Вконтакте facebook Вконтакте Вконтакте
Гәзитте ойоштороусылар:
Башҡортостан Республикаһы
Дәүләт Йыйылышы — Ҡоролтай,
Башҡортостан Республикаһы Хөкүмәте
» » Мэтлок ниңә һүҙһеҙ ҡалды?
Сүриә президенты Бәшәр Әсәдтең Мәскәүгә килеп ҡайтыуы, Саддам Хөсәйенде үлтергән өсөн үкенес белдереүҙәре, аралашсыға “Алтау”ҙың кәрәклеге һәм башҡа ваҡиғалар уҙған арауыҡта иғтибар үҙәгендә булды.


Әсәдтең серле сәйәхәте
һәм сәйәсәте


Сүриә президенты көтмәгәндә Мәскәүгә килеп ҡайтты. Был ваҡиға донъя йәмәғәтселегендә ҙур шау-шыу тыуҙырҙы. АҠШ һәм Европа илдәре халҡы ла, хатта рәсәйҙәр ҙә сәфәр хаҡында белмәй ҡалды. Аҙаҡ ҡына, Бәшәр Әсәд ҡайтып киткәс, Президенттың матбуғат хеҙмәте етәксеһе Дмитрий Песков белдерҙе был хаҡта. Өндәшмәүҙең Әсәдтең хәүефһеҙлеген тәьмин итеү өсөн эшләнгәнлеге көн кеүек асыҡ. Мәғлүм булыуынса, Сүриә лидеры ауыр саҡта ярҙам иткәне һәм аңлағаны өсөн Владимир Путинға рәхмәт белдергән. Осрашыу барышында боевиктарға ҡаршы бергәләп көрәшеү мәсьәләһе тикшерелгән, оппозиция менән уртаҡ тел табыу мөһимлеге билдәләнгән.
АҠШ илебеҙҙе Сүриәләге һуғыштың сәбәпселәрен бомбаға тотоуҙа ғәйепләй. Тик үҙҙәре оппозицияның да, боевиктарҙың да дөрөҫ координатаһын әйтеп бирә алмай. Пентагон күптән инде ике яҡлы сәйәсәт алып бара. Уларҙың төп маҡсаты – илебеҙ менән хеҙмәттәшлек итергә әҙер Бәшәр Әсәдте властан алып ташлап, уның урынына үҙҙәренең кешеһен ҡуйыу. Ираҡта, Ливияла АҠШ союздаштары ярҙамында быны эшләй алды, тик һөҙөмтә уларса килеп сыҡманы. Әле килеп, хаталарын таный башланылар. Мәҫәлән, Бөйөк Британияның элекке премьер-министры Тони Блэр 2003 йылда дөрөҫ булмаған разведка мәғлүмәттәренә таянып, Ираҡҡа ҡаршы һуғыш асыуҙарына үкенес белдерҙе һәм рәсми ғәфү үтенде. Тик былай итеп кенә Саддам Хөсәйенде лә, уның режимын да ҡайтарып булмай шул. Өҫтәүенә төптө юҡтан Ираҡҡа ҡаршы һуғыш башланылар. Әле Саддам Хөсәйендең режимы йәшәгән булһа, ИГИЛ ойошмаһы ла ҡалҡып сыҡмаҫ ине.
Шулай ҙа Бәшәр Әсәд, күҙ табибы ғына булһа ла, Саддам Хөсәйен һәм Муаммар Каддафи кеүек генералдарҙан күпкә уҙҙырып ебәрҙе. ИГИЛ кеүек заманса ҡоралланған, ныҡлы ойошҡан террорис­тик төркөмгә һәм оппозицияға ҡаршы тороп ҡына ҡалманы, ә Рәсәй ярҙамында уларҙан арына ла башланы. Әлбиттә, әлегә еңеү тураһында һүҙ бармай. Шулай ҙа донъя йәмәғәтселеге иғтибарын үҙенә йәлеп итә, хаҡлы булыуына илебеҙ етәксеһен инандыра алыуы ғына ла – ҙур ҡаҙаныш.
Бәшәр Әсәд Рәсәйгә килеп ҡайтҡас, Дәүләт Думаһы депутаттарынан бер төркөм Сүриә парламенты менән танышыу, халыҡҡа гуманитар ярҙам күрһәтеү маҡсатында Дамаскка барҙы. Осрашыу барышында Бәшәр Әсәд Украина милләтселәре һәм ИГИЛ боевиктарының эш итеү схемаһын бер үк “архитектор” (уның Пентагонда ултырғаны ла мәғлүм) һыҙғанын билдәләне.
Һүҙ юҡ, бөгөнгө Сүриәгә сәйәси үҙгәрештәр ҙә кәрәк. Бәшәр Әсәд быны үҙе лә йәшермәй, илдәге барлыҡ сәйәси көстәр ҡатнашлығында ваҡытынан алда парламент һәм президент һайлауҙары уҙғарырға риза икәнлеген дә белдерә. Тик бының өсөн башта биләмәләге ИГИЛ боевиктарынан ҡотолоу зарур. Әле Сүриә армияһы Рәсәй Ҡораллы Көстәре ярҙамында боевиктарҙы ҡыҫырыҡлап сығара башланы. Еңеү тураһында һүҙ йөрөтөргә иртәрәк, шулай ҙа уңыштары байтаҡ.

