Вконтакте facebook Вконтакте Вконтакте
Гәзитте ойоштороусылар:
Башҡортостан Республикаһы
Дәүләт Йыйылышы — Ҡоролтай,
Башҡортостан Республикаһы Хөкүмәте
» » Тамыр ҡаҡшамаһын, тиһәк
Бала тыуа, хәрәкәтләнә башлай, тәүге өндәрен, һүҙҙәрен әйтә. Уның теле асыла башлағанына ҡыуанабыҙ, һәр әйткәнен иҫтә ҡалдырабыҙ. Ә тәүге һүҙҙәрҙе ниндәй телдә еткерергә тейешлеген үҙ белдегебеҙ менән һайлайбыҙ...

Айырыуса әсә кеше туған телдең әһәмиәте тураһында тәрәнерәк аңларға, күберәк белергә тейештер. Халыҡ – үткән быуын рухы, бөгөнгөнөң һынланышы, киләсәктең нурланышы. Был бөйөк көстө бәйләп тотҡан ҡөҙрәт – уның туған теле. Ошо ҡиммәтенән яҙмаған һәр кеше рухланып, илһамланып йәшәй. Ә инде телдән, тимәк, халҡынан айырылған әҙәм балаһы тамырһыҙға әйләнә. Ул, туған телен белмәгәнлектән, милләттәштәре, туғандары менән аралаша алмай, һөҙөмтәлә быуындар бәйләнеше өҙөлә, нәҫел тамыры ҡаҡшай.
Халыҡтың быуаттар буйы туплап килгән зиһен көсө, рухи ҡиммәттәре, аҡылы нәҫелдән нәҫелгә күсә, һәм уны туған тел аша ғына асып була. Рухи ҡиммәтен белмәгән кеше ошо хазиналар асманына ишек табып инеүҙән мәхрүм.
Әгәр бала ят мөхиткә эләккәнгә тиклем туған телен камил үҙләштереп өлгөрһә, бер ниндәй ерлек тә белгәнен оноттора, уға ҡарата һөйөү һәм ҡәҙер тойғоһон кәметә алмай. Сабыйҙың телмәре, уның нескәлектәрен тойоу һәләте биш-алты йәштә үҫешеп етә, ти белгестәр. Тимәк, телебеҙ, милләтебеҙ яҙмышы – әсәләр ҡулында.
Бөгөн донъя кимәлендә сабыйҙарҙың 70 проценты ике теллелек шарттарында үҫергә мәжбүр. Был, әлбиттә, заман талабы. Ғалимдарҙың тикшеренеүенә ярашлы, бала нисәлер телде бер юлы үҙләштерә ала. Ләкин тәүҙә берәүҙе ныҡлап өйрәнеп, уның төҙөлөшөн төшөнөп өлгөрмәһә, зиһендә тотҡарлыҡ барлыҡҡа килә, телмәр ярлылана. Бер башта төрлө образдарҙың болғаныуы бала өсөн ифрат зыянлы һәм аяныслы. Ул тәүҙә туған телен аңларға, уның нескәлектәренә төшөнөргә тейеш. Артабан башҡаларҙы өйрәнеү файҙаға ғына.
Туған телде юҡҡа ғына “әсә теле” тимәйҙәр. Халыҡ, милләт яҙмышы – әсәйҙәр ҡулында. Телгә һөйөү уларҙың ярҙамында һалына. Рухи ҡиммәтебеҙҙе үҙебеҙ хөрмәтләһәк, уны башҡалар ҙа ныҡлы ихтирам итер.







Беҙҙе Яндекс Дзен лентаһында уҡығыҙ

В ОдноклассникахВконтакте

Комментарий өҫтәргә






Изгелек күрһәт тә бушлай киноға, бассейнға, музейға бар

Изгелек күрһәт тә бушлай киноға, бассейнға, музейға бар 01.04.2019 // Йәмғиәт

Һуңғы ваҡытта ирекмәндәр хәрәкәте беҙҙең тормошобоҙҙа һиҙелерлек урын биләй....

