Һәр атҡан таңға шөкөр итеп, ипле генә йәшәгән мөләйем өләсәйҙәрҙең – ауылдаштарым Рәсимә Атауллина менән Мәүлиха Хәкимованың – ҡасандыр урланған кәләш булыуы хаҡында күптәр белмәйҙер ҙә. Икеһенең дә ғаилә ҡороу тарихы бик ҡыҙыҡлы, заманында ауылда шау-шыу ҡуптарырлыҡ ваҡиға булғайны.
“Иҙәш Ҡусҡарынан Фазылйән кәләш урлап алып ҡайтҡан!” – тигән хәбәр йәшен тиҙлегендәй таралды. “Үәт, ҡурҡмаҫ егет, закон законмы хәҙер, ҡыҙ урлар заман үткән инде!” – тип халыҡ аптырашты, Фазылйәнгә үҙенсә хөкөм сығарып, шыш-быш килде. Ә беҙҙең кеүек буй еткергән ҡыҙ-ҡырҡынды атай-әсәй, ҡырҡ ерҙән тыйып, киске уйынға сығармай бикләп тиерлек тотто... Имеш-мимеш бер аҙ таралғас ҡына, был ваҡиғаға асыҡлыҡ инде.
...Бер туған апаһы йәшәгән Ҡушый ауылына юлын йышайтты Фазылйән. Эштән арып-талып ҡайтһа ла, шунда ашыҡты, сөнки Ҡушыйҙа күҙ атып йөрөгән сибәре – Рәсимә йәшәй! Тәүәккәл егет бер нисә тапҡыр яусы ебәреп тә ҡараны, әммә ни өсөндөр ҡыҙҙың ата-әсәһе ризалашманы, хатта, Фазылйән килгәнен ишетһәләр, ҡапҡа-ишектәрен бикләп, утты һүндереп ултырҙылар. Һай, мөхәббәт тигән көстө бындай саралар менән генә туҡтатып буламы һуң?!
“Яттар ҡулына биреп ҡуймаҫмын һөйгәнемде!” – тип ҡыйыу егет төплө фекергә килә. Рәсимә ауылдың бер осонда йәшәй, ә фермаға эшкә икенсе яғына йөрөй. Дежур иткән көнөн белгәс, Фазылйән һылыуҡайҙы һағаларға була. Иптәш егете менән иң шәп атты егеп, Ҡушыйға киләләр. Сөм ҡараңғы иртәлә Рәсимә ҡурҡа-ҡурҡа иртәнге һауынға китеп бара икән. Шул саҡ юлда Фазылйән килеп сыға һәм фермаға тиклем ат менән алып барырға тәҡдим итә. Таныш егеткә ышанып, ҡыҙ ризалаша. Әммә арба бер ҙә фермаға түгел, икенсе яҡҡа һыпырта. Рәсимәнең: “Фазылйән, ҡайҙа алып бараһың? Туҡта!” – тиеүенә ҡарамаҫтан, атты Әүнәш ауылына тиклем ҡыуалар. Егет еңгәһендә туҡтарға ҡарар итә.
Ваҡытында эштән ҡайтмаған Рәсимәне юғалтып, атаһы Ғимал ағай милицияға ғариза яҙа. Ҡайғыға батҡан ирҙең ҡолағына “Фазылйәндең генә эшелер...” тигән хәбәр еткерелә. Кискә Ғимал ағай Иҙәш ауылында була, таныштарына һуғыла. Улар иһә: “Шикләнмә, егет үҙе лә, ата-әсәһе лә – яҡшы кешеләр, ҡыҙыңды бир ҙә ҡуй, кәм-хур булмаҫ”, – тип кәңәш итә. Ғауға ике көн дауам итә, шунан һуң ғына йәштәр Ҡусҡар ауылына ҡайтып инә. “Әсәй, кәләш алып ҡайттым!” – ти Фазылйән. Бәҙриямал инәй иһә улының ҡарары менән ризалаша, буласаҡ ҡоҙа-ҡоҙағыйы менән дә үҙе һөйләшеп, никах уҡыталар. Өс айҙан Иҙәштә туй гөрләй.
