Ер биләмәһе хужаһыҙ кеүек күренһә лә, был уның милексеһе юҡ тигәнде аңлатмай. Ул физик берәмек, мәҫәлән, муниципалитет ҡарамағында булыуы ихтимал. Шуға күрә сиктәш участканы үҙегеҙҙең ергә ҡушырға, бер үк ваҡытта ҡануниәтте лә боҙмаҫҡа теләһәгеҙ, күрше милексене асыҡлап, уның менән һатып алыу-һатыу йәки ҡуртымға алыу (әгәр уның хужаһы муниципалитет икән) тураһында килешеү төҙөгөҙ һәм милек хоҡуғын теркәгеҙ.Дөрөҫ мәғлүмәт алыуҙың берҙән-бер ысулы – Берҙәм дәүләт күсемһеҙ милек реестрына (ЕГРН) мөрәжәғәт итеү. Мәғлүмәт реестрҙан өҙөмтә рәүешендә бирелә. Бының өсөн объекттың аныҡ адресын йәки кадастр номерын белергә кәрәк. Берҙәм дәүләт күсемһеҙ милек реестрынан өҙөмтә ер участкаһының хужаһы, үҙенсәлектәре, тәғәйенләнеше, майҙаны, файҙаланыу төрө, кадастр хаҡы кеүек мәғлүмәттәрҙе үҙ эсенә алған рәсми документты тәшкил итә. Өҙөмтәлә шулай уҡ ошо ергә хоҡуҡтың сикләнеү-сикләнмәүе, уның хужаһынан тартып алыныу-алынмауы ла күрһәтелә.
ЕГРН өҙөмтәһен “Минең документтарым” күп функциялы үҙәгенә мөрәжәғәт итеп йә иһә “Росреестр”ҙың рәсми сайты ярҙамында алырға була. Объекттың адресын йәки кадастр номерын белмәһәгеҙ, уны Асыҡ кадастр картаһынан (https://pkk5.rosreestr.ru) табырға мөмкин.
Үҙегеҙгә алырға теләгән ер муниципалитет милкенә ҡараһа, уны шәхси милеккә биреүҙе һорап, урындағы үҙидара органына ғариза яҙыу зарур.
Салауат ҒАБДУЛХАҠОВ, “Росреестр”ҙың Башҡортостан идаралығының дәүләт ер күҙәтеүе, ер төҙөлөшө һәм ерҙәргә мониторинг бүлеге начальнигы:
– Ерҙе рөхсәтһеҙ биләргә ярамай. Ҡайһы берәүҙәр ер буш ята икән, тимәк, ул хужаһыҙ тип уйлай. Был – хаталы фекер. Беҙҙең идаралыҡ инспекторҙары ерҙе законһыҙ биләү осраҡтарын йыш асыҡлай. Быйыл туғыҙ айҙа ғына ошондай 3 674 осраҡ теркәлгән. Ҡоймаларын күсереп, сиктәш ерҙәрҙе биләп алыусылар йә иһә участкалары эргәһендә төҙөлөш материалдары, ҡом, сүп-сар өйөп ҡуйыусылар байтаҡ. Эшҡыуарҙар иһә, үҙҙәренә оҡшаған ерҙе биләп, машина ҡуйыу урындары ойоштора.
Бындай хоҡуҡ боҙоуҙар өсөн штраф ҡаралған. Ул законһыҙ биләнгән ер майҙанының кадастр хаҡынан сығып билдәләнә. Штраф күләме граждандар өсөн кәмендә биш мең һум, вазифалы кешеләр өсөн – кәмендә 20 мең, ойошмалар һәм шәхси эшҡыуарҙар өсөн кәмендә 100 мең һум тәшкил итә.
– Ерҙе рөхсәтһеҙ биләргә ярамай. Ҡайһы берәүҙәр ер буш ята икән, тимәк, ул хужаһыҙ тип уйлай. Был – хаталы фекер. Беҙҙең идаралыҡ инспекторҙары ерҙе законһыҙ биләү осраҡтарын йыш асыҡлай. Быйыл туғыҙ айҙа ғына ошондай 3 674 осраҡ теркәлгән. Ҡоймаларын күсереп, сиктәш ерҙәрҙе биләп алыусылар йә иһә участкалары эргәһендә төҙөлөш материалдары, ҡом, сүп-сар өйөп ҡуйыусылар байтаҡ. Эшҡыуарҙар иһә, үҙҙәренә оҡшаған ерҙе биләп, машина ҡуйыу урындары ойоштора.
Бындай хоҡуҡ боҙоуҙар өсөн штраф ҡаралған. Ул законһыҙ биләнгән ер майҙанының кадастр хаҡынан сығып билдәләнә. Штраф күләме граждандар өсөн кәмендә биш мең һум, вазифалы кешеләр өсөн – кәмендә 20 мең, ойошмалар һәм шәхси эшҡыуарҙар өсөн кәмендә 100 мең һум тәшкил итә.