Иглинда тағы ла бер матур ғаилә менән таныштыҡ. Уларҙың тарихын һеҙгә лә һөйләмәксебеҙ.


...1955 йылда була был хәл. Әле генә тыуған яғында – Ульяновск өлкәһендә уҡытыусылар әҙерләү курсын тамамлаған Раиса Коновалова менән Зоя Кузнецованы район хакимиәтенә саҡыртып алалар ҙа тәҡдим итәләр: эшкә йә Үзбәкстанға, йә Башҡортостанға ебәрәсәктәр, рус теленән белем бирергә кәрәк буласаҡ, һайлағыҙ. Әлбиттә, ҡыҙҙар яҡыныраҡ йүнәлешкә өҫтөнлөк бирә – Башҡортостанға юлланалар.
Бына шулай яҙмыш тыуған райо­нынан ситкә сығып та ҡарамаған, ҡанаттары ла нығынмаған йәштәрҙе беҙҙең тарафтарға ташлай. Раиса Ивановна тиҫтә йыл самаһы Нуриман районының төрлө мәктәптәрендә рус теленән уҡыта, ошонда уҡ ғүмерлек тормош иптәшен – Сәхәүетдин Сәғәҙәт улы Зәкриевте осрата. Ғаилә ҡороп ебәрәләр, ике улдары – Радик менән Олег донъяға килә. 1965 йылда Иглин ауылына күсенәләр, донъя ҡоралар, фиҙакәр хеҙмәт итәләр, улдарын лайыҡлы кешеләр итеп тәрбиәләйҙәр....
Тормош юлын барлағанда Раиса Ивановна түбәндәгеләрҙе бәйән итте:
– Беҙҙең нәҫел борон-борондан уҡытыусылары менән данлыҡлы. Олатайымдың атаһы Василий Коновалов билдәле математика уҡытыусыһы булған. Заманында Ленинды күргән кеше. Уның 1876 йылғы улы Иван Коновалов, минең олатайым, Ульяновск өлкәһенең иң шәп биологтарының береһе. Яңы ялан культуралары сығарған өсөн уны Тимирязев исемендәге академияға эшкә саҡырғандар. Дәһшәтле йылдарҙа Ҡыҙыл Армияла разведчик булып хеҙмәт иткән. Уның ҡатыны ла, балалары ла уҡытыусылар булған... Мин дә нәҫелебеҙҙе билдәләгән һөнәрҙе һайланым һәм бер ваҡытта ла үкенмәнем. Оҙаҡ йылдар Иглин мәктәбендә башланғыс кластарҙы уҡыттым, хатта хаҡлы ялға сыҡҡас та, балаларҙан оҙаҡ айырыла алманым. Хәҙер иһә улдарым менән ғорурланам – уларҙың икеһе лә беҙҙең нәҫелдең тәғәйенләнешен дауам итте, килендәрем дә – ошо һөнәр эйәһе.
Раиса Ивановнаның кесе улы Олег Сәхәүетдин улы менән килене Любовь Владимировна Зәкриевтәр райондың Сыуаш-Ҡобау ауылында йәшәй һәм эшләй икән. Өлкән улы Радик Сәхәүетдин улын иһә Иглинда белмәгән кеше юҡ. Башҡортостандың мәғариф отличнигы, һөнәренә мөкиббән киткән биолог та, үҫмерҙәрҙең яратҡан уҡытыусыһы ла ул. Шулай уҡ халыҡ уны сифатлы, шартына килтереп тәрбиәләнгән үҫентеләр үрсетеүсе итеп тә белә. Хәйер, биологтың баҡсаһы үҙе үк һөйләп тора: ҡайҙа ҡарама – тәртип менән бүленгән түтәлдәр, емеш ағастары, үҫентеләр...
Раиса Ивановна ла күрше генә йәшәй икән. 80 йәшен күптән уҙған ветеран-уҡытыусы ла гөрләтеп баҡса үҫтерә. “Еләк уңһа, электричкаға ултырып, Өфөгә барып һатып киләм”, – ти ул. Афариндан башҡа ни тип әйтәһең?! Хәрәкәт кешенең ғүмерен оҙайта, йәшәйешен бәрәкәтле итә.
Радик Сәхәүетдин улының ҡатыны Светлана Геннадьевна ла уҡытыусы булған, рус теленән һәм әҙәбиәтенән дәрестәр алып барған. Улар өс балаға ғүмер биргәндәр. Ҡыҙғанысҡа ҡаршы, бынан бер нисә йыл элек йәш ҡатын, кинәт сирләп китеп, вафат булған. Донъяһының нуры һүнгәндәй булһа ла, был ауыр мәлде үткәреп ебәрергә, артабан йәшәргә һәм эшләргә рух ныҡлығы тапҡан үҙендә Радик Сәхәүетдин улы.
– Биология – барлыҡ фәндәрҙең нигеҙе. Медицина, экология тар­маҡтары булһынмы, аҙыҡ-түлек етештереү өлкәһеме – барыһы ла ошо фәнгә бәйле. Хәҙер кешеләр насар сирҙәр менән йышыраҡ сирләй, аллергия йылдан-йыл нығыраҡ тарала – барыһы ла экологияға, туҡланыуға бәйле.
Һис арттырыуһыҙ әйтәм, балалар менән бар күңелемде биреп эшләйем. Улар бит һәр яңылыҡты ҡыҙыҡһынып, йотлоғоп тыңлай, тик улар менән уртаҡ тел таба белергә, аралашырға кәрәк. Шул саҡта һөҙөмтә лә була. Уҡыусыларыма килгәндә, йыл да биологиянан Берҙәм дәүләт имтиханы биргән балалар бар, быйыл тиҫтәгә яҡын кеше ошо фәнде һайланы. Шөкөр, һөҙөмтәләре яҡшы, юғары бал йыйып, Мәскәү, Санкт-Петербург, Ҡазан ҡалала­рындағы абруйлы уҡыу йорттарына инеп китеүселәр бихисап.
Заман үҙенсәлектәренә килгәндә, балаларҙың интернет селтәре менән артыҡ мауығыуына ҡаршымын. Ул фекерләү, уйланыу, эҙләү, башты эшләтеү кеүек сифаттарҙы юҡҡа сығара. Хәҙерге кешеләр бар һорауҙарына ла яуапты виртуаль киңлектән таба ла ҡуя бит. Хәйер, үҫмер сағыбыҙҙа шундай мәғлүмәти мөмкинлектәр булһа, моғайын, беҙ ҙә киң ҡулланған булыр инек.
Радик Сәхәүетдин улы эшенән йәм табып, яҡындарының уңыш­тарына йыуанып йәшәй. Биш ейән-ейәнсәре бар: баҡсалағы уңыш улар өсөн, ти ул. Оло йәштәге әсәһенең эргәлә генә булыуы ла күңелен йылыта – кәңәшсе лә, терәк тә, иптәш тә улар бер-береһенә. Унан һуң тағы бер яҡшы яңылыҡ: Радик Зәкриевтең кесе улы Ростислав, юғары уҡыу йортон тамамлап, тыуған яғына эшкә ҡайтҡан. Бына бер йыл ул туған мәктәбендә өҫтәмә белем биреү фәндәренән, информатиканан балаларға белем бирә. Шулай ҙа уның өсөн иң шатланған кеше, моғайын, Раиса Ивановналыр.
– Нәҫелебеҙҙең борондан килгән һөнәрен дауам итә бит ул Ростислав, – тип шатлана.
Был уңған, берҙәм ғаиләгә именлек, уңыштар насип итһен!