Аралашсылар төркөмөнә
Иран һыйырмы?


Сүриәләге низағты сәйәси юл аша хәл итеү өсөн Рәсәй етәкселеге лә ҙур эш алып бара. Үткән аҙнала сит ил эштәре министры Сергей Лавров Вена ҡалаһында АҠШ-тың Дәүләт секретары Джон Керри менән тап ошо мәсьәлә буйынса осрашып һөйләште. Һуңынан уларға Төркиә һәм Сәғүд Ғәрәбстанындағы коллегалары ла ҡушылды. Ә был илдәрҙе Бәшәр Әсәдтең ҡан дошмандары тип әйтергә була. Шулай булыуға ҡарамаҫтан, Сергей Лавров Сүриәләге низағты көйләү буйынса “Алтау”ҙы (БМО-ның биш ағзаһы һәм Германия) йәлеп итеү кәрәклегенә инандыра алды булһа кәрәк. Ни өсөн тигәндә, тап ошо совет Ирандың уран байытыу мәсьәләһен көйләй алды бит.
Илебеҙ етәкселеге тәҡдим иткән “Алтау”ҙан Сәғүд Ғәрәбстаны, Төркиә, Мысыр, Иран, Катар, Берләшкән Ғәрәп Әмирлектәре, Иордания ла ситтә ҡалырға тейеш түгел. Сергей Лавров белдереүенсә, Ислам хеҙмәттәшлеге ойошмаһы, Ғәрәп дәүләттәре лигаһы кеүек халыҡ-ара ойошмалар ҙа аралашсы төркөмгә инә ала. Эйе, министр бик дөрөҫ әйтә, бында һәр ике яҡтың да мәнфәғәте иҫәпкә алынырға тейеш. Ҡайһы берәүҙәр фекеренсә, Сүриәне икегә бүлеп (Бәшәр Әсәд яҡлыларҙы – бер, оппозицияны икенсе яҡҡа), конфликтты көйләп була. Дөрөҫ түгел. Бер үк халыҡты ике лагерға бүлеү күренешен Корея миҫалында асыҡ күрергә мөмкин: улар яйы сыҡҡан һайын низағлаша. Илде бүлгеләп, һуғышты туҡтатыу мөмкин түгел.
Сүриә мәсьәләһе үткән аҙнала Сочиҙа уҙған халыҡ-ара “Валдай“ форумында ла тикшерелде. 130 илдән килгән вәкилдәр менән асыҡтан-асыҡ һөйләшеүҙә Владимир Путин Рәсәйҙең Яҡын Көнсығыштағы сәйәсәтенең ни тиклем хаҡлы икәнлегенә инандыра алды. 12-се тапҡыр уҙғарылған “Валдай” халыҡ-ара әңгәмә клубында АҠШ-тың элекке СССР-ҙағы илсеһе Джек Мэтлок менән Владимир Путин араһында ысын мәғәнәһендә “сәсәндәр бәйгеһе” ойошторолдо. Илебеҙ етәксеһе тапҡыр телле булыуы, аныҡ фекер йөрөтөүе менән айырылып торҙо, Мэтлокты күп тапҡыр һүҙһеҙ ҡалдырҙы.
“Валдай” әңгәмә клубындағы һөйләшеү һуғыш һәм солох темаһына бағышланғайны, унда Сүриә мәсьәләһенә лә ҙур урын бирелде. Ә был конфликтты көйләү төркөмөн ойоштороуға килгәндә, тәүге ултырыш ошо аҙнала уҡ булыр тип көтөлә. АҠШ-тың Дәүләт секретары Джон Керри осрашыуҙы яҡынса 30 октябргә тип билдәләгәйне. Тик Америка был төркөмгә Иранды индереүгә ҡырҡа ҡаршы. Ә Рәсәй тап киреһен уйлай.
Бына шулай, Сүриә мәсьәләһендә ҡапшы-ҡаршылыҡ бик күп, аҙым һайын осрап тора. Был инде илселәребеҙҙән ҙур ныҡышмалылыҡ талап итә тигән һүҙ. Эйе, ҡылысты баш осона күтәреүе генә еңел, ә уны төшөрөп ҡынға тығыуы күп ауырлыҡ тыуҙыра.





