Һәр ҡылығы беҙҙе тәрбиәләне24.01.2017
Уҡытыусы һөнәренә мин шулай итеп ҡарайым: ул үҙ фәнен яҡшы итеп уҡытыуҙан тыш, һәр ҡылығы, аралашыуы, кейенеүе, хатта атлап йөрөшө, һөйләшеүе, кешеләргә мөнәсәбәте, үҙен тота белеүе менән дә уҡыусыларын тәрбиәләй. Бәхеткә күрә, беҙгә заманында ана шундай шәхестә белем алырға насип булды. Һүҙем — Ғәлим Нурғәле улы Ҡужәхмәтов хаҡында.
Үҙ ваҡытында ул 120 йылдан күберәк тарихлы Аксен ауыл хужалығы техникумында йәшләй генә эш башлаған. Ауыл хужалығы институтының агрономия факультетын бөткәс була был хәл. Сығышы менән был яҡтыҡы түгел ул, ә Мәләүез районының Эткөсөк ауылында күп балалы хеҙмәт һөйөүсән ғаиләлә тәрбиәләнгән. Атаһы – Бөйөк Ватан һуғышы ветераны, әсәһе Ғәмбәр — Герой-әсә исемен йөрөткән шәхес.
Әле генә мәктәптәр бинаһы, балалар һаны хаҡында төрлө фекерҙәр әйтеп, бәхәс сығаралар. Ә элек белем биреүсеһе генә табылһын, уҡырға ынтылып торған балалар бик күп булған. Урта белем алыр өсөн дүрт мәктәптә уҡырға тура килә тырыш ауыл малайына. Боһорман, Йомағужа һәм Нөгөш ҡасабаһына йәйәүләп тә, саңғыла ла, велосипедта ла көн һайын йөрөп уҡып, үҙенең һаулығын нығыта, маҡсатына ынтылыусан егет булып үҫә. Шуғалыр ҙа инде юғары уҡыу йортон тамамлау менән генә сикләнеп ҡалмай, Мәскәүгә юллана. Унда К. Тимирязев исемендәге Мәскәү ауыл хужалығы академияһын ҡыҙыл дипломға тамамлай.
Ғәлим Нурғәле улына фән юлын һайларға тәҡдим итеүселәр ҙә булған, әммә ул тыуған яғына тартылып, Башҡортостанына ҡайтҡан. Ә төптән уйлаһаң, ул — диссертация яҡламаған ғалим, күп яҡлы белем эйәһе, йәне-тәне менән эшкә бирелгән кеше. Шуғалыр ҙа инде уға барыһы ла ынтылып тора, яҡын күрәләр, хеҙмәттәштәре ихлас ихтирам итә, кәңәшләшә.
Ғәлим Нурғәле улы – аяҡлы энциклопедия ул. Күп йылдар остазыбыҙ колледжда уҡыу-уҡытыу бүлеген етәкләне, бурысын еренә еткереп, арыу-талыу белмәй көс түкте, эште ойоштора ла, башҡара ла белде. Шул арала Ғәлим Нурғәле улы директор ҙа, ауыл Советы депутаты ла булырға өлгөрҙө, профсоюз ойошмаһының етәксеһе лә булды.
Тормош һынауһыҙ булмай. Барлыҡ күңелен эшкә биреп, пландар ҡороп йәшәй генә башлағанда ҡатыны Әсмә Әхмәт ҡыҙы ҡапыл сирләп вафат булды. Шул ваҡытта инде балалары Ринат, Ғәлиә, Гүзәл бер-береһенә терәк булып, ҡайғы­ларын уртаҡлашып, еңел булмаған осорҙо үткәреп ебәрҙе.
Хәҙер Ғәлим Нурғәле улы иртә ирен юғалтҡан Гүзәлиә Рәшит ҡыҙы менән донъя көтә. Улар балаларға ла тигеҙ ҡарай, ейәндәрен тәрбиәләшергә лә ярҙам итә.
45 йылдан ашыу эш дәүерендә Ғәлим Нурғәле улы меңдәрсә уҡыусыға төплө белем, яҡшы тәрбиә бирҙе. Ул уҡыусылары менән бәйләнеште юғалтмай, уҡыу йортон тамамлағандан һуң да уларҙы хәстәрләп, кәңәштәрен биреп тора. Ә бит ғорурланып телгә алырҙай шәкерттәре байтаҡ. Данлыҡлы Аксен ауыл хужалығы колледжының әлеге етәксеһе Абдулвәлиев Ришат Рифмил улына докторлыҡ диссертацияһы өсөн күп кенә материал туплашҡан да кеше – уҡытыусыбыҙ.
Заманында уның үҙенә лә ана шулай ихлас ярҙам ҡулы һуҙыу­сылар табылған. Ғәлим Ҡужәх­мәтов: “Был тормошта яҡшы кешеләрҙән ныҡ уңдым, үҫкән ваҡытымда, йәшлегемдә, уҡығанда, эшләгәндә дөрөҫ юл күрһәткән, кәңәш биргән Рим Әбсәләмов, Рауил Ғиләжетдинов, Рима Арыҫ­ланова, Константин Лавров, Алексей Головкинды әле лә йылы хәтирәләр, хөрмәт менән телгә алам”, – ти ул.
Тормоштағы ауыр минуттарҙа таянған яҡын кешеләренә — һылыуы Клара, апаһы Мөслимә, ҡустыһы Миңлеғәле, күршеләре Әлемғол Рәхмәтуллин һәм Әхтәм Иҫәкәев, курсташы Флүз Хәбибул­линға, барлыҡ хеҙмәттәштәренә рәхмәте ҙур уның.
Бер ҡараһаң, бәхетле, икенсе яҡтан ҡараһаң, һынаулы яҙмышына күҙ һалып, китап яҙырлыҡ ғүмер юлы, тип әйтке килә. Юҡҡа ғына Күктәр ҙә иң яратҡан кешеләренә һынау бирер, тимәйҙәр, күрәһең. Уларҙы лайыҡлы үтеү, ниндәй генә ауыр хәлдә лә кеше булып ҡалыу шарт. Ана шундай сабыр холҡо менән дә уҡытыусыбыҙ беҙгә өлгө.
Бөгөн ул – үҙе эшләгән кол­­лед­ж­дың иң абруйлы вете­рандарының береһе, әле лә сафта, уҡытыу эшен дауам итә. Был төбәктә ауыл хужалығы белгес­тәрен әҙерләүгә Башҡортостандың атҡаҙанған уҡытыусыһы, Рәсәй Федерацияһының почетлы дөйөм белем биреү хеҙмәткәре Ғәлим Нурғәле улы Ҡужәхмәтовтан да күберәк көс һалған кешене беҙ белмәйбеҙ ҙә.


Вернуться назад