Вконтакте facebook Вконтакте Вконтакте
Гәзитте ойоштороусылар:
Башҡортостан Республикаһы
Дәүләт Йыйылышы — Ҡоролтай,
Башҡортостан Республикаһы Хөкүмәте
» » Сталинград һаҡсыһы
Сталинград һаҡсыһы
Атайым Юлдашбай Дауыт улы Ҡәлимғолов, 1941 йылдың 1 декабрендә хәрби хеҙмәткә саҡырылып, 112-се Башҡорт кавалерия дивизияһының 294-се полкына ҡараған 3-сө эскадрон составына индерелә.

1942 йылдың яҙында 112-се Башҡорт кавалерия дивизияһы Брянск фронты менән берлектә Мәскәү эргәһендәге һуғыштарҙа ҡатнаша. Ошо уҡ йылдың 1 июлендә ул башҡа хәрби берләшмәләр менән Воронеж ҡалаһы янында, Елец һәм “Касторное” станцияһы районында оборонала тора. Командованиеның бойороғона ярашлы, 294-се кавалерия полкы Малые Борки – Синий Камень тирәләй оборона тота.
2 июлдә дошман танктарҙа, самолеттарҙа, артиллерияла һәм пехотала бик ҙур өҫтөнлөк менән һөжүмгә күсә. Был көндә уларға ҡаршы тик 21-се тау кавалерия һәм 112-се Башҡорт кавалерия дивизиялары тора. Дошман оборона һыҙығын өҙөп, Олым йылғаһын кисеп, фашистарға ҡаршы үлемесле алыш башлана. Беҙҙең кавалерия полктары һәм артдивизионы, ҡаһармандарса һуғышып, дошманды ҙур юғалтыуҙар кисерергә мәжбүр итә. Беҙҙекеләр үҙ позицияһын юғалтмай. Шулай булһа ла, дошман 294-се кавалерия полкы подразделениеларын ҡамауға өлгәшә. Полк, һөжүмгә ташланып, ҡулсаны йырып сыға һәм дивизия яңы рубежды һаҡлауға күсә. Дошман туҡтатыла. Башҡорт кавалерия дивизияһы ла ҙур юғалтыуҙар кисерә.
Лобановка ауылы янында фашистарға ҡаршы геройҙарса һөжүм иткәндә, 294-се полк командиры майор Гәрәй Нафиҡов һәләк була. Брянск фронтының хәрби советы үҙенең бойороғо менән 1942 йылдың 30 июлендә 112-се Башҡорт кавалерия дивизияһының байтаҡ яугирҙәрен наградлай.
1942 йылдың 10 июленән 9 октябргә тиклем дивизия Воронеж ҡалаһы янында оборонала тора һәм дошманды ебәрмәй.
Совет командованиеһы Сталинград ҡалаһы өсөн немецтарға ҡаршы һөжүм әҙерләй. Бының өсөн күп стратегик көс һәм резерв йәлеп ителә. Башҡа хәрбиҙәр менән берлектә 112-се Башҡорт кавалерия дивизияһы ла ҙур тиҙлек менән Сталинград яғына юл ала. 1942 йылдың 19 ноябрендә беҙҙең ғәскәрҙәр һөжүмгә күсә. Ошо ҡаты һуғыштарҙа атайым яралана. Аты һәләк була. Уның эргәһендәге икенсе өйрәтелгән кавалерия аты атайыма һыбай ултырырға мөмкинлек бирә һәм яу ҡырынан алып сыға.
Яраланғанға тиклем атайым ошо дивизия составында 1942 йылдың 5 майынан дошманға ҡаршы һуғышҡан. Аҙаҡ төрлө ялан госпиталдәрендә, 1019-сы эвакогоспиталдә дауалана.
1943 йылдың 8 июнендә хәрби бурыстан бушатылып, ул тыуған яғына, Йомағужа районының (хәҙерге Мәләүез районы) Эткөсөк ауылына ҡултыҡ таяғына таянып ҡайтып төшә. Атайымды күрергә тип беҙгә күрше-күлән, таныш-тонош күпләп килде. Барыһы ла үҙҙәренең һуғыштағы яҡындары тураһында һорашырға тырышты. Атайымдың Вәғиҙә инәйгә улы Нурулланың нисек һәләк булыуы тураһында һөйләгәне әле лә иҫемдә. Ауылдашы эргәһендә генә дошман минаһы шартлай. Аңлауымса, Нурулла ағай менән атайым бер эскадронда йәки бер полкта хеҙмәт иткән.
Һуғыштан ҡайтҡас, ул оҙаҡ ҡына ҡултыҡ таяғы менән йөрөнө, һуңынан колхоз эшендә ҡатнашты, хужалыҡ рәйесе, бригадир булып эшләгәндән һуң, пенсияға сыҡҡанға тиклем төрлө эш башҡарҙы.
Ул II дәрәжә Ватан һуғышы ордены һәм күп миҙалдар менән наградланған. Атайым 1993 йылда 85 йәшендә вафат булды. Мәләүез хәрби комиссариаты яугирҙең ҡәберенә иҫтәлекле таш ҡуйҙы.