Беҙҙе Яндекс Дзен лентаһында уҡығыҙ

В ОдноклассникахВконтакте

Комментарий өҫтәргә






Китте... Икмәк, ит етештереүҙе хәстәрләп китте

Китте... Икмәк, ит етештереүҙе хәстәрләп китте 29.03.2019 // Сәйәсәт

Бөгөн Көйөргәҙе район Советы депутаттары хакимиәт башлығы Әхәт Ҡотләхмәтовтың отставкаһын ҡабул...

Тотош уҡырға 1 271

Медведевтан ярҙам көтәбеҙ

Медведевтан ярҙам көтәбеҙ 29.03.2019 // Сәйәсәт

Башҡортостан парламенты депутаттары социаль туҡланыу, айырыуса мәктәптәрҙә, балалар баҡсаларында...

Тотош уҡырға 1 235

Дәүләт-хоҡуҡ идаралығын кем етәкләй?

Дәүләт-хоҡуҡ идаралығын кем етәкләй? 28.03.2019 // Сәйәсәт

Башҡортостан Республикаһы Башлығының Дәүләт-хоҡуҡ идаралығы начальнигы итеп Азат Ғәлин...

Тотош уҡырға 1 303

Идаралыҡта – яңы етәксе

Идаралыҡта – яңы етәксе 28.03.2019 // Сәйәсәт

Искәндәр Әхмәтвәлиев Башҡортостан Башлығының Муниципаль берәмектәр менән эш итеү идаралығы...

Тотош уҡырға 1 321

Яңы вәкил тәғәйенләнде

Яңы вәкил тәғәйенләнде 28.03.2019 // Сәйәсәт

Башҡортостан Республикаһы Башлығының Дәүләт Йыйылышы – Ҡоролтайҙағы тулы хоҡуҡлы вәкиле итеп...

Тотош уҡырға 1 230

Хәйҙәр Вәлиев китте

Хәйҙәр Вәлиев китте 28.03.2019 // Сәйәсәт

Бөгөн Башҡортостандың Үҙәк һайлау комиссияһы рәйесе Хәйҙәр Вәлиев ваҡытынан алда вазифаһын бушатты....

Тотош уҡырға 1 309

Килешеү төҙөлдө

Килешеү төҙөлдө 28.03.2019 // Сәйәсәт

Бешкәктә Башҡортостан Республикаһы Хөкүмәте менән Ҡырғыҙ Республикаһы Хөкүмәте араһында...

Тотош уҡырға 1 219

Хәбиров, Байғусҡаров, Беляев... тағы кемдәр?

Хәбиров, Байғусҡаров, Беляев... тағы кемдәр? 27.03.2019 // Сәйәсәт

Бөгөн Башҡортостанда “Берҙәм Рәсәй” партияһынан республика Башлығы вазифаһына кандидатуралар тәҡдим...

Тотош уҡырға 1 237

Йөҙ меңенсе кем?

Йөҙ меңенсе кем? 27.03.2019 // Сәйәсәт

Учалы ҡалаһы “Таусы” хоккей клубының спорт директоры Айрат Нурғәлиевкә “Берҙәм Рәсәй”ҙең...

Тотош уҡырға 1 299

Киров районы 100 йыллыҡты билдәләне

Киров районы 100 йыллыҡты билдәләне 25.03.2019 // Сәйәсәт

Республикабыҙҙың 100 йыллыҡ юбилейы айҡанлы Башҡортостанда байрам саралары дауам итә....

Тотош уҡырға 1 213

“Берҙәм Рәсәй”ҙәр кандидат тәҡдим итә

“Берҙәм Рәсәй”ҙәр кандидат тәҡдим итә 25.03.2019 // Сәйәсәт

27 мартта “Берҙәм Рәсәй” партияһы Башҡортостан Республикаһы Башлығы вазифаһына кандидатура тәҡдим...

Тотош уҡырға 1 096

Республикабыҙ 278 Советтар Союзы Геройын үҫтергән

Республикабыҙ 278 Советтар Союзы Геройын үҫтергән 23.03.2019 // Сәйәсәт

Байрам уңайынан тантаналы йыйылыштағы сығышында Башҡортостан етәксеһе Радий Хәбиров бер быуатлыҡ...

Тотош уҡырға 1 187