Исламдың төп нигеҙе, мәғлүм ки, сабырлыҡ һәм туҡтауһыҙ хеҙмәт. Тормош тап ошо сифат-ғәмәлдәр арҡаһында алға бара. Әҙәм балаһы, ниндәй генә ауырлыҡ килмәһен, сабыр булырға, ваҡытын бушҡа сарыф итмәй, файҙалы хеҙмәткә бүлергә тейеш. Әл-хәмдү лил-ләһ, бөгөнгө күпселек ауылдарыбыҙ халҡы ошо ҡанун-ҡағиҙәне тормош нигеҙе итеп алып, изге төйәгенең, тыуған нигеҙенең ҡотон һаҡлап, ырыҫын арттырып йәшәй.Шундайҙарҙың береһе – мәһәҙейҙәр. Бөрйәнде республика менән бәйләп торған төп юл буйында ҡаршылаған тәүге ауылдың халҡы элек-электән уңғанлығы, берҙәмлеге менән данлы. Бәләкәй генә төйәген айырым дәүләттәй итеп тота улар. Һис ҡасан зарланғандарын, уныһы-быныһы юҡ тип көрһөнгәндәрен ишетмәҫһең, урам буйында бушты юҡҡа ауҙарып, хәбәр һатып, ваҡыт уҙғарып йөрөгәндәрен күрмәҫһең. Барыһы ла эш менән мәшғүл. Районда әйтеүҙәренсә, уҙған быуат аҙағындағы яңы иҡтисади ҡоролошҡа тәү сиратта мәһәҙейҙәр яраҡлашҡан. Был ауылдың оло юл буйында ятыуына, Бөрйәндең “ҡапҡаһы” булыуына ла бәйлелер.
Ҡапҡа тигәндән, район ҡунаҡтарын һәр саҡ ихлас ҡаршы ала мәһәҙейҙәр. Уларға айырыуса мәҙәниәт, матбуғат, мәғариф өлкәләре хеҙмәткәрҙәре йыш килә. Ауылда туғыҙ йыллыҡ мәктәп, клуб, балалар баҡсаһы уңышлы эшләй. Халыҡ милли баҫмаларға күпләп яҙыла, йәш быуынды ла башҡортса гәзит-журнал уҡытып үҫтереүгә аҡса йәлләмәй.
Балаларҙы хәстәрләүҙең йәнә бер өлгөһө: күптән түгел “Реаль эштәр” проектына ярашлы мәктәп янында уйын майҙансығы асылған. “Берҙәм Рәсәй” партияһы башланғысын урындағы халыҡ, етәкселек, ҡырҙа йәшәгән ауылдаштар дәррәү күтәреп алып, төҙөлөштө ғәмәлгә ашырып, йәш быуынды сикһеҙ ҡыуандырған.
Белем усағы эргәһендә шулай уҡ күптән түгел иман йорто ҡалҡып сыҡҡан. Башҡорт теле һәм әҙәбиәте уҡытыусыһы Сәйҙә Ғәбдинур ҡыҙы әйтеүенсә, изге ғәмәлгә юл ярыусы – эшҡыуар, Афған һуғышы ветераны Фәнис Сәйәхов. Ул мәсет төҙөү өсөн ағас йүнләп алғас, ир-ат күмәкләп бура бураған, нигеҙ ҡорған, күтәргән. Артабан тышҡы һәм эске эштәргә төрлө оҫталар йәлеп ителгән. Хәҙер инде ҡалҡыулыҡтағы мөһабәт иман йорто әллә ҡайҙан үҙенә саҡырып торғандай. Ҡалған бәғзе эштәр тамамланыу менән мәсетебеҙ ишеген асасаҡ, тип ашҡынып та, тулҡынланып та көтә мәһәҙейҙәр.
– Фәнис Мотаһар улы был ғәмәлгә юҡтан ғына тотонмағандыр, – ти уҡытыусы Сәйҙә Сәйәхова. – Тарихҡа күҙ һалһаҡ, борон Мәһәҙейҙә мәсет төҙөлгәс, уның олатаһы Ғөбәйҙулланы Әбйәлилдең Ҡаҙмаш ауылынан ғаиләһе менән күсереп алып килеп, указлы мулла итеп тәғәйенләйҙәр. Бик уҡымышлы кеше була ул, халыҡҡа, шул иҫәптән йәш быуынға дини тәрбиә биреүгә күп көс һала. Ошо юлды лайыҡлы дауам итеүгә, олатаһының изге уй-ниәттәрен ныҡлап бойомға ашырыуға этәргес бирҙе Фәнис Мотаһар улы.
Мәһәҙей халҡының ғына ҡыуанысы түгел был – уртаҡ шатлыҡ. Бөрйәндең “тупһаһы”нда урынлашҡан яңы мәсет оло юлдан үткән, районға ҡунаҡҡа килгән һәр кемде сәләмләп ҡаршылай, фатиха биреп оҙатып ҡала хәҙер. Иманлы ерҙә, иншаллаһ, ырыҫ-бәрәкәт тағы ла артыр.
Бөрйән районы.