Ҡайын бәшмәге лә дарыу икән25.04.2017
Ҡайын бәшмәге лә дарыу икән Ҡыуау (чага) — ағас яраһына эләгеп, үҫеп киткән ҡыу бәшмәктең бер төрө. Башҡа ағаста үҫкән бәшмәктәрҙән ҡыуау ҡара төҫө, суғырмаҡлы булыуы һәм аныҡ һын-ҡиәфәте булмауы менән айы­рыла.
Атайым уны сәй урынына эсә тор­ғайны. Урманда саҡта сәй бөтөп китһә, балта менән тумырып ала ла ҡайнап торған биҙрәгә шул килеш һала. Аҙаҡтан ғына мин был бәш­мәктең исемен һәм бик ҡиммәтле дарыу икәнен асыҡланым.
Ҡайын бәшмәген борон-борондан халыҡ медицинаһында яман шеш, аш­ҡаҙан ауырыуҙарын дауалау өсөн файҙаланғандар. Әле лә ул төрлө препараттар етештереү өсөн киң ҡулла­ныла. Сәй урынына эскәндә, ул орга­низмдың төрлө сирҙәргә ҡаршы тороу көсөн арттыра. Уны ҡартайған, әммә тере ҡайындарҙан ғына йыялар. Йый­ғас, иң өҫкө ҡара һәм иң аҫҡы асыҡ өлөшөн киҫеп ташлап, уртаһын ғына ҡалдырырға кәрәк. Шуларҙы киҫәктәргә бүлгеләп, киптереп һаҡлайҙар.
Ҡайын бәшмәген табыуы еңел түгел, сөнки тәғәйен үҫкән ере юҡ. Эҙләп табыр өсөн махсус рәүештә ҡайын­лыҡтағы бөтә ағастарҙы тикшереп сығып булмай бит. Күпсе­лектә ҡайында осраған ороно (кап, нарост) ла бәшмәк тип уйлайҙар. Уға осраҡлы рәүештә генә юлығып була. Ана шул саҡта уны алып ҡалығыҙ, юҡһа ул тиҙҙән үҙе лә юҡҡа сығасаҡ, ағасты ла һәләк итәсәк.



Вернуться назад