Вконтакте facebook Вконтакте Вконтакте
Гәзитте ойоштороусылар:
Башҡортостан Республикаһы
Дәүләт Йыйылышы — Ҡоролтай,
Башҡортостан Республикаһы Хөкүмәте
» » Ҡар аҫтында ҡала тимәгеҙ…
Ҡар аҫтында ҡала тимәгеҙ… Көҙгө ел ағастарҙан һуңғы япраҡтарҙы өҙә. Көндәр ҙә һыҡтап-һыҡтап ҡуйғандай, күҙ йәше ямғыр булып быҫҡаҡлай, ҡар күҙе күренә. Баҡсалар бушап, һороға мансылып ҡалған, аҡ юрған ябынырға әҙерләнә.

Шулай булыуға ҡарамаҫтан, бында эш тә, көндәлек мәшәҡәт тә етерлек. Ҡышҡы йоҡоға тал­ғансы, сүп-сарҙан, ҡороған ботаҡ­тарҙан арынырға кәрәк. Бынан тыш, ағас, ҡыуаҡ төптәренә органик ашлама – тиреҫ, көл, самалап ҡош-ҡорт тиҙәге индерелә.
Ҡайһы бер баҡсасылар алма, груша һымаҡ ағастарҙың олондарын эзбиз менән ағарта. Был сара бәшмәк ауырыуҙарынан күпмелер һаҡлаһа, иң мөһиме – ҡояшлы көндәрҙә олон йылынып һалҡындарҙа туңған саҡта ҡабыҡҡа ярылырға ирек бирмәй.
Ҡарағат, крыжовник, ҡурай еләге сыбыҡ­саларын бергә тарттырып бәй­ләүселәр бар. Был да белгестәрҙә ике төрлө ҡараш тыуҙыра. Ҡайһыһылыр әйтеүен­сә, уларҙы бәйләһәң, ҡар өҫтөндә ҡалған өлөшө туңа. Икенселәре, киреһенсә, бөтә сыбыҡсалар ҙа ҡар аҫтында ҡалһа, баҫылып һы­ныу ихтималлығын әйтә. Ҡарағат, крыжовник менән шулай булһа ла, ҡар ҡалын ятҡан ерҙә ултыр­тылған ҡурай еләге сыбыҡса­ларын уйҙым-уйҙым бергә йыйыу кәрәктер. Уларҙы ергә ятҡырып, эргәләренә сөй ҡағып та бәйләп ҡуялар.
Ашлама индереүгә килгәндә, баҡсала туп­раҡты дөрөҫ эшкәр­теү ҙур әһәмиәткә эйә. Ағас олоно тирәһендәге бер квадрат метр ергә биш-ете килограмм органик ашлама һалына. Тиреҫ­тән тыш, ҡатнаш ашлама, сереп тупраҡҡа әйләнгән үлән, тарҡалған торф файҙаланыла. Минераль ашламалар (фосфор һәм калий) ағасты уратып, 30-40 сантиметр тәрәнлектә соҡор ҡаҙып та ке­ретелә. Ун йыллыҡ ағастарҙың һәр береһенә 300-400 грамм суперфосфат, 150-200 грамм хлорлы калий индерергә кәрәк. Ныҡ әскелтем тупраҡҡа бер квадрат метрға 300-400 грамм иҫәбенән эзбиз һибергә тәҡдим ителә.
Тәүге ҡар күҙҙәре күренгәс, ҡырҡ көндән һуң ята, тиҙәр. Ҡасан ятыуына ҡарамаҫтан, еләк плантацияларында ҡар тотоу хәстәрен күрергә кәрәк. Ҡайһы бер йылда көҙ ҡоро килә. Һал­ҡындар иһә үҙен көттөрмәй. Дымы булмаған ер туңа, ярыла. Еләктәрҙең, емеш ҡыуаҡтар­ы­ның тамыры өҫтә була, шуға зарарланып, туңып бара. Һынған, нәҙек епсәлек ботаҡтарҙан арыныу ҙа – ҙур эштәрҙең береһе.
Ҡыш етеп килә, барыбер бөтә нәмә ҡар аҫтында ҡала, тип тынысланырға ярамай. Баҡ­сала эш, миҙгеленә ҡарап, йыл буйы дауам итә.


