Йылғаларҙа балыҡ күп булһын тиһәк...12.12.2017
Йылғаларҙа балыҡ күп булһын тиһәк...Башҡортостандың Тәбиғәттән файҙаланыу һәм экология министрлығы йылғаларҙа балыҡ иҫәбен арттырыу маҡсатында тәбиғәткә зыян килтергән ойошмалар менән берлектә Ағиҙел йылғаһына селбәрәләр ебәреү эшен атҡара. Ошо көндәрҙә Кушнаренко ҡасабаһы эргәһендә Ағиҙелгә балыҡтың һуңғы партияһын ебәрҙеләр.


Кушнаренко районы хакимиәте башлығы Руслан Нурғәлиев билдәләүенсә, быға тиклем район биләмәһендә бындай сара уҙғарылмаған.
– Алдан белешеп ҡарағайныҡ, 1975 йылда балыҡсы бабай быуаға балыҡ ебәргән булған. Шуға ла бөгөн яр буйынса ауыл халҡының күпләп килеүенә аптырарға түгел. Бала-сағаға был, берҙән, ҡыҙыҡ булһа, икенсе яҡтан, ололарҙың тәбиғәткә, ер-һыуға иғтибарын күреп, улар ҙа фәһем алыр тип уйлайым, – ти Руслан Вил улы.
Ысынлап та, яр буйында бала-саға күп ине. “Кем балыҡ тоторға ярата?” – тип һорайым малайҙарҙан. “Мин!” – тип ҡул күтәрә араларынан берәү. VII класс уҡыусыһы Роман Быковты балыҡ тоторға олатаһы өйрәткән:
– Мин тотҡан иң ҙур балыҡ 4 килограмм самаһы ине. Олатайым иһә был тирәлә 20 килограмлыҡ һаҙандар, суртандар булыуы тураһында һөйләне.
– Иртәгә үк ҡармаҡ тотоп, был тирәгә киләһең инде, – тип ҡылын сиртәм егеттең.
– Юҡ, был балыҡты тоторға ярамай. Бер нисә йыл үтһен әле. Ғөмүмән, мин ваҡ балыҡты ебәрәм. Эреһен генә алып ҡайтам, – ти малай.
Беҙ һөйләшкән арала Һарытау өлкәһенән балыҡ цистернаһы тейәгән машина килеп етте. Селбәрә ебәреү ҡыҙыҡлы ваҡиға икән. Тәүҙә төрлө ведомство инспекторҙары килгән балыҡты тикшереп ҡарай. Бының өсөн уны цистернанан һоҫоп алалар. Ҡалған балыҡ махсус торба аша һыуға ағып төшә. Албырғап ҡалған селбәрәләр тәүҙә улай-былай һуғыла ла, бер аҙ тынысланғас, тәбиғи мөхитте өйрәнә башлай. Ысынлап та, ябыҡ бассейнда үҫкән балыҡҡа һыуыҡ һыуға, үҙенә ашарға табырға, йыртҡыс балыҡтарҙан һаҡланырға өйрәнергә кәрәк. Шуға ла белгестәр селбәрәләрҙең 10 – 15 проценты ғына ҙурая тип баһалай. Ә бына Һыуҙың биологик ресурстарын һаҡлау һәм балыҡ үрсетеү буйынса төп идаралыҡтың Кама-Урал ФДБУ филиалының инженер-экологы Азат Закиров әйтеүенсә, бөгөнгө селбәрәләрҙең сифаты яҡшы, ауырлыҡтары ла ярайһы уҡ шәп, шуға балыҡтың 30 процентынан ашыуы иҫән ҡалырға тейеш.
– Әлеге сараның әһәмиәтен билдәләп китке килә. Һыуға ебәрелгән балыҡтың күпселеге иҫән ҡалмаһа ла, үрсеү һәләтенә еткәненең тоҡомо һәйбәт була. Бынан тыш, әле һыуға ебәрелгән балыҡ ылымыҡтарҙы һәйбәт ашай. Быға тиклем балыҡты гел бер урында һыуға ебәрә инек. Быйыл иһә Ағиҙелдең төрлө урынында атҡарҙыҡ был эште. Әлеге алым да отошло. Бер урында селбәрәләр күбәйеп китһә, йыртҡыс балыҡтар ҙа күпләп йыйыла. Ағиҙелдәге балыҡтар һанын быйыл күпкә арттырҙыҡ. Киләһе йыл Дим, Йүрүҙән, Әй, Ҡариҙел йылғаларына ла сығырға иҫәп бар, – тип билдәләне Азат Закиров.
Быйыл Ағиҙел йылғаһына 100 меңдән ашыу һаҙан, уҡбалыҡ, һөмбаш селбәрәләре ебәрелгән.



Вернуться назад