Беҙҙе Яндекс Дзен лентаһында уҡығыҙ

В ОдноклассникахВконтакте

Комментарий өҫтәргә






Изгелек күрһәт тә бушлай киноға, бассейнға, музейға бар

Изгелек күрһәт тә бушлай киноға, бассейнға, музейға бар 01.04.2019 // Йәмғиәт

Һуңғы ваҡытта ирекмәндәр хәрәкәте беҙҙең тормошобоҙҙа һиҙелерлек урын биләй....

Тотош уҡырға 4 096

Һыу инергә ваҡыт етте...

Һыу инергә ваҡыт етте... 01.04.2019 // Йәмғиәт

6 апрелдә Өфө ҡалаһындағы Үҙәк баҙар янындағы Һалдат күленә килһәгеҙ, үкенмәҫһегеҙ. Унда тәүлек...

Тотош уҡырға 3 449

Мөхәббәт менән бәхет гел бергә

Мөхәббәт менән бәхет гел бергә 31.03.2019 // Йәмғиәт

– Мөхәббәт ҡайҙа юғала? – тип һораған атаһынан бәләкәй Бәхет. – Үлә. Кешеләр булғанды ҡәҙерләмәй,...

Тотош уҡырға 3 986

"Ҡайһылай оятҡа ҡалдым..."

"Ҡайһылай оятҡа ҡалдым..." 31.03.2019 // Йәмғиәт

Асыу, ярһыу кешенең бөтөн тәнен, күңелен ялмап алыусан. Шуға әҙәм балаһының бындай осраҡта...

Тотош уҡырға 3 894

Бер быуаттан йәнә тупланы Темәс

Бер быуаттан йәнә тупланы Темәс 31.03.2019 // Йәмғиәт

Тап бынан йөҙ элек булған кеүек үк, ҡунаҡтарҙы Темәс ерендә һыбайлылар флагтар тотоп ҡаршы алды....

Тотош уҡырға 2 650

Ризыҡ менән бергә өмөт-ышаныс өләшеп

Ризыҡ менән бергә өмөт-ышаныс өләшеп 31.03.2019 // Йәмғиәт

Ирекмәндәр Сибайҙа өс айҙан ашыу инде “Йәшәү ризығы” тип аталған мәрхәмәтлек акцияһы үткәрә: ауыр...

Тотош уҡырға 3 239

"Аҙыҡтың өлөшөн генә һалыр инем..."

"Аҙыҡтың өлөшөн генә һалыр инем..." 31.03.2019 // Йәмғиәт

Имам-хатип мәсеткә вәғәз һөйләргә килһә, унда бер генә кеше – йәш көтөүсе – ултыра, ти....

Тотош уҡырға 3 461

135 мең граждан саҡырыла

135 мең граждан саҡырыла 31.03.2019 // Йәмғиәт

Рәсәй Президенты хәрби хеҙмәткә яҙғы саҡырылыш тураһында указға ҡул ҡуйҙы. Ул кисә, 30 мартта,...

Тотош уҡырға 2 963

Татарстан башҡорттары ҡоролтайға әҙерме?

Татарстан башҡорттары ҡоролтайға әҙерме? 30.03.2019 // Йәмғиәт

Бөгөн Ҡазанда Татарстан башҡорттары ҡоролтайы ултырышы булды....

Тотош уҡырға 2 436

Бабичтың кендек ҡаны тамған ер ул Ҡыйғаҙытамаҡ!

Бабичтың кендек ҡаны тамған ер ул Ҡыйғаҙытамаҡ! 30.03.2019 // Йәмғиәт

Башҡортостан автономияһының йылъяҙмасыһы, дәүләт эшмәкәре, шағир, музыкант, ойоштороусы Шәйехзада...

Тотош уҡырға 2 515

Төйәләҫтәр алыҫҡа йөрөмәҫ

Төйәләҫтәр алыҫҡа йөрөмәҫ 30.03.2019 // Йәмғиәт

Сибай ҡалаһының Төйәләҫ ҡасабаһында йыл аҙағында заман талаптарына яуап биргән фельдшер-акушерлыҡ...

Тотош уҡырға 2 338

Шәжәрәле ерҙә тәртип түрҙә

Шәжәрәле ерҙә тәртип түрҙә 30.03.2019 // Йәмғиәт

2018 йылдың 1 сентябрендә “Башҡортостан тарихы шәхестәр күҙлеге аша: генеалогик аспект” тигән...

Тотош уҡырға 2 523