“Совет Армияһы еңелмәҫ көс ине”23.02.2013
“Совет Армияһы еңелмәҫ көс ине”Редакцияға йыш килеп, беҙҙе үҙенең бөткөһөҙ ҡыҙыҡлы һәм тормошсан мәғлүмәттәре менән ҡыуандырыусы Мәғәмүр ағайҙың алдында кешеләрҙе шул тиклем яратыуы, уларҙың матур сифаттарына мөкиббән китеп һоҡланып йәшәүе, изгелекле мәҡәләләре менән райондаштарының күңелен нурландырып ижад итеүе өсөн баш эйерлек. Ә бит ул үҙе еңел йәшәмәгән, тормоштоң әсеһен-сөсөһөн күп татыған, әммә күңеле һис тупаҫланмаған, күҙҙәре һаман кешеләргә тәрән ышаныс һәм яҡшыға өмөт менән баға.

Мәғәмүр Сафин 1928 йылдың 2 сентябрендә II Иҙелбай ауылында донъяға килә. Атаһы Хәбир бөтмөр крәҫтиән була, күпләп мал тота, ҙур һәм иркен йорт һалып сыға, Омскиҙа мәҙрәсә тамамлап, уҡымышлы мулла булып ҡайта. Әсәһе Ҡобора ғүмере буйы фермала һарыҡ ҡарай, Мәғәмүр бәләкәйҙән уның менән бергә була. Һуғыш йылдары, йырып сыҡҡыһыҙ дәүләт һәм колхоз эштәре, аслыҡ, яланғаслыҡ — барыһын да кисерә халыҡ. Репрессия йылдарында мал-тыуары, йорто тартып алынып, бала-сағаһы менән ауыл ситендәге ҡара мунсаға ҡыуып сығарылғас, ғаилә башлығы сыҙамай, 45 йәшендә генә йөрәк сиренән донъя ҡуя.
…Мәғәмүр VII класты маҡтау ҡағыҙы менән тамамлай һәм, Дыуанда уҡып, 1947 йылда агроном дипломы ала. Өс йыл Краснокама районының “Йәнйегет” МТС-ында тәжрибә туплай. 1950 йылда егетте әрмегә саҡыралар.
Ҡырыҫ, ят һәм һалҡын Алыҫ Көнсығышта дүрт йыл ярым хеҙмәт итә Мәғәмүр ағай. Йәш һалдаттар Башҡортостандан Владивостокка тиклем поезда бер ай бара. Шунда ике ай диңгеҙ карабын көтәләр, көн һайын поезд вагондарынан күмер бушаталар. Артабан Камчатка ярымутрауына тиклем 15 көн йөҙәләр.
— Килеп төшкәс тә сик һаҡсылары беҙҙе ныҡлап тикшерҙе һәм яңы килгән һалдаттарҙы төрлө частарға бүлде. Мин Хәрби-Һауа ғәскәрҙәренә эләктем, — тип һөйләй Мәғәмүр Хәбир улы.
Һалдат хеҙмәте шулай башлана. Иң тәүҙә бер-ике аҙна әҙерлек курсы үтә, аҙаҡ иптәштәре менән ике ай поста тора. Алты айлыҡ курста радист һәм радиомеханик һөнәрҙәренә уҡып сыға.
— Морзе азбукаһын үҙләштерҙек — беҙ уны төндә уятып һораһалар ҙа аңлата ала инек, — ти Мәғәмүр ағай.
Хәрби хеҙмәттең нигеҙе — ҡаты дисциплина, тип йөрөтәләр. Радистың эше иһә айырыуса яуаплылыҡ талап итә, сөнки 50-се йылдарҙа, Хрущев заманында, күрше илдәр менән мөнәсәбәттәр көсөргәнешле була, Япония, Америка тыныс йоҡларға бирмәй.
19060-сы ғәскәри часты ярымутрауҙағы төпкөл бер ерҙә урынлаштыралар. Ер тетрәүенең радиостанцияға килеп етеүе, нарталарға эттәр егеп, Елезово ҡалаһындағы икмәкхананан, бишәр саҡрым тауға күтәрелеп, икмәк ташыуҙар, янар вулкандар һәм гейзерҙар иле Паратункаға сәйәхәт — барыһы ла хәтерендә Мәғәмүр Хәбир улының.
— Илебеҙ һәм Совет Армияһы бик ҡеүәтле, бай ине. Кейем-һалым, туҡланыу, ҡорал — барыһы ла юғары кимәлдә булды, — тип хәтирәләре менән уртаҡлашты уҙаман.
Армиянан ҡайтҡас та Мәғәмүр Сафин ғүмере буйы ферманың “ҡыҙыл мөйөш”өндә йәшәгән әсәһе менән апаһы Мәмдухаға йорт һалып бирә. Үҙе “Арҡауыл” МТС-ында агроном-диспетчер, һуңынан “Жданов” колхозында, “Торналы” совхозында агроном булып эшләй, оҙаҡ йылдар хужалыҡтың профком рәйесе, район халыҡ суды ултырышсыһы эштәрен башҡара. Һөйөклө ҡатыны Валентина менән дүрт бала тәрбиәләп үҫтерҙеләр — хәҙер барыһы ла үҙаллы тормош ҡороп, матур ғүмер итә.


Вернуться назад