Өҙөлөп һөйгән йәрен урлап алып ҡайтҡан егет әйткән һүҙендә тора – Рәсимәһенә ауыр һүҙ әйтмәй, лайыҡлы тормош ҡора. 44 йыл пар аҡҡоштарҙай ғүмер кисерә улар, алты бала үҫтерәләр. Ғаилә башлығы, колхозда эшләп, “Иң яҡшы чабан” исеменә, күп һанлы маҡтау ҡағыҙҙарына лайыҡ була. Олоғайғас, дин юлына баҫа. Әммә, 70 йәшен тултырғас, фани донъя менән хушлаша. Рәсимә инәй иһә әле балаларының ҡәҙер-хөрмәтендә тыныс ҡартлыҡ кисерә.
Тал Ҡусҡарынан һылыу, йыуаш егет Ишбулды Хәкимов иһә 1972 йылдың көҙөндә 10 кешенән торған ғаиләһенә 11-се итеп Таҡһыр ауылы ҡыҙы Мәүлиханы алып ҡайтҡан.
Һөтсөлөк фермаһында мөдир булып эшләгән ҡыҙҙы тәү күреүҙән оҡшата егет. Әммә йомала әйттерергә тип килгән яусыны Мәүлиханың ата-әсәһе кире бороп ҡайтара. Бынан һуң Ишбулды, күп уйлап тормай, ҡыҙҙы урларға ҡарар итә.
Иртәнге һауындан ҡайтҡан мөдиргә иптәш ҡыҙы килеп: “...Һине быҙау үлсәргә саҡырталар”, – тигәс, ул бер ыңғай атын да алып ҡайтырға уйлап, йүгән тотоп фермаға килә. Унда ауылдаш егеттәре менән Ишбулды ла була. Йәштәр ҡыҙҙы шаяртып ҡына машинаға күтәреп ултырта. Мәүлиха аңғармай ҙа ҡала, машина ҡуҙғалып китә... Урлауҙары ошо икән! Юлда осраған ГАИ инспекторына ла иғтибар итмәй, дөбөр-шатыр елә машина.
Эш кейемендә, етмәһә, йүгән тотҡан ҡыҙҙы өйгә алып килеп индергәс, Ишбулдының әсәһе ултыра төшә яҙа. Улым кәләшле булды, тип эстән генә ҡыуана үҙе. Бер мәл арттарынан милиция хеҙмәткәре килеп етә, егеткә кабинаға биш кеше тейәгәне, тиҙлекте арттырғаны өсөн штраф менән янап, протокол төҙөй. Был хәлгә шаңҡыған Мәүлиха ни әйтергә лә белмәй.
Кискә табан ҡыҙҙарының ниндәй ваҡиғаға юлығыуын белгән әсәһе яр һала. Әммә тыныс холоҡло, ипле мөғәмәлә итә белгән Һәҙиә апай Мәүлиханың әсәһен күндерә. Кәңәш-төңәш иткәс, йәәтләп никах уҡыталар. Шул көндән йәш ғаилә гөрләтеп йәшәп китә. Донъяға шатлыҡ өҫтәп, өс балалары тыуа. Йорт һалып сығалар. Әммә ғаилә башлығына оҙон ғүмер насип итмәй – ул 42 йәшендә генә вафат була. Шулай ҙа Мәүлиха еңгәй бирешмәне, ҡыҙ-улдарын уҡытты, матур тәрбиә бирҙе. Үҙе иман юлында, ағинәйҙәр ҡатнашлығындағы сараларҙың уртаһында ҡайнай, халыҡ араһында абруй ҡаҙанған. Өлкән улы Ринаттың ғаиләһе менән донъя көтә әле.
Ҡасандыр урланған кәләштәр яҙмыштарына һис үкенмәй, сөнки Ҡусҡарҙың уңған килендәре, ирҙәренең тоғро юлдаштары булып, йәштәргә өлгө итеп ҡуйырлыҡ ғаилә ҡора.