Ер шарында кешеләр бик күбәйгәс, уларҙың хис-тойғоһо сыуалышын күҙәтеп барыу ауырлашҡас, Аллаһы Тәғәлә яуызлыҡ менән яҡшылыҡты, матурлыҡ менән көнсөллөктө аңлатыр өсөн бәндәләренә һүҙ ҡөҙрәте тигән талант биргән һәм уның орлоҡтарын тупраҡҡа сәскән. Шунан шытып сыҡҡан емеште ауыҙ иткәндәр талантлы һүҙ оҫтаһы булып киткән. Бөгөн бик күптәребеҙ, шул иҫәптән һәләтле гүзәл заттарыбыҙ ошо серле емеште тәмләп ҡарағандай, ижад менән мәшғүл. Шундай илаһи заттар араһында ил инәһе йәшенә еткән ижади ҡомарлы әҙибә, башҡорт әҙәбиәтендә үҙе бер күркәм донъя, юйылмаҫ биҙәк, ошо рухи донъяға йәм, ырыҫ, ҡот биреүсе яҡты яҙмышлы ҡатын-ҡыҙ Гөлсирә Ғиззәтуллинаның исеме әҙәбиәт һөйөүселәргә яҡшы таныш. Үҙәк китапхананың уҡыу залында арҙаҡлы, хөрмәтле яҡташыбыҙ, күренекле яҙыусы, талантлы журналист, һәләтле тәржемәсе, егәрле эшҡыуар, Башҡортостан Яҙыусылар һәм СССР Журналистар союзы ағзаһы, Башҡортостандың атҡаҙанған мәҙәниәт хеҙмәткәре, Рәми Ғарипов исемендәге премия лауреаты, Мәхмүт Ҡашғари исемендәге халыҡ-ара конкурс еңеүсеһе Гөлсирә Ғиззәтуллинаның матур ғүмер байрамына арналған “Емеш тирер мәле ғүмерҙең” тип исемләнгән сағыу ижад кисәһе үтте. Байрамға, һүнмәҫ ижады менән халыҡ һөйөүен яулаған әҙибәнең ҡәләменән ҡойолған яңынан-яңы юл нурҙарын, әҙәбиәтебеҙ асманын ҡабатланмаҫ биҙәктәр менән балҡытыуын теләп, яҡташыбыҙҙы иҫтәлекле ғүмер мәле менән ҡотларға һәм изге теләктәрен әйтергә тип, ҡәләмдәштәре, рухташтары – “Ағиҙел” журналының баш мөхәррир урынбаҫары, талант эйәләре Әхмәр Үтәбай, прозаик, “Шоңҡар” республика йәштәр журналының баш мөхәррире Мөнир Ҡунафин кеүек рухлы замандаштарыбыҙ һәм юбилярҙың ижадын үҙ иткән әҙәбиәт һөйөүселәр йыйылды.
– Тормошто һәр кем үҙ офоғонан сығып ҡабул итә. Ҡайһы берәүҙәр өсөн ул тоноҡ төҫтәрҙән хасил, ә кемдер матур, баҙыҡ, сағыу яҡтарын күреп, үҙ донъяһын һәм тирә-яҡты биҙәп, һоҡландырып, яҡташтарына йылылыҡ, рух ныҡлығы, китапҡа һөйөү, бәхет өләшеп йәшәй. Тап ошондай күркәм шәхестәр башҡаларҙың да рухын күтәрә, йәшәүҙең ҡабатланмаҫ матурлығын тойорға, күрергә ярҙам итә, – тип ҡотлау һүҙҙәрен еткерҙе район хакимиәтенең мәҙәниәт бүлеге етәксеһе Айҙар Зиннәт улы.