Тотош уҡырға 4 108

Һыу инергә ваҡыт етте...

Һыу инергә ваҡыт етте... 01.04.2019 // Йәмғиәт

6 апрелдә Өфө ҡалаһындағы Үҙәк баҙар янындағы Һалдат күленә килһәгеҙ, үкенмәҫһегеҙ. Унда тәүлек...

Тотош уҡырға 3 463

Мөхәббәт менән бәхет гел бергә

Мөхәббәт менән бәхет гел бергә 31.03.2019 // Йәмғиәт

– Мөхәббәт ҡайҙа юғала? – тип һораған атаһынан бәләкәй Бәхет. – Үлә. Кешеләр булғанды ҡәҙерләмәй,...

Тотош уҡырға 3 997

"Ҡайһылай оятҡа ҡалдым..."

"Ҡайһылай оятҡа ҡалдым..." 31.03.2019 // Йәмғиәт

Асыу, ярһыу кешенең бөтөн тәнен, күңелен ялмап алыусан. Шуға әҙәм балаһының бындай осраҡта...

Тотош уҡырға 3 907

Бер быуаттан йәнә тупланы Темәс

Бер быуаттан йәнә тупланы Темәс 31.03.2019 // Йәмғиәт

Тап бынан йөҙ элек булған кеүек үк, ҡунаҡтарҙы Темәс ерендә һыбайлылар флагтар тотоп ҡаршы алды....

Тотош уҡырға 2 666

Ризыҡ менән бергә өмөт-ышаныс өләшеп

Ризыҡ менән бергә өмөт-ышаныс өләшеп 31.03.2019 // Йәмғиәт

Ирекмәндәр Сибайҙа өс айҙан ашыу инде “Йәшәү ризығы” тип аталған мәрхәмәтлек акцияһы үткәрә: ауыр...

Тотош уҡырға 3 252

"Аҙыҡтың өлөшөн генә һалыр инем..."

"Аҙыҡтың өлөшөн генә һалыр инем..." 31.03.2019 // Йәмғиәт

Имам-хатип мәсеткә вәғәз һөйләргә килһә, унда бер генә кеше – йәш көтөүсе – ултыра, ти....

Тотош уҡырға 3 574

135 мең граждан саҡырыла

135 мең граждан саҡырыла 31.03.2019 // Йәмғиәт

Рәсәй Президенты хәрби хеҙмәткә яҙғы саҡырылыш тураһында указға ҡул ҡуйҙы. Ул кисә, 30 мартта,...

Тотош уҡырға 2 968

Татарстан башҡорттары ҡоролтайға әҙерме?

Татарстан башҡорттары ҡоролтайға әҙерме? 30.03.2019 // Йәмғиәт

Бөгөн Ҡазанда Татарстан башҡорттары ҡоролтайы ултырышы булды....

Тотош уҡырға 2 440

Бабичтың кендек ҡаны тамған ер ул Ҡыйғаҙытамаҡ!

Бабичтың кендек ҡаны тамған ер ул Ҡыйғаҙытамаҡ! 30.03.2019 // Йәмғиәт

Башҡортостан автономияһының йылъяҙмасыһы, дәүләт эшмәкәре, шағир, музыкант, ойоштороусы Шәйехзада...

Тотош уҡырға 2 520

Төйәләҫтәр алыҫҡа йөрөмәҫ

Төйәләҫтәр алыҫҡа йөрөмәҫ 30.03.2019 // Йәмғиәт

Сибай ҡалаһының Төйәләҫ ҡасабаһында йыл аҙағында заман талаптарына яуап биргән фельдшер-акушерлыҡ...

Тотош уҡырға 2 343

Шәжәрәле ерҙә тәртип түрҙә

Шәжәрәле ерҙә тәртип түрҙә 30.03.2019 // Йәмғиәт

2018 йылдың 1 сентябрендә “Башҡортостан тарихы шәхестәр күҙлеге аша: генеалогик аспект” тигән...

Тотош уҡырға 2 528