Вконтакте facebook Вконтакте Вконтакте
Гәзитте ойоштороусылар:
Башҡортостан Республикаһы
Дәүләт Йыйылышы — Ҡоролтай,
Башҡортостан Республикаһы Хөкүмәте
» » Балҡып торһон еребеҙ!
Балҡып торһон еребеҙ! “Башҡортостан” милли паркы хакимиәте бинаһында башҡорт халҡының бөйөк ҡомартҡыһы, ауыҙ-тел ижадының һоҡланғыс өлгөһө – “Урал батыр” эпосына арналған сағыу байрам үтте. Сара Экология һәм айырым һаҡланған тәбиғәт биләмәләре йылына арналды.
Халҡыбыҙҙың аҫыл гәүһәр­ҙәренең береһе булған ҡоба­йырға арналған бындай сара һуңғы дүрт йылда төрлө райондарҙа үткә­релә. Милли парк биләмәһендә иһә тәүгә ойошторолдо. Шуға ҡарамаҫ­тан бик ойошҡан үтте. Унда БР Дәүләт Йыйылышы – Ҡоролтай депутаттары Руфина Шаһапова, Вячеслав Аброщенко, Герман Трунов, “Башҡорт ҡатын-ҡыҙҙары” йәмғиәте рәйесе, Тарих, тел һәм әҙәбиәт институтының өлкән ғилми хеҙмәткәре Розалия Солтангәрәева, БСТ-лағы “Эҙәр­мән” телепроекты алып барыу­сыһы Булат Кәримов, “Мәләүез таңдары” әҙәби берекмәһе, “Ағинәйҙәр” ҡоро ағзалары, Нөгөш, Һәргәй мәктәптәре педагогтары, уҡыусылары һәм башҡалар ҡатнашты.
Сара Нөгөш урта мәктә­бенең көрәш секцияһында шөғөлләнгән уҡыусыларҙың күрһәтмә сығышы менән башланды. Көрәш борон-борондан башҡорт халыҡ йыйында­рының, ҙур байрам­дарҙың төп өлөшө булған. Ойоштороусылар шуны күҙ уңында тотоп, йәш көрәшселәрҙе ҡарҙан эшләнгән майҙанға сығарған. Улар ҡунаҡтарға физик әҙер­леген, таһыллығын, оҫта­лығын күрһәтте. Артабан сара “Башҡортостан” милли пар­кының кәңәшмә залында дауам итте. Учреждение директоры Владимир Кузнецов, ҡунаҡтарҙы сәләмләгәс, сара­ның маҡсаты менән та­ныштырҙы. Билдәле булыуынса, милли парк Нөгөш һәм Ағиҙел буйҙарын һыулаған Мәләүез, Бөрйән һәм Күгәрсен райондары биләмә­ләрендә урынлашҡан. Нөгөш менән Иҙел иһә – Урал батырҙың өс улының икәүһе. Рәсәй ҡур­саулыҡтар системаһына йөҙ йыл тулыу уңайынан был сара бигерәк көнүҙәк, сөнки эпоста тәбиғәтте һаҡлау, тирә-яҡ мөхиткә һаҡсыл ҡараш те­маһына бик ҙур урын бирелә. “Милли парк хеҙмәт­кәрҙәре тәбиғәтте, экологияны һаҡлау, өйрәнеү менән генә түгел, халыҡтың рухи мираҫын һаҡлау, тикшереүгә етди иғтибар бүлә. Тарихи-мәҙәни мираҫты белмәй, быуындар бәйләнешен булдырмай тороп бөгөн­гөнө тулыһынса аңлап булмай”, – тине Владимир Михайлович. Иштуған мәсете имамы Морат хәҙрәт Урал Ишбаев батырҙың рухына бағышлап доға ҡылды. Уның башҡорт халҡына ебәрелгән пәйғәмбәр булыуын әйтеп үтте. “Урал батыр” эпосы һәм уның төп геройы Урал ысын мәғәнәһендә үҙендә бихисап сер һаҡлай һәм йылдан-йыл төрлө йүнәлештәге ғалим­дарҙа ҙур ҡыҙыҡһыныу уята. Ҡобайырҙа, мәғлүм булыуынса, халҡыбыҙ асылы, тарихы, мәҙәниәте, ғөрөф-ғәҙәттәре, йәшәү мәғәнәһе, изгелек һәм яуызлыҡ, яҡшы менән яман, тыуым, үлем һәм үлемһеҙлек кеүек мәңгелек төшөнсәләр үҙенсәлекле итеп сағылдырыла.