Күңеленән яҡты нур һәм ихласлыҡ урғылған Гөлсирә Мирза ҡыҙының әле мул уңышлы, йәмле ғүмер миҙгеле. Бөгөн дә әҙибә йәннәт һулышындай, ожмахтай тыуған ерендә, тормоштоң шау сәскәле яҙын күреп, үҙе асҡан икмәк бешереү цехында улы Ренат менән дәртләнеп эшләй. Эйе, бар яҡлап та уңған, һәләтле, егәрле ханым нимәгә тотонһа ла, ҡулынан килә. Беҙҙең халыҡта ундай кешеләрҙе ҡотло ҡул тиҙәр. Тыуған еренән дәрт-илһам, көс-ҡеүәт алып ижад иткән һәм йәшәгән юғары зауыҡлы, бай күңелле, тәрән фекерле яҡташыбыҙ Гөлсирә Ғиззәтуллинаның бар булмышы, йәшәү рәүеше, ижади эшмәкәрлеге – күптәр өсөн өлгө. Гөлсирә апай үҙенең бер әҫәрендә тыуған яҡ тураһында: “Йәнтөйәк – йәнең төйәге, күңел йорто. Үҙең ҡайҙа ғына йөрөһәң дә, үҙ төйәгең булмаһа, йән болоҡһой, сөнки йәнтөйәктә – йән тантанаһы”, – тип яҙҙы. Туғандарса, йылы, ихлас аралашыуҙар менән һуғарылған рухиәт байрамында яҡташтары әҙибәнең һәр әҫәре күңелдәргә яҡтылыҡ һибеүе, кемделер уйландырыуы йә һиҫкәндереүе, дөрөҫ юл һайларға ярҙам иткән хикәйә, повестарының көтөп алынған рухи бүләк булыуы тураһында һөйләп, уның тынғыһыҙ эшмәкәрлегенә һоҡланыуын, ижады менән ғорурланыуын еткерҙе. Тормошта үҙенең дә, кешенең дә ҡәҙерен белеп йәшәгән районыбыҙҙың аҫыл ҡатын-ҡыҙҙарының береһе, башҡорт прозаһының йөҙөк ҡашы булған Гөлсирә апайҙың әҫәрҙәрендәге ябай һәм ихлас, төрлө яҙмышлы геройҙары тураһында Нурия Ҡунысбаева, Рәмилә Юлдашбаева, Рәмзилә Ҡолғарина, образға инеп, яҙыусының төрлө хикәйәләренән өҙөктәр һөйләп ишеттерҙе. “...Ысынлап та, Гөлсирә Ғиззәтуллинаның ижадына хайран ҡалырһың! Уның хикәйәләрендәге яҙмыштар, әйтерһең, күңелгә үтеп инә лә башҡалар миҫалында үҙеңдең йәшәйешең, эштәрең, ҡылыҡтары хаҡында уйланырға мәжбүр итә”, – тип фекерҙәрен һәм ихлас теләктәрен еткерҙе Ф. Сәфәрғәлина, З. Аҡбутина, М. Түләбаев, Н. Юлдашбаев, С. Фазлыев, З. Ишмырҙина, Ф. Йосопова кеүек рухлы замандаштарыбыҙ. Байрамды ҡабатланмаҫ халыҡсан, моңло тауыштары менән байытып, Ф. Ҡолсурин, Р. Дәүләтбәков, башҡорт гимназия-интернаты ҡыҙҙары, ағинәйҙәр ҡоро дәртле йырҙар аша Гөлсирә Мирза ҡыҙына ҡотлау сәләмдәре юлланы.
Бар яҡтан да һәләтле, тырыш, егәрле, көслө ихтыярлы әҙибәнең йәненә йәшәү ҡуҙы өҫтәгән өс ҡәҙерле усағы бар: береһе – һөйөклө балалары, икенсеһе – ғүмер буйы яратып башҡарған эштәре, өсөнсөһө – яратҡан шөғөлө, әҙәбиәт донъяһы. Киләсәктә лә ошо өс усаҡ, бер бөтөн булып, Гөлсирә апайҙың күңеленә һиллек, тормошона дәрт, яңы үрҙәргә талпынырҙай көс-ҡөҙрәт биреп торһон. Әҙәбиәт тигән сихри киңлектә күптән инде үҙ һуҡмағын, үҙ тауышын, үҙ юлын, үҙ асылын тапҡан, күңелдәребеҙҙе нур, рух тигән изге төшөнсәләр менән һуғарған бәхетле әҙибәгә ғүмер һуҡмаҡтарында бәрәкәтле тормош, сағыу, яҡты йондоҙҙар юлдаш булыуын, ижад ҡомарының бермә-бер артыуын, ҡәләм тотҡан ҡулының талмауын, китап уҡыусы дуҫтарын күркәм әҫәрҙәр менән ҡыуандырып тороуын теләйбеҙ.
