Иҫеректәрҙең ғәйебе менән юлдарҙа йыл һайын ике меңдән ашыу кеше һәләк булаМәскәүҙәге юл фажиғәһе бөтөн ил халҡын тетрәндерҙе. Хәбәр итеүебеҙсә, иҫерек килеш рулгә ултырған әҙәмдең туҡталышта торғандарға ҙур тиҙлектә (автомобиль сәғәтенә 200 саҡрым менән хәрәкәт иткән) барып бәрелеүе һөҙөмтәһендә ете кешенең (шул иҫәптән биш етем баланың) ғүмере өҙөлдө. Хәйер, быға аптырарға ла түгел, Рәсәй юлдарындағы аварияларҙа һәләк булғандар һаны күптән хәрби бәрелештәр мәлендәге мәғлүмәттәрҙе хәтерләтә бит.
Йылдан-йыл юл ҡағиҙәләрен боҙған өсөн яуаплылыҡ та, штраф күләме лә арта, ләкин хәл генә яҡшырмай. Һаман да юлдарҙа балаларҙың да, йәйәүлеләрҙең дә, водителдәрҙең үҙҙәренең дә ғүмере өҙөлә. Иҫерек килеш рулгә ултырыусылар ҙа кәмемәй. Үрҙә миҫалға килтерелгән фажиғә тағы бер ҡабат ошоно раҫланы.
Эскән килеш рулгә ултырған өсөн яуаплылыҡты арттырыу тураһында күптән һөйләйҙәр ине. Хатта ғүмерлеккә водитель танытмаһын тартып алыу тураһында ла тәҡдим индереүселәр булды. Бик ғәҙел аҙым булыр ине лә бит, ләкин депутаттарыбыҙ ғына ҡабаланмай. Уларға һәр саҡ ошондай фажиғә кеүек етди сәбәп кәрәк, ахыры. Шунан һуң ғына Дәүләт Думаһы иләүҙәге ҡырмыҫҡаларҙы хәтерләтеп, “гөжләргә” тотона.
Ниһайәт, парламентта әҙерләнгән яңы закон проектына ярашлы, хәҙер иҫерек килеш рулгә ултырғандарға 100 мең һумға тиклем штраф янай. Ә айыҡ булмаған водитель арҡаһында юл фажиғәһендә кешеләр һәләк булһа, уны 15 йылдан алып ғүмерлеккә иркенән мәхрүм ителеү көтә. Закон проектын Дәүләт Думаһы депутаты Шамсаил Саралиев әҙерләгән. Халыҡ вәкиле белдереүенсә, 2011 йылда Рәсәйҙә иҫерек килеш рулгә ултырыусыларҙың ғәйебе менән 2 103 кеше һәләк булған. Ә ошо уҡ осорҙа террорсыларҙың ҡулынан ни бары 57 кеше! Депутат фекеренсә, әлеге яуаплылыҡ (водитель танытмаһын тартып алыу һәм ете йылға тиклем иркенән мәхрүм итеү) улар тарафынан килтерелгән зыянға бөтөнләй тап килмәй.
– Террорсылар кешеләрҙе аңлы рәүештә һәләк итә. Әммә иҫерек килеш рулгә ултырыусы ла һис бер ғәйепһеҙҙәрҙең ғүмерен хәүеф аҫтына ҡуйыуын төшөнөргә тейеш. Бөгөн бирелгән яза килтерелгән зыянға бөтөнләй тап килмәй, шуға ла беҙ ундайҙарҙы ғүмерлеккә иркенән мәхрүм итеү тураһында Енәйәт кодексына үҙгәреш индерергә теләйбеҙ. Бөтә ғүмерен төрмәлә үткәреү хәүефе, бәлки, ҡайһы берәүҙәрҙе уйланырға мәжбүр итер, – тигән фекерҙә депутат.
Ысынлап та, халыҡ вәкиленең фекере менән килешмәү мөмкин түгел.
Иҫерек водителдәргә талапты көсәйтеү буйынса тәҡдимде Рәсәй Хөкүмәте Премьер-министры Дмитрий Медведев та хупланы. “Беҙҙә һуңғы мәлдә ҡот осҡос юл фажиғәләре теркәлде. Уларҙың күбеһендә иҫерек водителдәр ғәйепле. Шуға күрә, һис шикһеҙ, бындай енәйәт өсөн язаны арттырыу тураһында уйларға ваҡыттыр”, – тине ул.
ӘйткәндәйСтәрлетамаҡ районында мәктәп автобусының водителе эшкә иҫерек килеш сыҡҡан. Полиция хеҙмәткәрҙәре шоферҙы туҡтатҡанда, салонда ике уҡыусы ла булған.
“ПАЗ” шоферҙың документтарын тикшереү өсөн туҡтатыла, автобустың ситтәге бер тәҙрәһе булмауы ла шик уята. Улар ошоноң сәбәбен асыҡларға теләй. Водитель ял көнө кемдәрҙеңдер быяланы ватып китеүе тураһында хәбәр итә. Был хаҡта ул полицияға ла еткереп өлгөргән була. Һөйләшеү мәлендә полиция хеҙмәткәре водителдән килгән араҡы еҫен һиҙеп ҡала. Аҙаҡ тикшереү күрһәтеүенсә, шофер ысынлап та иҫерек булып сыға. Баҡтиһәң, ул йәкшәмбе көнө ныҡ ҡына һыйланған да иртәгәһенә айныҡмаған килеш эшкә сыҡҡан.