Вконтакте facebook Вконтакте Вконтакте
Гәзитте ойоштороусылар:
Башҡортостан Республикаһы
Дәүләт Йыйылышы — Ҡоролтай,
Башҡортостан Республикаһы Хөкүмәте
» » Ҡар аҫтында ҡала тимәгеҙ…
Ҡар аҫтында ҡала тимәгеҙ… Көҙгө ел ағастарҙан һуңғы япраҡтарҙы өҙә. Көндәр ҙә һыҡтап-һыҡтап ҡуйғандай, күҙ йәше ямғыр булып быҫҡаҡлай, ҡар күҙе күренә. Баҡсалар бушап, һороға мансылып ҡалған, аҡ юрған ябынырға әҙерләнә.

Шулай булыуға ҡарамаҫтан, бында эш тә, көндәлек мәшәҡәт тә етерлек. Ҡышҡы йоҡоға тал­ғансы, сүп-сарҙан, ҡороған ботаҡ­тарҙан арынырға кәрәк. Бынан тыш, ағас, ҡыуаҡ төптәренә органик ашлама – тиреҫ, көл, самалап ҡош-ҡорт тиҙәге индерелә.
Ҡайһы бер баҡсасылар алма, груша һымаҡ ағастарҙың олондарын эзбиз менән ағарта. Был сара бәшмәк ауырыуҙарынан күпмелер һаҡлаһа, иң мөһиме – ҡояшлы көндәрҙә олон йылынып һалҡындарҙа туңған саҡта ҡабыҡҡа ярылырға ирек бирмәй.
Ҡарағат, крыжовник, ҡурай еләге сыбыҡ­саларын бергә тарттырып бәй­ләүселәр бар. Был да белгестәрҙә ике төрлө ҡараш тыуҙыра. Ҡайһыһылыр әйтеүен­сә, уларҙы бәйләһәң, ҡар өҫтөндә ҡалған өлөшө туңа. Икенселәре, киреһенсә, бөтә сыбыҡсалар ҙа ҡар аҫтында ҡалһа, баҫылып һы­ныу ихтималлығын әйтә. Ҡарағат, крыжовник менән шулай булһа ла, ҡар ҡалын ятҡан ерҙә ултыр­тылған ҡурай еләге сыбыҡса­ларын уйҙым-уйҙым бергә йыйыу кәрәктер. Уларҙы ергә ятҡырып, эргәләренә сөй ҡағып та бәйләп ҡуялар.
Ашлама индереүгә килгәндә, баҡсала туп­раҡты дөрөҫ эшкәр­теү ҙур әһәмиәткә эйә. Ағас олоно тирәһендәге бер квадрат метр ергә биш-ете килограмм органик ашлама һалына. Тиреҫ­тән тыш, ҡатнаш ашлама, сереп тупраҡҡа әйләнгән үлән, тарҡалған торф файҙаланыла. Минераль ашламалар (фосфор һәм калий) ағасты уратып, 30-40 сантиметр тәрәнлектә соҡор ҡаҙып та ке­ретелә. Ун йыллыҡ ағастарҙың һәр береһенә 300-400 грамм суперфосфат, 150-200 грамм хлорлы калий индерергә кәрәк. Ныҡ әскелтем тупраҡҡа бер квадрат метрға 300-400 грамм иҫәбенән эзбиз һибергә тәҡдим ителә.
Тәүге ҡар күҙҙәре күренгәс, ҡырҡ көндән һуң ята, тиҙәр. Ҡасан ятыуына ҡарамаҫтан, еләк плантацияларында ҡар тотоу хәстәрен күрергә кәрәк. Ҡайһы бер йылда көҙ ҡоро килә. Һал­ҡындар иһә үҙен көттөрмәй. Дымы булмаған ер туңа, ярыла. Еләктәрҙең, емеш ҡыуаҡтар­ы­ның тамыры өҫтә була, шуға зарарланып, туңып бара. Һынған, нәҙек епсәлек ботаҡтарҙан арыныу ҙа – ҙур эштәрҙең береһе.
Ҡыш етеп килә, барыбер бөтә нәмә ҡар аҫтында ҡала, тип тынысланырға ярамай. Баҡ­сала эш, миҙгеленә ҡарап, йыл буйы дауам итә.


Автор: Т.Мусин.


