Вконтакте facebook Вконтакте Вконтакте
Гәзитте ойоштороусылар:
Башҡортостан Республикаһы
Дәүләт Йыйылышы — Ҡоролтай,
Башҡортостан Республикаһы Хөкүмәте
» » Тел кешенең зиһенен, рухи донъяһын байыта, мәҙәнилеген арттыра
Тел кешенең зиһенен, рухи донъяһын байыта, мәҙәнилеген арттыраМәктәптәрҙә башҡорт телен уҡытыу, туған телдәрҙе өйрәнеү һәр заманда ла иң көнүҙәк мәсьәләрҙең береһе булып торған. Уға бәйле бәхәстәр тынғаны ла юҡ, шикелле. Бынан бер тиҫтә йыл тирәһе генә был йүнәлештә әүҙем эш алып барылып, республикабыҙҙа туған телдәрҙе һәм дәүләт телен өйрәнеү мәсьәләһе арыу уҡ үҫеш алғайны. Әммә, әле килеп тағы ла шул мәсьәлә ҡалҡып сыға, кемдәрҙер башҡорт телен уҡытыуға ҡаршы, кемдәрҙер аҫаба халыҡтың теле мотлаҡ уҡытылырға тейеш, тигән фекерҙә.
Был мәсьәләгә ҡарата гәзит уҡыусыларыбыҙҙың да фекерен ишетергә теләп, бер-нисә кешегә мөрәжәғәт иттек.


Рәмзиә ЯҠШЫБАЕВА, Өфө ҡалаһының башҡорт теле һәм әҙәбиәте уҡытыусыһы:
Төрки телле халыҡтар хәҙерге заманда Урта Азия, Кавказ, Урта диңгеҙ буйында урынлашҡан дәүләттәрҙән башлап Австралия, Төньяҡ Америкаға тиклем таралған. Шулай итеп, бөгөн планетабыҙҙа 250 миллиондан ашыу кеше төрки телдәрҙә һөйләшә! Ә башҡорт теле төрки телдәрҙең ҡыпсаҡ төркөмөнә инә, шулай булғас, был телдәрҙең береһен генә белһәң дә, башҡаларын аңларға була. Мин сәйәхәт итергә яратам, башҡорт телен белеүем арҡаһында донъяның төрлө мөйөшөндә лә үҙ кеше булып ҡалам: төрки телле кешеләргә мин үҙ телемдә өндәшәм, ә улар миңә үҙҙәренең ҡазаҡ, үзбәк, әзербайжан, төрөк телдәрендә һөйләйҙәр, ләкин беҙ бер-беребеҙҙе аңлайбыҙ! Балалар күп телдәр өйрәнһә, һаулығына зыян килә тигән фекер менән һис кенә лә килешә алмайым, телдәрҙе күп белгән һайын, кешенең эске донъяһы бай, күңеле матурая, рухы көслө була.
Алһыу ИСЧУРИНА, Рәми Ғарипов исемендәге башҡорт республика гимназияһы тәрбиәсеһе:
Башҡортостанда йәшәп үҙ телебеҙҙе, халҡыбыҙҙың тарихын, ғөрөф-ғәҙәттәрен белергә тейешбеҙ инде. Ҡайһы бер ата-әсә, балам башҡортса уҡыһа, рус телен насар белер, тип ҡурҡа. Был хата фекер. Ике ҡыҙым да ауылда башҡорт мәктәбен тамамланы, әле юғары уҡыу йортон тамамлап, баш ҡалала эшләп йөрөйҙәр. Ике телдә лә бынамын итеп һөйләшәләр. Ғөмүмән, телдәрҙе өйрәнеү кешенең рухи донъяһын байыта, мәҙәнилеген арттыра. Шунлыҡтан ниңә башҡорт телен өйрәнеүҙән ҡурҡаларҙыр, аңламайым. Балаларым менән өйҙә рәхәтләнеп башҡортса аралашам, ейән-ейәнсәрҙәремде лә туған телебеҙҙә тәрбиәләргә теләйем. Бынан тыш, күпме арҙаҡлы шәхесебеҙ ауылдан сыҡҡан. Улар бит унда туған телендә белем алған! Тел өйрәнеүҙең, минеңсә, бер кемгә лә зыяны тейгәне юҡ, ә файҙаһы күп.
Рәмилә ТУҠТАҒОЛОВА, мәҙәниәт хеҙмәткәре:
– Балаларым бәләкәйҙән өйҙә лә, ауылда өләсәй- ҡартатайҙары янында ла башҡортса аралашып, китаптар уҡып, әкиәттәр тыңлап үҫте. Башланғыс белемде Өфөлә башҡорт гимназияһында алдылар. Һуңынан телдәрҙе тәрәнәйтеп өйрәнеүсе гимназияларҙың береһендә, туған телгә өҫтәп, инглиз, немец телен өйрәнделәр. Әлеге ваҡытта икәүһе лә Мәскәү ҡалаһындағы абруйлы юғары уҡыу йорттарында белем ала. Сессияларын да нигеҙҙә “бишле” билдәләренә генә ябалар. Телефондан да, каникулда өйгә ҡайтҡандарында ла тик башҡортса ғына аралашабыҙ. Улар ҙа башҡорт телен бик ярата, өләсәй-ҡартатайҙары янында үҫкәс, телдәре лә бик бай. Ҡайһы саҡта мин онотоп бөткән һүҙҙәрҙе әйтеп, аптыратып та ҡуялар әле.
С. ЛОТФУЛЛИНА яҙып алды.