З. РАХМАНҒОЛОВА.Ейәнсура районы.
* * *
Ейәнсурам бай талантҡа,
Шәхестәр үҙ иткән төйәк.
Тауҙай хеҙмәт – эшең хөрмәт,
Ябайлығың үтә бөйөк!
Табаҡ-табаҡ аҡ ҡағыҙҙа
Барҙыр кеүек дауа көсө!
Туңған йәнде иретерлек,
Һинең ҡулда – тыным көсө!
Фәүзиә ЙОСОПОВА.***
– Мине өс ҡатын-ҡыҙ таң ҡалдыра, хайран итә. Өс ҡатын-ҡыҙ, өс шәхес... Тормоштоң бөгөлдәрендә, төрлө һынауҙар алдында ҡалғанда, минең урында улар булһа, ни эшләрҙәр, ни ҡылырҙар ине икән, тип уйлайым да йәшәүгә көс табам... Уларҙың исемдәре башҡорт әҙәбиәтенә алтын хәрефтәр менән яҙылған. Кемдәр тиһегеҙме?.. Улар – Һәҙиә Дәүләтшина, Зәйнәб Биишева, Мәрйәм Бураҡаева. Күптән түгел мин дүртенсе һоҡланғыс шәхесте астым. Ул – Гөлсирә Ғиззәтуллина.
Һәҙиә апай тураһында яҙған хикәйәһе шул тиклем тетрәндерҙе. Ул ябай ғына ҡатын-ҡыҙ, ябай ғына ижадсы ла түгел. Бала саҡ хыялы булған Африкаға сәйәхәткә сығып китеү, 40 йәшенә еткәс, сит телдәрҙе өйрәнеп, Европаны гиҙеү, хатта ике йыл Голландияла университетта уҡыу, инде танылған яҙыусы булып өлгөргәс, өйрәнелгән Өфөнө ташлап, тыуған ауылы Иҙәшкә ҡайтып, шәхси эшен асып, хәҙер ҙә шунда йәшәү – былар барыһы күптәрҙең ҡулынан килгән эш түгел. Шундай шәхесте халҡыбыҙға, башҡорт әҙәбиәтенә бүләк иткән Гөлсирә апайҙың әсәһенә ҙур рәхмәт!
Земфира АҠБУТИНА. ***
Гөлсирә апай Ғиззәтуллинаның ижадын яратып уҡыйым. Әлбиттә, бөтә әҫәрҙәрен дә уҡып бөтмәгәнмендер. Әммә шуларҙың араһында рухи ихтыяждарымды ҡәнәғәтләндергән бер әҫәре бигерәк тә яҡын. Ул – “Күбәләккә әйләнеү” повесы.
Был әҫәрендә автор әҙәм балаһының Кеше булараҡ үҫеше тураһында уйлана, “Нимә ул бәхет?” тигән һорауға үҙенең фәлсәфәүи ҡараштарын белдерә. Әйтәйек, был турала Көнсығыш фәлсәфәһе лә, шулай уҡ Көнбайыш фәлсәфәһе лә үҙҙәренең ҡараштарын барлыҡҡа килтерҙе, бәхетле булыу өсөн үҙҙәренә генә хас юлдарын күрһәтте.
Ә Гөлсирә апайҙың фәлсәфәүи ҡарашы уларҙыҡына оҡшамаған. Ул үҙенең юлын күрһәтә, ниндәйҙер кимәлдә, үҙебеҙҙең ерлектәге фәлсәфәне тыуҙыра. Бына шуның өсөн дә уның ҡараштары миңә оҡшай.
Наил ЮЛДАШБАЕВ.