Беҙҙе Яндекс Дзен лентаһында уҡығыҙ

В ОдноклассникахВконтакте

Комментарий өҫтәргә






Бындай компотты эскәнегеҙ юҡтыр әле!

Бындай компотты эскәнегеҙ юҡтыр әле! 05.07.2025 // Баҡса

Компот бик тәмле килеп сыға, бер ҡасан да боҙолмай....

Тотош уҡырға 5

"Пятиминутка" буйынса түгел, Асия апай өйрәткәнсә ҡайнатам

"Пятиминутка" буйынса түгел, Асия апай өйрәткәнсә ҡайнатам 04.07.2025 // Баҡса

Ҡарағат ҡайнатмаһы яратаһығыҙмы? Мин дә яратам. 20 йыл инде күршем өйрәткән рецепт буйынса...

Тотош уҡырға 9

Ҡара ҡарағаттан тиҙ эшләнә торған ҡайнатма

Ҡара ҡарағаттан тиҙ эшләнә торған ҡайнатма 03.07.2025 // Баҡса

Хуш еҫен һәм төҫөн һаҡлай. Ә һеҙ ҡара ҡарағат ҡайнатмаһын нисек эшләйһегеҙ? Рецепттарығыҙ менән...

Тотош уҡырға 17

Көн һайын өс-дүрт помидоры ҡыҙарып тора

Көн һайын өс-дүрт помидоры ҡыҙарып тора 02.07.2025 // Баҡса

Ә ҡыярҙары май башында уҡ өлгөргән. Алаҡай уңғанының баҡса үҫтереүҙә ниндәй сере бар?...

Тотош уҡырға 24

Ниндәй мәтрүшкә файҙалыраҡ?

Ниндәй мәтрүшкә файҙалыраҡ? 02.07.2025 // Баҡса

Мәҫәлән, һары мәтрүшкә айырыуса аш һеңдереү ағзалары сирҙәренән яҡшы ярҙам итә икән. Тағы......

Тотош уҡырға 24

Ҡыҙыл ҡарағаттан желе эшләп ҡарайыҡ!

Ҡыҙыл ҡарағаттан желе эшләп ҡарайыҡ! 01.07.2025 // Баҡса

Баҡсаларҙа ҡарағаттар бешә башланы, уңған хужабикәләр емештәрҙән ҡайнатмалар әҙерләй...

Тотош уҡырға 25

Ә һеҙ банкаларҙы нисек стерилләштерәһегеҙ?

Ә һеҙ банкаларҙы нисек стерилләштерәһегеҙ? 01.07.2025 // Баҡса

Еп-еңел ысулдар тәҡдим итәбеҙ. Ҡайнатырға кәрәкмәй!...

Тотош уҡырға 31

Баҙығыҙға сысҡан ояланымы?

Баҙығыҙға сысҡан ояланымы? 01.07.2025 // Баҡса

Уларҙан бөтөнләй ҡотолор өсөн нимә эшләргә кәрәк? Түбәндә - һөҙөмтәле алым....

Тотош уҡырға 30

Әҫпе еләген белеүселәр бармы?

Әҫпе еләген белеүселәр бармы? 29.06.2025 // Баҡса

Ул күберәк ташландыҡ нигеҙ буйҙарында, баҡса ситтәрендә, тиреҫле, дымлы, күләгәле урындарҙа,...

Тотош уҡырға 32

Еләкселәр, емештәрегеҙҙе ошонда алып барып һатығыҙ!
Июлдә баҡса еләген нисек тәрбиәләргә?

Июлдә баҡса еләген нисек тәрбиәләргә? 26.06.2025 // Баҡса

Уны уҡландырыу, күсереп ултыртыу, мыйыҡтарын ҡырҡыу, ҡоротҡостарға, сирҙәргә ҡаршы көрәшеү һ.б....

Тотош уҡырға 36

Ҡыярҙарығыҙ уңдымы? Әйҙә, тиҙ генә тоҙлап алайыҡ!

Ҡыярҙарығыҙ уңдымы? Әйҙә, тиҙ генә тоҙлап алайыҡ! 24.06.2025 // Баҡса

Һеҙҙең иғтибарға еңел һәм тиҙ тоҙлана торған ҡыяр рецебы тәҡдим итәбеҙ...

Тотош уҡырға 37