Кешелек уйлап сығарған мөғжизәләр араһында аҡлы-ҡаралы шахмат таҡтаһы бер нисә быуат буйы әҙәмдәрҙе ылыҡтырып, мауыҡтырғыс шөғөл, күңелле ял бүләк итә. Аҡыллылар һәм мәшһүрҙәр уйыны тип йөрөтөлгән был спорт төрөн үҙ иткәндәр араһында логик фекерләгән, түҙемле һәм маҡсатына ынтылыусан кешеләр күп осрай. Был боронғо уйынға ылыҡҡан балаларҙың да күп булыуы һоҡландыра.Хәйбулла районы мәктәптәрендә шахмат түңәрәктәре эшләй, барлығы һигеҙ белем усағында һәм өс балалар баҡсаһында был эш етди ҡуйылған. Бүребай һәм Аҡъярҙың 2-се мәктәбендә шахмат буйынса тренер вазифаһы бар. Аҡъяр балалар һәм үҫмерҙәр спорт мәктәбе тренеры Реналь Мәмбәтов әйтеүенсә, район шахматсылары төрлө ярыштарҙа, турнирҙарҙа оло еңеү яулай, 15 уҡыусының төрлө разрядтары бар. Шуныһы ҡыуаныслы: район хакимиәтенең мәғариф бүлеге начальнигы Юлай Сиражетдинов йәш шахматсыларға бар яҡлап ярҙам күрһәтә: шахмат тупланмаһы, уйын сәғәте, төрлө әсбаптар алына, турнир һәм ярыштарға йөрөргә аҡса бүленә.
— Шахмат уйнауҙы дүрт йәштә башланым, уның серҙәрен ҡартатайым Рәшит Яхъя улы өйрәтте. Тәүге еңеүҙәр мине тағы ла сәмләндереп ебәрһә, хәҙер был шөғөл яратҡан эшемә әйләнде, — ти Реналь Әхмәтйән улы. — Икенсе йыл рәттән уҡыусыларым менән Анапа ҡалаһындағы Бөтә Рәсәй шахмат фестивалендә ҡатнаштыҡ, еңеү менән ҡайттыҡ. Ул сағында ниңә үҙебеҙҙә лә шахмат турнирын үткәреп ҡарамаҫҡа, тигән уй-теләктәр менән янып ҡайттым да был фекеремде етәкселәргә еткерҙем. Улар хуплағас, эште башланыҡ.Ошо көндәрҙә “Һаҡмарҙа йәй” тип аталған төбәк-ара шахмат турниры башланды, унда 116 бала йыйылды. Биш йәштән алып ун биш йәшкә тиклемге ҡыҙҙар һәм малайҙар райондың иң йәмле ерендә урынлашҡан Йәнтеш ауылы янындағы шифаханала шахмат уйнап, Һаҡмарҙа рәхәтләнеп һыу инеп, сәләмәтлеген нығыта, тәжрибә туплай. Бында Һамар, Өфө, Ырымбур өлкәһенең Орск, Яңы Троицк, Ясный, Гай ҡалаларынан, Шишмә, Әбйәлил, Баймаҡ, Хәйбулла райондарынан килгән йәш шахматсылар төшкә тиклем көс һынаша, төштән һуң мәҙәни һәм спорт сараларында ҡатнаша, яңы уҡыу йылына көс-дәрт туплай, дуҫтары менән аралаша.
Тәүге ҡоймаҡ төйөрлө була тиһәк тә, республикала беренселәрҙән булып ойошторолған был лагерь үҙенең юғары әҙерлеге һәм шахмат уйыны талаптарын теүәл үтәүе, тренерҙар составының көслө булыуы менән айырылып тора.— Тәүге тапҡыр ойошторолғас, әлегә төбәк-ара турнир итһәк, киләһе йыл халыҡ-ара кимәлгә сығырға уй бар. Ҡаҙағстан шахматсылары ҡыҙыҡһына башлап, киләсәктә ҡатнашырға теләк белдерҙе. Шулай уҡ башҡа ҡалаларҙан теләүселәр күп. Донъяның иң көслө шахматсыларын саҡырып, оҫталыҡ дәрестәре биреү уйы ла юҡ түгел, — ти Реналь Мәмбәтов.
Әйткәндәй, районда шахматты үҙ итеүселәр, уның фанаттары етәрлек. “Һаҡмар” шифаханаһының баш табибы Тәлғәт Рәхмәтуллин да — разрядҡа эйә булған көслө шахматсыларҙың береһе. Шулай уҡ бында үҙенең тәрбиәләнеүселәре менән килгән Баймаҡ районының иң көслө шахматсыһы һәм тренеры Зөлфәр Зәбәйеровты осраттыҡ. Тәжрибәле тренер белдереүенсә, хәйбуллалар бик матур башланғысҡа нигеҙ һалған. Балалар тәрбиәсеһе Рәзинә Фазлыева ла шахмат менән етди шөғөлләнә, шуға күрә был турнирҙан ситтә ҡала алмаған.
Йәйге ялда бер аҙға булһа ла планшет, телефондарҙан арынып, шахмат уйнап баштарын эшләтеп, рәхәтләнеп ял итеү донъя майҙанында балҡыясаҡ буласаҡ чемпиондарға дәрт, илһам һәм сәм бирә, белемдәрен арттыра, һаулыҡтарын нығыта, яңы дуҫтар, фекерҙәштәр табырға ярҙам итә. “Һаҡмарҙа йәй” көндәре һәр кемдең күңелендә онотолмаҫлыҡ тәьҫораттар, яңы еңеүҙәр, ынтылыштар һәм асыштар килтереп кенә ҡалмай, мауыҡтырғыс шөғөлдөң артабан йәшәү рәүешенә әйләнеүенә булышлыҡ та итәсәк, ти уны ойоштороусылар.
Хәйбулла районы.