“Томан” тарала27.07.2018
Бөйөк Ватан һуғышының күп ҡаһармандарының батырлығы, ваҡиғалар айышы билдәһеҙ ҡала бара, ләкин ҡайһы бер мәлдәр асыҡлана, халыҡ иғтибарына еткерелә тора. Был башҡорт халҡының легендар улы гвардия генерал-майоры Миңлеғәле Шайморатовтың яҙмышына ла ҡағыла.
СССР Юғары Советы Прзидиумының 1944 йылғы Указы менән “Мәскәүҙе обороналаған өсөн” миҙалы раҫлана. Уның менән беренсе тапҡыр 1944 йылдың 20 июнендә 1 миллион 28 мең 600 кешене наградлайҙар. Исемлектә тәүгеләр рәтендә М. Шайморатов та бар. Был баһаға ул 1941 йылдың көҙөндә Мәскәү янындағы һуғышта күрһәткән ҡаһарманлығы өсөн лайыҡ була. Ләкин наградлау тураһындағы ҡарар генерал рәсми рәүештә билдәһеҙ юғалғандар исемлегенә эләккәндән һуң ҡабул ителгән.
Ошо хәл үҙе үк генерал Шайморатов тирәһендә төрлө насар уйҙырмалар таратыуҙарын күрһәтеп тора. Бөйөк Ватан һуғышы миҙалдарының статусында шулай тип яҙылған: “Наградланыусы һәләк була ҡалғанда, миҙал танытмаһы менән бергә уның ғаиләһенә иҫтәлек итеп һаҡлау өсөн тапшырыла”. Ә ни өсөн уны ғаиләһенә тапшырмағандар һәм хатта хәбәр ҙә итмәгәндәр?
Миңлеғәле Шайморатовтың – 112-се Башҡорт кавалерия дивизияһын ойошторған һәм етәкселек иткән (артабан тап уның командалығы осоронда 16-сы гвардия дивизияһына әйләнгән) ҡаһармандың – үлеменән һуңғы хәрби легендаһы бик ҡатмарлы. Дәһшәтле яуҙарҙан һуң тиҫтәләрсә йыл үткәс тә халҡыбыҙҙы шул уҡ һорау борсой: ни өсөн генерал Шайморатовтың батырлығына ғәҙел баһа һаман да юҡ?
1941 йылдың 20-21 октябрендә Мәскәү өлкәһе Можайск районында “Костриков” системаһы” батареялары (“Катюша”) һәм уларҙың транспортланыусы хәрби запасы ҡамауға эләгә. Уны дошман ҡулына ҡалдырыу һис тә ярамаған. Батареяны ҡотҡарыу өсөн Миңлеғәле Шайморатов етәкселегендәге 1-се махсус кавалерия полкын ебәрәләр. Был операцияны уңышлы башҡарып сыҡҡан өсөн Шайморатов 1941 йылдың 24 ноябрендә Хәрби Ҡыҙыл Байраҡ орденына тәҡдим ителә. Ләкин наградлау тураһындағы мәғлүмәтте 151-се мотоуҡсылар бригадаһы (ул мәлдә полк ошо бригада составында була) штабында “юғалталар”. Шул арҡала ул бүләкләү тураһындағы әмергә эләкмәй ҡала.