҡыл­мағыҙ!” – тип бойоролған Ҡөрьәндә. Исламда аҙыҡ төрҙәренә, туҡланыу ҡағиҙәләренә ҙур урын бирелгән. Бының дөрөҫлөгөнә йылдан-йыл нығыраҡ инана барабыҙ. Эйе, тормошта күп нәмә – сәләмәтлек, әҙәп-әхлаҡ, холоҡ-фиғел, асылыңа тоғролоҡ һәм башҡалар – әҙәм балаһының ашаған ризығына, уның нисек туҡланыуына бәйле.

Борон, әйтелгәнсә, ашъяулыҡ тирәләй бөтөн ғаилә, туған-тыумаса менән бергә ултырып ризыҡланғандар. Табын янында һәр кемдең үҙ урыны: өлкәндәр – түрҙә, йәштәр – ситтәрәк. Һүҙҙе лә атай-олатайҙар һөйләгән, уй-ниәттәрҙе белешкән, кәңәш биргән. Ризыҡҡа килгәндә, өлөшөңдө ҡалдырыу, исраф итеү гонаһ һаналған. Баш­ҡорттоң аҙыҡ төрҙәре – ит, ҡоротло һурпа, ҡымыҙ, бал һ.б – тәнгә лә, зиһенгә лә тик файҙа килтергән, халҡыбыҙ үҙенә сит, өйрәнмәгән аш-һыуҙан ары торған. Малды һу­йыу ҙа, белеүегеҙсә, тейешле ҡанундарға ярашлы атҡарылған. Ошо һәм башҡа ҡағиҙәләр ғаиләнең, милләттең, диндең бөтөнлөгөн, сәләмәтлеген һаҡлауҙың нигеҙе булып торған.

Хәҙер иһә, ҡыҙғанысҡа ҡаршы, туҡланыу әҙәбе ныҡ үҙгәрҙе. Заман тиҙлегенә ярашлы, күптәр, айырыуса ҡала йәштәре, аяғөҫтө килеш тиҙ генә ашауҙы ғәҙәт итеп алды. “Ҡапҡылап сыҡ” тип аталған кафелар күҙгә салынып ҡала. Йәнә шуныһы йөрәкте семтеп ала: бер тапҡыр ғына ҡулланыу өсөн тәғәйенләнгән пластик һауыт-һаба күбәйҙе. Ашайҙар ҙа уны ташлап китәләр. Тимәк, тамаҡ туйҙы, һауыттың кәрәге бөттө.

Йәмғиәттә лә шулай, үткәнгә лә, киләсәккә лә ҡарамайынса, әлегене генә ҡайғыртып йәшәү өҫтөнлөк итә башламаҫмы?
“Ризыҡтың бәрәкәте – табаҡтағы ҡулдарҙың күплегендә”, – тигән пәйғәмбәребеҙ Мөхәммәт ғәләйһис-сәләм үҙенең мөбәрәк хәҙисендә.
Заман тиҙлегенә һылтанып, һаулығыбыҙға, рухыбыҙға зарар килтермәйек, тыуыр нәҫелдәребеҙҙең дә сәләмәтлеген ҡайғыртайыҡ.




Беҙҙе Яндекс Дзен лентаһында уҡығыҙ

В ОдноклассникахВконтакте

Комментарий өҫтәргә






Донъя именлеге ниҙән башлана?

Донъя именлеге ниҙән башлана? 29.03.2019 // Иман

Бер хикмәттә, ололарҙың ғүмерен иғтибар, уларҙың кәңәштәрен тыңлай белеү оҙонайта, тиелгән. Бөгөнгө...

Тотош уҡырға 1 466

Юлға фатиха бирер

Юлға фатиха бирер 29.03.2019 // Иман

Мәсетле районының имам-мөхтәсибе Азамат Вәлиев битараф булмаған замандаштарыбыҙҙан изге эштә ярҙам...

Тотош уҡырға 1 381

Апрелдең изге кистәре

Апрелдең изге кистәре 29.03.2019 // Иман

Быйылғы апрель мосолман календары буйынса рәжәб һәм шәғбанға тура килә. Ә был айҙар, мәғлүм ки, иң...

Тотош уҡырға 1 472

Гүзәл затты хәстәрләмәһәк...

Гүзәл затты хәстәрләмәһәк... 01.03.2019 // Иман

Яҙ башында дәүләт тарафынан ҡабул ителгән иң матур байрамдарҙың береһе – 8 Март. Йәшәйештең нигеҙе,...

Тотош уҡырға 1 275

Ниндәй бүләк бирергә?

Ниндәй бүләк бирергә? 01.03.2019 // Иман

Ир-ат ҡатын-ҡыҙҙы байрамда матур бүләктәр менән һөйөндөрөргә тырыша. Исламда быға ниндәй ҡараш?...

Тотош уҡырға 1 892

Рәжәбтә ни сәсһәң,  Рамаҙанда шуны урырһың

Рәжәбтә ни сәсһәң, Рамаҙанда шуны урырһың 01.03.2019 // Иман

Мосолман календары буйынса 1440 йылдың яртыһы ла үтеп бара. Йома, 8 март, етенсе ай рәжәбтең...

Тотош уҡырға 1 473

“Тупһа”ғыҙ ныҡ булһын

“Тупһа”ғыҙ ныҡ булһын 08.02.2019 // Иман

Тупһа – йорттоң көҙгөһө. Ошоға бәйле хикмәтте иҫкә төшөрәйек....

Тотош уҡырға 1 568

Көнсөллөк нимәгә килтерә?

Көнсөллөк нимәгә килтерә? 08.02.2019 // Иман

Һәр әҙәм балаһы донъяла үҙенең көсө еткәнде эшләй. Ә инде төрлө ихтыяждарҙы ҡәнәғәтләндереү – Аллаһ...

Тотош уҡырға 1 722

Ҡөрьән – оло фән

Ҡөрьән – оло фән 08.02.2019 // Иман

Бөгөн – Рәсәй фәне көнө. Ошо уңайҙан мосолман донъяһында ғилемдең тотҡан урыны хаҡында иҫкә алып...

Тотош уҡырға 1 369

Матур кейенһен, биҙәнһен...

Матур кейенһен, биҙәнһен... 08.02.2019 // Иман

Әл-хәмдү лил-ләһ, мосолман ҡатын-ҡыҙы кейеме йылдан-йыл күркәмләнә, зауыҡлыраҡ, сағыуыраҡ була...

Тотош уҡырға 1 327

Һөнәрле ҡулында ҡот уйнай

Һөнәрле ҡулында ҡот уйнай 08.02.2019 // Иман

Үҙ көстәре менән ике ҡатлы ҙур йорт һалып, уңайлы шарттарҙа алты бала тәрбиәләгән, дини ҡанундарҙы...

Тотош уҡырға 1 333

Иргә ниҙәр тыйыла?

Иргә ниҙәр тыйыла? 01.02.2019 // Иман

Пәйғәмбәребеҙ Мөхәммәт ғәләйһис-сәләм мосолман ирҙәрҙе алтын-көмөш менән мауығып китеүҙән тыйған....

Тотош уҡырға 1 599