Ҡала мәҙәниәт һарайы “Аманат” фольклор ансамбле солисы Фәнил Яманаев башҡарыуында яңғыраған “Уралым” йыры байрамда ҡатнашыусыларҙы алыҫ боронғолоҡҡа саҡырҙы. Нөгөш мәктәбе уҡыусылары Зәй­нулла Байморатов, Рәхмә­тулла Яҡшыев, Руслан Ямалетдинов, Илгинә Ҡотлобаева “Урал батыр”ҙың эпик дауамы иҫәпләнгән “Аҡбуҙат” эпосынан өҙөк сәхнәләштерҙе. Театр­лаштырылған тамашанан һуң “Урал батыр” эпосын яттан һөйләү, тасуири уҡыу башланды. Иң беренсе сәхнәгә мәктәп уҡыусылары Азалия Шәйәхмәтова, Алина Ғәбдрәшитова, Анастасия Иванцова сыҡты. Улар артынан бер-бер артлы Нөгөш, Һәргәй мәктәбе уҡытыу­сылары үҙҙәренә оҡшаған өҙөктө уҡыны. Эпосты тулыраҡ күҙ алдына килте­рергә шулай уҡ Мәрйәм Күсмәева, Хәлиҙә Шәйәх­мәтова, Тәнзилә Малабаева, Асия Латипова ярҙам итте.
“Урал батыр” бөтә донъяны һыу баҫыу осоронан алып кеше­ләрҙең йәшәйешен һүрәтләгән иң ҙур ҡобайыр иҫәпләнә. Эпик әҫәр тәү кешеләр – Йәнбирҙе ҡарт менән Йәнбикә ҡарсыҡ, уларҙың улдары Урал һәм Шүлгән, артабан Урал һәм Шүлгәндән тыуған тоҡомдоң тормош юлын тасуирлап, кешелектең мәңгелек булыуын иҫбатлай. Башҡорттарҙың төйәге булған Урал тауының хасил булыуын һөйләй. Ошо хаҡта “Урал батыр” байрамына килгән һәр кем эпостың үҙенә оҡшаған өлөшөн, күңеленә яҡын өҙөгөн ятлап йәки уҡып ишеттерҙе. Баш­ҡорт, урыҫ, татар телдәрендә яңғыраны ҡобайыр. Иң йыш осраған юлдар, моғайын, Урал батырҙың Йән­шишмәне уртлап, “тау-урмандар йәшәрһен, мәңге үлмәҫ төҫ алһын, ҡошо һайрап маҡтаһын, халҡы йырлап хуплаһын” тигән һүҙҙәр менән, һыуҙы тирә-яҡҡа бөркөүе тураһында булған­дыр.
Сара үҙенә күрә күп кеше ҡатнашҡан флешмобты, дөрө­ҫөрәге, яҡшылыҡтың яуыз­лыҡҡа ҡаршы көрәшен, яуыз­лыҡҡа ер йөҙөндә урын юҡлығын һәм уның еңелеүен белдергән акцияны хәтер­ләтте. “Башҡортостан” милли паркы директоры урынбаҫары, байрамды ойоштороусы һәм алып барыусы Лилиә Сол­тангәрәева һәр сығыш яһау­сыға “ҡот бүләге” тапшырҙы.
“Башҡорт ҡатын-ҡыҙҙары” йәм­ғиәте рәйесе, Тарих, тел һәм әҙәбиәт институтының өлкән ғилми хеҙмәткәре, филология фәндәре докторы Розалия Сол­тангәрәеваның эпостың Аҡбу­ҙатты данлаған бүлеген яттан һөйләүе бөтәһен дә таң ҡалдырҙы. Байрам тамамланғас, унда ҡатнашҡандар Урал батыр рухына салынған ҡорбан итенән әҙерләнгән ризыҡтан ауыҙ итте.