Автор: Т.Мусин.


Беҙҙе Яндекс Дзен лентаһында уҡығыҙ

В ОдноклассникахВконтакте

Комментарий өҫтәргә






Ҡыяр уңһын тиһәң...

Ҡыяр уңһын тиһәң... 14.05.2025 // Баҡса

Йәй әйләнәһенә, хатта ҡара көҙгә тиклем өҫтәлеңдә үҙ ҡыярың булыуға ни етә!...

Тотош уҡырға 30

Остары һарғая башлаһа...

Остары һарғая башлаһа... 10.05.2025 // Баҡса

Һуған менән һарымһаҡты тиҙ генә “дауалайбыҙ”. ...

Тотош уҡырға 38

Баҡсасы календары: май айына орлоҡ сәсер һәм үрсетмә ултыртыр өсөн уңай көндәр

Баҡсасы календары: май айына орлоҡ сәсер һәм үрсетмә ултыртыр өсөн уңай көндәр 09.05.2025 // Баҡса

Ауыл кешеһенең бар иғтибары - баҡсала. Ял көндәре айырыуса эш күп. Бына һеҙгә ҡайҙы көндә нимә...

Тотош уҡырға 40

Ярангөл йоҡоһоҙлоҡтан ярҙам итә

Ярангөл йоҡоһоҙлоҡтан ярҙам итә 06.05.2025 // Баҡса

Ул шулай уҡ теш һыҙлағанда, юғары ҡан баҫымы ыҙалатҡанда ла килешә. ...

Тотош уҡырға 43

Редисты маринадлап һаҡларға була

Редисты маринадлап һаҡларға була 04.05.2025 // Баҡса

Был йәшелсәне ваҡытында ашамаһаң, тиҙ генә ҡатып, тәмен юғалтып бара. Һеҙҙең иғтибарға редисты еңел...

Тотош уҡырға 50

Емеш-еләк ағастарын ҡырауҙан нисек һаҡларға?
Май айына баҡса эштәре өсөн ай календары

Май айына баҡса эштәре өсөн ай календары 27.04.2025 // Баҡса

Ниндәй көндәрҙә йәшелсә сәсергә, ағас ултыртырға ярамай? ...

Тотош уҡырға 70

Төрлө сәскә һәм йәшелсә өсөн иң шәп ашлама

Төрлө сәскә һәм йәшелсә өсөн иң шәп ашлама 27.04.2025 // Баҡса

Бигерәк тә лилиә сәскәһе, яран гөлө, ҡыяр ошоно ярата...

Тотош уҡырға 78

Бәпембә генә тимәгеҙ...

Бәпембә генә тимәгеҙ... 26.04.2025 // Баҡса

Унан бына тигән ҡайнатма ла әҙерләйҙәр. Яҙып алығыҙ....

Тотош уҡырға 69

Ләләләр сәскә атҡан!

Ләләләр сәскә атҡан! 24.04.2025 // Баҡса

Был матурлыҡ ҡайҙа тип уйлайһығыҙ? ...

Тотош уҡырға 71

Гөлфиназ хризантеманы нисек үҫтерә?

Гөлфиназ хризантеманы нисек үҫтерә? 24.04.2025 // Баҡса

Ултыртҡан урыны ла, ашламаһы ла мөһим икән  ...

Тотош уҡырға 65

Баҡса еләге уңһын тиһәгеҙ

Баҡса еләге уңһын тиһәгеҙ 20.04.2025 // Баҡса

Ошондай ашлама һибеп ҡарағыҙ...

Тотош уҡырға 77