Беҙҙе Яндекс Дзен лентаһында уҡығыҙ

В ОдноклассникахВконтакте

Комментарий өҫтәргә






Изгелек күрһәт тә бушлай киноға, бассейнға, музейға бар

Изгелек күрһәт тә бушлай киноға, бассейнға, музейға бар 01.04.2019 // Йәмғиәт

Һуңғы ваҡытта ирекмәндәр хәрәкәте беҙҙең тормошобоҙҙа һиҙелерлек урын биләй....

Тотош уҡырға 4 123

Һыу инергә ваҡыт етте...

Һыу инергә ваҡыт етте... 01.04.2019 // Йәмғиәт

6 апрелдә Өфө ҡалаһындағы Үҙәк баҙар янындағы Һалдат күленә килһәгеҙ, үкенмәҫһегеҙ. Унда тәүлек...

Тотош уҡырға 3 473

Мөхәббәт менән бәхет гел бергә

Мөхәббәт менән бәхет гел бергә 31.03.2019 // Йәмғиәт

– Мөхәббәт ҡайҙа юғала? – тип һораған атаһынан бәләкәй Бәхет. – Үлә. Кешеләр булғанды ҡәҙерләмәй,...

Тотош уҡырға 4 111

"Ҡайһылай оятҡа ҡалдым..."

"Ҡайһылай оятҡа ҡалдым..." 31.03.2019 // Йәмғиәт

Асыу, ярһыу кешенең бөтөн тәнен, күңелен ялмап алыусан. Шуға әҙәм балаһының бындай осраҡта...

Тотош уҡырға 3 918

Бер быуаттан йәнә тупланы Темәс

Бер быуаттан йәнә тупланы Темәс 31.03.2019 // Йәмғиәт

Тап бынан йөҙ элек булған кеүек үк, ҡунаҡтарҙы Темәс ерендә һыбайлылар флагтар тотоп ҡаршы алды....

Тотош уҡырға 2 680

Ризыҡ менән бергә өмөт-ышаныс өләшеп

Ризыҡ менән бергә өмөт-ышаныс өләшеп 31.03.2019 // Йәмғиәт

Ирекмәндәр Сибайҙа өс айҙан ашыу инде “Йәшәү ризығы” тип аталған мәрхәмәтлек акцияһы үткәрә: ауыр...

Тотош уҡырға 3 263

"Аҙыҡтың өлөшөн генә һалыр инем..."

"Аҙыҡтың өлөшөн генә һалыр инем..." 31.03.2019 // Йәмғиәт

Имам-хатип мәсеткә вәғәз һөйләргә килһә, унда бер генә кеше – йәш көтөүсе – ултыра, ти....

Тотош уҡырға 3 585

135 мең граждан саҡырыла

135 мең граждан саҡырыла 31.03.2019 // Йәмғиәт

Рәсәй Президенты хәрби хеҙмәткә яҙғы саҡырылыш тураһында указға ҡул ҡуйҙы. Ул кисә, 30 мартта,...

Тотош уҡырға 2 969

Татарстан башҡорттары ҡоролтайға әҙерме?

Татарстан башҡорттары ҡоролтайға әҙерме? 30.03.2019 // Йәмғиәт

Бөгөн Ҡазанда Татарстан башҡорттары ҡоролтайы ултырышы булды....

Тотош уҡырға 2 446

Бабичтың кендек ҡаны тамған ер ул Ҡыйғаҙытамаҡ!

Бабичтың кендек ҡаны тамған ер ул Ҡыйғаҙытамаҡ! 30.03.2019 // Йәмғиәт

Башҡортостан автономияһының йылъяҙмасыһы, дәүләт эшмәкәре, шағир, музыкант, ойоштороусы Шәйехзада...

Тотош уҡырға 2 524

Төйәләҫтәр алыҫҡа йөрөмәҫ

Төйәләҫтәр алыҫҡа йөрөмәҫ 30.03.2019 // Йәмғиәт

Сибай ҡалаһының Төйәләҫ ҡасабаһында йыл аҙағында заман талаптарына яуап биргән фельдшер-акушерлыҡ...

Тотош уҡырға 2 349

Шәжәрәле ерҙә тәртип түрҙә

Шәжәрәле ерҙә тәртип түрҙә 30.03.2019 // Йәмғиәт

2018 йылдың 1 сентябрендә “Башҡортостан тарихы шәхестәр күҙлеге аша: генеалогик аспект” тигән...

Тотош уҡырға 2 536