Беҙҙе Яндекс Дзен лентаһында уҡығыҙ

В ОдноклассникахВконтакте

Комментарий өҫтәргә






Баймаҡта – "Таҙа кесаҙна"

Баймаҡта – "Таҙа кесаҙна" 29.03.2019 // Экология

Тирә-яҡ ҡарҙан әрселеп тә өлгөрмәне, ҡыш буйы йыйылған сүп-сар ҡалдыҡтары, ташланған шешә һауыттары...

Тотош уҡырға 1 456

Стаканһыҙ ҙа йәшәрбеҙ әле

Стаканһыҙ ҙа йәшәрбеҙ әле 28.03.2019 // Экология

Европа парламенты, 2021 йылға пластмассанан етештерелгән тиҫтәләгән предмет төрҙәренән баш тартыуҙы...

Тотош уҡырға 1 158

"Аныҡ, дөрөҫ мәғлүмәт бирелеренә ышанам"

"Аныҡ, дөрөҫ мәғлүмәт бирелеренә ышанам" 26.03.2019 // Экология

Рәсәй Президенты ҡарамағындағы Гражданлыҡ йәмғиәтен үҫтереү һәм кеше хоҡуҡтары буйынса совет...

Тотош уҡырға 1 097

Эш теүәл бара

Эш теүәл бара 14.03.2019 // Экология

Сибайҙа үткән көндәлек брифингта ҡалалағы экологик хәлгә ентекле баһа бирелде....

Тотош уҡырға 1 036

Урман яҙмышы Ҡариҙелдә хәл ителә

Урман яҙмышы Ҡариҙелдә хәл ителә 27.02.2019 // Экология

1 мартта Ҡариҙел районында Башҡортостан Башлығы вазифаһын ваҡытлыса башҡарыусы Радий Хәбиров...

Тотош уҡырға 1 092

Матурлығынан зыяны күберәк

Матурлығынан зыяны күберәк 26.02.2019 // Экология

Күршеләрҙә көҙөн сағыу һары төҫлө сәскә күреп ҡалдым. – Резеда апай, ҡайһылай матур сәскә, күсереп...

Тотош уҡырға 1 436

Урман “ашханалары”

Урман “ашханалары” 26.02.2019 // Экология

Республикалағы барлыҡ тәбиғәт ҡурсаулыҡтарында һәм заказниктарында ҡырағай йәнлектәрҙе ашатыу өсөн...

Тотош уҡырға 1 184

“Таҙа Танып”тың башында  кем тора?

“Таҙа Танып”тың башында кем тора? 26.02.2019 // Экология

Республикала гөрләп үткән “Таҙа Танып” акцияһы йомғаҡтарын Пермь крайының Чернушки ҡалаһында...

Тотош уҡырға 1 274

Һаҙлыҡтар һаҡҡа алынды

Һаҙлыҡтар һаҡҡа алынды 26.02.2019 // Экология

Улар тәбиғәт ҡомартҡыһы тип иғлан ителде....

Тотош уҡырға 1 293

Брифингта – һуңғы яңылыҡтар

Брифингта – һуңғы яңылыҡтар 25.02.2019 // Экология

Сибайҙа экологик хәлде яйға һалыу, һауаның торошо, ниҙәр башҡарылғаны хаҡында ҡала халҡына еткереп...

Тотош уҡырға 1 113

Таусылар именлеген хәстәрләп

Таусылар именлеген хәстәрләп 22.02.2019 // Экология

Сибай ҡалаһындағы экологик хәл “Ростехнадзор” хеҙмәткәрҙәрен дә борсомай ҡалманы. Бөгөн улар Учалы...

Тотош уҡырға 1 127

Экологик хәл тотороҡлана

Экологик хәл тотороҡлана 21.02.2019 // Экология

Был хаҡта бөгөн үткән брифингта хәбәр ителде: Сибайҙа көкөрт диоксидының миҡдары артыуы күҙәтелмәне....

Тотош уҡырға 1 211