Шәхси хужалыҡтарҙың аҙбар-ҡураларында, эреләренең фермаларында ғына түгел, трактор-машина парктарында ла эш бара. "Ергән" МТС-ының Исем бүлексәһенә йүнәләбеҙ. Бындай һыуыҡ көндә берәйһен осратып булырмы икән тигән шикләнеүебеҙ ремонт цехының ҡапҡаһына уҡ эленеп ҡалды. Сит-ят кешенең инеүенә лә иғтибар итмәй, "сварка" утын уйнатҡан оҫта янында тағы ике-өс кеше ниҙер эшләп йөрөй.
— График буйынса эскә индереп, тракторҙарҙы ремонтҡа ҡуябыҙ, — ти бүлексәнең баш инженеры Илдар Сәлихов. — База газ менән йылытыла. Күреп тораһығыҙ, тышта 30 градусҡа яҡын һалҡын, бында егеттәр рәхәтләнеп эшләй...
Ҡасандыр совхоз үҙәге Исемдә “Ергән” МТС-ы бүлексәһе 2006 йылда уҡ төҙөлгән. Төп маҡсаты Күгәрсен, Ейәнсура райондары хужалыҡтары ерҙәрен эшкәртеүҙә комплекслы хеҙмәт күрһәтеү булған. Ләкин заманалар үҙгәрә. Элекке совхоз, колхоз тәртәһенә егелеп, ауыр йөк тартҡан хужалыҡтарға, шулай уҡ МТС-ҡа ла яңыса эшләү, йәшәү талап ителә. Яҡында ятҡан алты хужалыҡты ҡушып, “Ергән” МТС-ының әлеге бүлексәһенә берләштерәләр. Был 20 меңдән ашыу ер, алты һөтсөлөк, бынан тыш, йәш малдарҙы үҫтереү, һимертеү фермалары тигән һүҙ.
Үҙгәртеп ҡороуҙар яңынан-яңы техника алыуҙы ла талап итә. Ул яҡлап “Ергән” МТС-ы төшөп ҡалғандарҙан түгел. Әлбиттә, бар техника берәмеген һанап сығыу кәрәкмәйҙер. Шулай ҙа туғыҙ "Джон Дир", бер "Нью Холланд", ике "Т-150", 15-ләп "МТЗ" тракторы, үҙйөрөшлө һигеҙ "Мак Дон" урғысы, алты "Полесье" мал аҙығы, 19 СLASS, "Дон", Case иген комбайндары, туғыҙ "КамАЗ" һәм төрлө эш башҡарыусы техниканың барлығын ғына әйтһәң дә, ерҙәрҙе эшкәртеп, малдарҙы аҫрап, үҙаллы йәшәй алыуҙары тураһында һөйләй. Иң мөһиме — кеше. Бында 300-ҙән ашыу хеҙмәткәр даими эш менән тәьмин ителгән, сәсеү миҙгелендә, урып йыйыу осоронда улар 500-гә етә.
Малсылыҡ тармағы менән игенселек, үҫемлекселек тығыҙ бәйләнгән. Шуларҙың береһен генә лә айырып ҡарау мөмкин түгел. Хәтерегеҙҙә булһа, МТС-тар төҙөлгәс, ер менән генә шөғөлләнгәндәрҙең "кәмәләре ҡомға терәлә" башланы. Ергәндәр иһә ваҡытында алда телгә алынған алым буйынса эшләй. Мәҫәлән, бөгөн Исем бүлексәһендәге барлыҡ фермалар мал менән тулы. Биш йыл элек һатып алынған ит тоҡомло герефорд һыйырҙары ла төбәк климатын үҙ иткән.
2012 йылда Исем ауылында һөтсөлөк фермаһына заманса ҡорамалдар ҡуйылған, тулыһынса төҙөкләндерелгән. Бөтәһе 400 баш малға иҫәпләнгән биналар "500 ферма" республика программаһы сиктәрендә йүнәтелгән. Ә үткән йыл Волостновка ауылындағы үгеҙ-таналарҙы үҫтереү, һимертеү фермаһы йыһазландырылған, төҙәтеү эштәре башҡарылған. — Яғыулыҡ һәм техникаға запчастар менән үҙәкләштерелгән система буйынса тәьмин ителәбеҙ. Ергән яғынан тотҡарлыҡтар юҡ, — ти баш инженер. — Шулай уҡ келәттәргә тейешенсә орлоҡ һалынған, яҙҙан ашлама килтереләсәк...
Ауыл хужалығы тармағы, бигерәк тә игенселек тулыһынса һауа торошона бәйле. Үткән йәй, мәҫәлән, тәүҙә ямғырҙар булманы. Ярай әле ҡар һыуҙарына баҫыуҙар туйынып ҡалып, май айында яуым-төшөм эләкте. Аҙаҡ июль уртаһынаса яуманы. Һуңынан тағы ҡойҙо. "Исем" хужалығы игенселәре һәр көндө файҙаланып, мал аҙығын етерлек итеп әҙерләй, игенде лә ваҡытында йыйып ала. Барлығы 400 гектар майҙанда үҫтерелгән шәкәр сөгөлдөрөн ай буйына тапшырһалар ҙа, баҫыуҙа ҡалдырмайҙар. Шулай уҡ 1600 гектарҙағы кукуруз силосҡа һалына, 2300 гектар майҙанды биләгән көнбағышты ла серетмәйенсә һуғып алалар.
Тағы мөһим нәмәне әйтеп үтергә кәрәк: элекке колхоз, совхоздар ауылдарҙы төҙөкләндереү, юлдарҙы ҡарау һымаҡ эштәрҙе лә башҡара ине. Бөгөн иһә күп ерҙә яңы инвесторҙар ошо өлкәне хеҙмәтләндереүҙән баш тарта. "Исем" хужалығынан был яҡлап өлгө алырлыҡ. Урындағы ауыл Советтары менән бөтә нәмәне килешеп хәл итергә тырышалар. Ябай кешегә ни кәрәк тигән һорауға, моғайын, күптәр, даими эш урыны, башҡарған хеҙмәтенә күрә хаҡы һәм дә аҙ ғына иғтибар, тиер. Быларҙың барыһы иртәгәһе көнөңә ышанып бағыуҙы хасил итә. Ошо ышаныс хужалыҡтарҙың ныҡлығына, ғаилә именлегенә нигеҙ булып тора ла инде.