Бала ситтә йөрөһә...02.06.2017
– Мәсеттә төрлө саралар, дини байрамдар ойошторолһа, беҙҙең имам-хатип балаларҙы алып килеүҙе өнәмәй. “Ҡыҫылып, тауыш сығарып, башты ауырттырып йөрөмәһендәр”, – ти. Бындай осраҡта үҙебеҙгә алмаш булырҙай быуын тәрбиәләй алырбыҙмы һуң?
С. ХӘМИТОВА.
Көйөргәҙе районы.
Башҡортостан мосолмандарының Диниә назараты рәйесе мөфтөй Нурмөхәмәт хәҙрәт НИҒМӘТУЛЛИН:
– Бисмилләһир-рахмәнир-рахим!
Ураҙа тотҡан хөрмәтле ҡәрҙәштәр, һүҙҙе һеҙгә түҙемлек, сабырлыҡ теләүҙән башлайыҡ. Аллаһ Тәғәлә һәммәгеҙҙең дә изге ғибәҙәтегеҙҙе, доғаларығыҙҙы ҡабул ҡылһын, рәхмәтен насип әйләһен, иншаллаһ!
Ғаиләле кешенең иң ҙур бурысы ниндәй? Әлбиттә ки, яҡшы балалар үҫтереү. Йәмғиәтебеҙҙә лә – ҙур ғаиләбеҙҙә – йәштәрҙе тәрбиәләүгә ҙур иғтибар бүленергә тейеш. Әҙәм балаһының ғүмере ҡыҫҡа – ергә мәңгегә килмәгән. Әммә ул үҙ артынан яҡшы исем, өлгө, үрнәк, лайыҡлы алмаш ҡалдырырға бурыслы. Йәшәйеш ҡанундарын, йолаларын, динен, телен, мәҙәниәтен һәм башҡа рухи ҡиммәттәрен дауам итерҙәй, һаҡларҙай ул-ҡыҙҙары юҡ икән, бындай кешенең ғүмер һөрөүенән ни фәтүә? Тимәк, йәштәргә дөрөҫ юл күрһәтмәгән йәмғиәттең дә тамыры ныҡлы түгел тигән һүҙ. Әлеге һорауҙа әйтелгәнсә, мәсеткә балаларға юл ябырға тырышалар икән, дини киләсәгебеҙҙе ниндәй итеп күҙ алдына килтерергә? Кем өсөн төҙөлгән һуң ул иман йорто? Айырым быуын вәкилдәренә генәме? Быуындар бәйләнеше булмаһа, аҙан тауышы оҙаҡ яңғырармы? Дин бер көнлөкмө? Тәрбиәләп тормаһаң, баҫыу мул ашлыҡ менән һөйөндөрәме, баҡса емешкә туйындырамы?
Ислам – ғаиләне, туғанлыҡты, ҡәрҙәшлекте, берҙәмлекте юғары күтәргән, кәңәшләшеп, уртаҡ маҡсатҡа ынтылып йәшәргә өйрәткән дин. Бындай тәрбиә һәр өйҙә, белем усаҡтарында, шулай уҡ иман йорттарында алып барылырға тейеш. Кемдер (әлеге осраҡта хатта ки имам-хатип!) баланың мәсеткә инеүен өнәмәй икән, ул динебеҙҙең төп нигеҙен аңламай, күҙ буяу, бәлки, үҙен иманлы итеп күрһәтеү өсөн генә йөрөй тип уйларға урын бар. Йәш кеше барыһын да күреп, белеп, өйрәнеп үҫергә тейеш. Әлбиттә ки, урынһыҙға шаулап, ҡамасаулап, йүгереп йөрөүҙән тыйыу зарур. Бала үҙенең ҡайҙа икәнен, нимәгә килгәнен аңларға, тәртип һаҡларға тейеш. Тиктормаҫ бәләкәстәр өсөн биләмәлә уйын майҙансыҡтары яһау айырыуса отошло. Бындай күренеш, әл-хәмдү лил-ләһ, күп иман йорттарына хас хәҙер. Мәсет янында уйнап үҫкән бала, иншаллаһ, киләсәктә лә ошо изге урындан ситкә тайпылмаҫ.
Ғөмүмән, хөрмәтле ҡәрҙәштәр, йәш быуын һәр саҡ күҙ уңыбыҙҙа булырға тейеш. Уларһыҙ тормоштоң, эш-ғәмәлдәрҙең киләсәге юҡ. Пәйғәмбәребеҙҙең өлгөһөн онотмайыҡ. Ул балалар менән һәр саҡ үҙе башлап иҫәнләшкән, хәл-әхүәлдәрен һорашҡан, уйнаған, шаярған. “Бәләкәстәргә бүләк бирегеҙ, – тип өйрәткән. – Тәрбиәгеҙ ҙә яҡшы булһын”.
Мөхәммәт ғәләйһис-сәләмгә бер ваҡыт яңы уңыштың тәүге емештәрен алып килгәндәр. Пәйғәмбәребеҙ: “Эй, Аллаһ! Илгә бәрәкәт бир, уңыштарыбыҙ мул булһын!” – тип теләп, емештең иң яҡшыһын эргәһендә торған сабыйға һонған. Йәнә бер миҫал. Мөхәммәт ғәләйһис-сәләмдең сәждәлә оҙаҡ тороуына аптыраған сәхәбәләр: “Эй, Аллаһ илсеһе! Намаҙҙы бөгөн оҙағыраҡ уҡының. Нимә булды?” – тип һораған. “Елкәмә ейәнем менеп ултырғайны, уның күңелен ҡырмайым тип, сәждәнән оҙаҡ торманым”, – тип яуап биргән Пәйғәмбәребеҙ.
Ошо үрнәкте тотоп, дауам итеп йәшәйек, хөрмәтле ҡәрҙәштәр. Балаларыбыҙ гелән яныбыҙҙа булһын, рухи ҡиммәттәребеҙҙе һаҡларлыҡ, байытырлыҡ, лайыҡлы дауам итерлек көслө ихтыярлы, әҙәпле, әхлаҡлы, ата-әсәһенең генә түгел, халҡыбыҙҙың, илебеҙҙең ғорурлығы булып үҫһен, иншаллаһ. Әс-сәләмү-ғәләйкүм үә рәхмәтул-лаһи үә бәрәкәтүһ! Амин.