Балаларҙың шат тауышы, ихлас көлөүе, дәртле йыр-көйҙәре әллә ҡайҙан уҡ ҡолаҡҡа салынғас, “Ай-һай, күңеллелер бында!” тигән ҡыуаныслы уй үтте күңелдән. Ғәжәп матур тәбиғәт ҡосағында урынлашҡан “Аҡсарлаҡ” балалар һауыҡтырыу лагерында, ысынлап та, шулай икән. Хозур тәбиғәт, Һаҡмар...
Ҡасандыр ул Бүребай тау-байыҡтырыу комбинаты ҡарамағында булһа, хәҙер район хакимиәтенә ҡарай. Һуңғы йылдарҙа лагерҙа байтаҡ ремонт эше атҡарылған: тәҙрәләр тулыһынса яңыртылған, һыу инеү урыны, ашхана бар талаптарға яуап бирерлек итеп йыһазландырылған.
Әле бында 6 – 15 йәшлек 128 бала. Барлығы өс сменала 321 кешегә ял итеү ҡаралған. Ете отрядҡа бүленгән уҡыусыларҙың ваҡыты күңелле һәм фәһемле үтһен өсөн етешәр тәрбиәсе һәм вожатый күп көс түгә. Шул иҫәптән музыка, физкультура күнекмәләре үтә, ашнаҡсылар, медицина хеҙмәткәре, ҡарауылсы, ҡотҡарыусы эшләй. Һүҙ юҡ, бала ҡайҙа ғына ял итмәһен, янғын һәм хәүефһеҙлек саралары беренсе урында тора. Был йәһәттән лагерҙа бөтөн шарттар булдырылған: биләмә тулыһынса видеокүҙәтеү ярҙамында һаҡлана, сит кеше, хатта ата-әсәләр ҙә ныҡлы тикшереү үтә, балаһы менән лагерҙың биләмәһенән ситтә осраша. Улар килтергән һәр әйбер ентекле тикшерелә, тейешһеҙ тип табылғандары кире ҡайтарыла. Һаҡмарҙа һыу инеү урыны санитария талаптарына яуап бирә, балалар менән бергә һәр саҡ тәрбиәсе һәм ҡотҡарыусы була.
Йәмле Һаҡмарҙа ҡойоноп, хозур тәбиғәттә ял итергә теләгәндәрҙең һаны йылдан-йыл арта. Хәйбулланан ғына түгел, Ырымбур өлкәһенән, күрше Йылайырҙан, Сибай, Өфө ҡалаларынан килгән балалар бында рәхәтләнеп ял итә, яңы дуҫтар таба, йәйге көндөң матурлығынан, йылыһынан кинәнә. Әйткәндәй, бында кәрәҙле телефон тотмай, интернет эшләмәй. Тимәк, бала саҡтың бар рәхәтлеген тойоп ял итеү мөмкинлеге тыуҙырылған.
Өлкән вожатый Гөлназ Нурғәлина әйтеүенсә, малай һәм ҡыҙҙарҙың ялын файҙалы үткәреү өсөн барыһы ла эшләнә. Мәҫәлән, волейбол, пионербол секциялары, “Алтын ҡулдар”, “Бейеү”, “Уйын тренингтары” кеүек түңәрәктәр эшләй, ҡыҙҙар өсөн сәс тәрбиәләү, төрлө прическалар яһау серенә өйрәткән оҫталыҡ дәрестәре үтә. Бергәләшеп тәбиғәт ҡосағына экскурсияға йөрөү ҙә матур йолаға әйләнгән.
Һәр көн береһенән-береһе ҡыҙыҡлы, күңелле уйындар, мауыҡтырғыс саралар, тематик кисәләр ойошторола: “Нептун көнө”, “Ғаилә көнө”, “Ирекмәндәр көнө”, “Тиҫкәре көн”, “Әкиәтле көн”... Ә беҙ лагерҙа үткән иң күңелле сараның береһенә – “Һабантуй”ға – эләктек!
Халҡыбыҙ йолаларына тоғролоҡ
Ниндәй генә һабантуй тирмәһеҙ үтһен инде?! Ял итеүселәр ҡул аҫтында булған әйберҙәрҙән бынамын тигәнен эшләп тә ултыртҡан. Улай ғына ла түгел, ҡаҙан аҫып, һарыҡ һуйып, ҡунаҡ ҡаршыларға ла өлгөрҙө улар. Мәғлүм булыуынса, халҡыбыҙҙың милли байрамдарының береһе булған һабантуйҙы башҡа милләт вәкилдәре лә үҙ итә, уның асылын, мәғәнәһен аңлай. Был юлы ла, ниндәй милләттән булыуҙарына ҡарамаҫтан, һәр кем байрамға етди әҙерләнгән, һәр отряд халҡыбыҙҙың бер йолаһын сәхнәләштергән. Мәҫәлән, балаға исем ҡушыу йолаһы шул ҡәҙәр оҫта сәхнәләштерелде. Ҡот ҡойоу йолаһы ла бар тулылығында башҡарылды. Ә бына “Ҡарға бутҡа”һын күрһәткән отрядта балаларҙың күбеһе урыҫ милләтенән ине. Әммә шул ҡәҙәр килештерҙе үҙҙәре! Бындай дәрт-дарман, ихласлыҡ нисек һөйөндөрмәһен?!
Өлкәнерәк балалар иһә “Ҡорбан байрамы”на ҡунаҡҡа саҡырҙы. Тирмә ситенә бәйләп ҡуйылған ике һарыҡ ҡорбанға салынып, бар ял итеүселәрҙе аш менән һыйланы улар. Һабантуйҙа шулай уҡ “Аҡ тирәк, күк тирәк”, “Йәшерәм, йәшерәм яулығымды” кеүек уйындар уйналды, балалар көрәштә бил һынаны, йыр-бейеүҙә көс һынашты.
Яңы уҡыу йылына – яңы көс-дарман
Лагерь етәксеһе Юнир Солтанов әйтеүенсә, ял итеүселәр аҙнаһына ике тапҡыр мунсала рәхәтләнеп йыуына, ҡайын миндеге менән сабына. Көнөнә алты тапҡыр ашау ҡаралған, өҫтәлдән һөт, ит ризыҡтары өҙөлмәй, йәшелсә-емеш һәр саҡ етерлек.
Һәр лагерҙың үҙенә хас йолалары була. “Аҡсарлаҡ”та ял итеүселәрҙең иң яратҡан мәле – күмәкләшеп усаҡ яғыу, уның янында төрлө йыр башҡарыу һәм “Изге эштәр” көнөндә иң күп “аҡсарлаҡ” йыйыусылар өсөн аукцион. Был сарала ниндәй генә приздар уйнатылмай! Һуңғы көндә иһә барыһына ла тәм-томдан, йәшелсә-емештән тупланған “бүләк” тапшырыла.
Лагерь тормошо бер минутҡа ла тынмай: бер отряд сираттағы конкурсҡа әҙерләнһә, икенселәре рәхәтләнеп һыу инеп ҡайтып килә, өсөнсөләре тирләй-тирләй туп тибә... Балалар яңы уҡыу йылын яңы көс, дәрт менән башлаһын өсөн ихлас тырыша өлкәндәр.
Хәйбулла районы.