Тыныслыҡ. Хеҙмәт. Май. Совет осоронда ошондай лозунг була торғайны. Хәйер, уның төшөнсәһе ниндәй заманда ла асылын юғалтмай. Тыныслыҡ — Ер йөҙөндә һәр кешенең иң изге теләге. Хеҙмәт булмаһа, әҙәм балаһы кеше булыуҙан туҡтай, үҙе генә түгел, ил-күсе лә етеш йәшәй алмай. Май иһә, миҙгелдең ай исеменән дә бигерәк, тыныс күк йөҙөндә балҡыған ҡояштың нурына сумған, бар тәбиғәт моронлаған, йәшәреп сәскә атҡан, күңелдәрҙә дәрт урғылған, йәшәүгә көс биргән яҙҙы, башҡа бик күп әйтеп аңлата алмаҫлыҡ мәлде күҙ алдына баҫтыра. Нәҡ ошо осорҙа игенсе усына тос орлоҡтар һала ла быуы күтәрелгән ҡап-ҡара тупраҡҡа һибә. Ябай орлоҡтар түгел ул, бәрәкәт, именлек, тыныслыҡ орлоҡтары. Ма-ай...Бөгөн май башы Яҙ һәм Хеҙмәт байрамы булараҡ билдәләнә. Ҡыҙғанысҡа ҡаршы, ул тәүге тапҡыр тарихҡа ҡанға мансылып яҙылып килеп инә. 1886 йылдың 1 майында АҠШ менән Канаданың анархик ойошмалары митинг, демонстрациялар ойоштора башлай. Чикагола 4 майҙа ошондай демонстрацияны таратҡанда полиция ҡорал ҡуллана. Ҡорбандар була, ҡан ҡойола. Эшселәр хеҙмәт шарттарын яҡшыртыуҙы, эш хаҡын күтәреүҙе, һигеҙ сәғәтлек эш көнөн билдәләүҙе талап итә. Уға тиклем, 1856 йылдың 21 апрелендә, ошондай уҡ талап менән Австралия эшселәре урамға сыға. 1889 йылдың июлендә уҙған II Интернационалдың Париж конгресы 1890 йылдың 1 майынан башлап донъяның барлыҡ илдәрендә хеҙмәтсәндәрҙең халыҡ-ара теләктәшлек көнөн демонстрацияға сығып билдәләргә тәҡдим итә. Талаптар шул уҡ ҡала.
1918 йылдан РСФСР-ҙа байрам Интернационал көнө тип билдәләнә башлай. Байрамдың исеме 1972 йылда Хеҙмәтсәндәрҙең халыҡ-ара теләктәшлек көнө – 1 Май тип үҙгәртелә. СССР-ҙа был көн мөһим байрамдар иҫәбенә инә. Төп демонстрация Ҡыҙыл майҙанда үтә. 1990 йылда партия, ил етәкселәре һуңғы тапҡыр мавзолей трибунаһына күтәрелә. 1992 йылдан 1 май Рәсәйҙә Яҙ һәм Хеҙмәт байрамы итеп үҙгәртелә.
Нисек кенә аталмаһын, ниндәй генә сәйәси ваҡиғалар солғанышында булып, ниндәй генә дәүерҙә билдәләнмәһен, ябай кеше өсөн ул – ер һулышын алып килгән айҙың башы. Һәр быуын вәкиле бөгөн уны үҙенсә билдәләй. Ҡасандыр атай-әсәйҙәр пионер галстугын елберләтеп, күкрәктәрендәге йондоҙсоҡто ҡояш нурында сағылдырып, йырлап урамдарҙан уҙһа, беҙҙең быуын иһә тиҙҙән коммунизм, ике меңенсе йылға һәр кем фатирлы булырына ышанып партия етәкселәренең, политбюро ағзаларының портреттарын йөрөттө. Һуңынан... Барыһы емерелде.
Бөгөн һәр ҡайһыбыҙ был көндө үҙебеҙсә билдәләй: кем байрам итә, кем баҡсаһына ашыға, крәҫтиән һабан-сәскесен баҫыуға сығара... Тағы мөһим эш бар оҙайлы ялда: йорт алдын сүп-сарҙан таҙартыу, өйҙәрҙе йыйыштырыу, йыуыу менән бергә иҫке әйберҙәрҙән арыныу, туғандар менән осрашып, күңелде бушатыу, мәрхүмдәрҙең ҡәберен ипләп, рухтарына бағышлап хәйер биреү...
Бына ошолары һис үҙгәрмәҫ изге ғәмәлдәр булып ҡала. Илдә тыныслыҡ, именлек, үҙеңдең, яҡындарыңдың һаулығы булғанда, нисек аталыуына ҡарамаҫтан, йылдың бар көнө лә яҡшы.