Тамырына ҡарап18.12.2015
Тамырына ҡарап Ир-уҙаман имән ағасы кеүек тамырҙары менән тыуған еренә берегеп йәшәһә, уның тормошо ла, ғүмере лә матур бер йыр һымаҡ. Тыуған еренә тоғролоҡ, илһөйәрлек – халҡыбыҙҙың иң күркәм сифаттары. Халыҡ йырҙарында йырланған, эпостарҙа данланған бындай ҡиммәттәр ниндәйҙер дәүер өсөн генә хас түгел, ә быуындан быуынға күсә килә. Ундай холоҡло кешеләр беҙҙең арала ла бихисап. Шундайҙарҙың береһе – Насир Әлибаев. Тәү ҡарашҡа барлыҡ ауылда йәшәгән ғәҙәти кешеләрҙән бер яғы менән дә айырылмай һымаҡ. Ләкин... Һәр кешене белер өсөн уның тормошона, үткән юлына күҙ һалырға кәрәктер.

Насир һуғыштан һуң өйләнгән Разия менән Арыҫланғәли Әлибаевтар ғаиләһендә икенсе бала булып донъяға килә. Үҙ ғаиләһендә генә түгел, ә ике ҡустыһына һәм һеңлеһенә атай урынына ҡалған Арыҫланғәлигә билде бишкә быуып хеҙмәт итергә тура килә. Заманы ла ниндәй әле?! Бөйөк Ватан һуғышынан саҡ арынып, бил яҙа башлаған ғына саҡ.
Әммә тыл афәттәрен үҙ иңдәрендә татыған йәш ғаилә бирешмәй, сыныға ғына. Йөйәк ауылында эш булмағас, райондың Ноҡат ауылына күсеп китәләр. Урман хужалығы гөрләп сәскә атҡан осор. Арыҫланғәли эшсе, бригадир вазифаларын башҡара, егәрле ир-уҙаман һәр эште еренә еткереп башҡара. Ошонда уҡ урыҫ телен үҙ­ләш­тереп кенә ҡалмай, бик оҫта уҡыр­ға-яҙырға өйрәнә. Ғаилә башлы­ғына ауылда ҡалған инәһе, туғанда­рының хәлдәре тынғылыҡ бирмәй. Бер аҙ аяҡ­ҡа баҫҡас, кире ауылға ҡайталар. Ноҡатта Насирҙың һеңлеһе Рәмзиә ты­уа. Йөйәккә бишәүләп ҡайтып төшәләр.
Малайҙың бала сағы татыу оло ғаи­ләлә үтә. Бала саҡтан уҡ урам тирә­һендәге эшкә ылығып, атаһының уң ҡулына әйләнә. Туғыҙынсы класты тамамлағас, Йөйәктә урта мәктәп булмау сәбәпле, Белоретҡа һөнәрселек училищеһына уҡырға китә. Буласаҡ йырсы Ғәли Хәмзин һәм башҡалар балта оҫтаһы һөнәренә уҡый. Егет кешенең артабанғы тормошонда армия хеҙмәте, Күмертау педагогия училищеһы, Башҡорт дәүләт педагогия институтының тарих факультеты – сираттағы баҫҡыстар ғына. Армиянан ҡайтҡас, яҙмышын мәктәп менән бәйләргә тигән ныҡлы ҡарарға килә. Һәм яңылышмай ҙа. Сөнки Ҡасим ағаһының да ошо өлкәлә эшләүе этәргес булғандыр. Белорет районы­ның бер нисә мәктәбендә эшләй Насир Арыҫланғәли улы.
Асы участка дауаханаһына йү­нәлтмә буйынса эшкә килгән Бүздәк ҡыҙы Ләлә Әмирйән ҡыҙына тәү кү­реү­ҙән ғашиҡ була. Йәштәр ғаилә ҡороп ебәрәләр. Уларҙы Йәрмәкәй районына эшкә саҡыралар. Ир-уҙа­манды 1-се мәктәпкә директор итеп ҡуялар, ә Ләлә Әмирйән ҡыҙы дауаханала эшен дауам итә. Яңы фатир алып ҡанатланып йәшәй башлай йәштәр. Бер-бер артлы тыуған улдары Азамат менән Айҙар ҙа ғаилә бәхетен тулыландырып ебәрә. Яңы ерҙә ең һыҙғанып эшләйҙәр. Йәй айҙарында Йөйәккә бесән эшләргә ҡайталар, ата-әсәләренә ярҙам итеп торалар.
Ләкин Насирҙың күңелендә тыныс­лыҡ юҡ, нимәнән икәнен аңлап та бөтә алмай. Яратҡан эш, тулы ғаилә – ба­ры­һы ла бар. Тик күңел түрендә һаҡ­ланған тыуған яҡ һағышы ир-уҙаманға тынғылыҡ бирмәй икән. Инйәр урта мәктәбенә саҡырыу алғас, ҡанатланып осоп ҡайталар. Ябай тарих уҡытыусы­һынан директор вазифаһына тиклем күтәрелә. Инйәр ҡасабаһында 2-се башҡорт мәктәбен асыуға күп көс һала һәм уны етәкләй. Көслө коллектив туп­лап, милли мәктәптең бәҫен күтәрә, ыңғай ҡараш булдыра. Мәктәп уҡыусылары юғары һөҙөмтәләргә ирешә. Бөгөнгә тиклем 2-се башҡорт мәктәбе республика кимәлендә һәр яҡтан да маҡтауға лайыҡ. Уңыштарҙың башында тырыш, ныҡышмал хеҙмәте менән Насир Әлибаев торҙо.
Хаҡлы ялға сыҡҡас, яратҡан эшен йәштәргә ҡалдырып, ул хәҙер йорт тирәһендә шөғөлләнә, балаларына ярҙам итә. Йүгереп йөрөгән дүрт ейәнсәренә Ләлә ханым менән әкиәт һөйләйҙәр, баҡсанан йыйған тәмле­кәстәр менән һыйлайҙар, мәж киләләр инде. Уларға ҡарап һоҡланып бөтә алмайһың. Өлкән йәштең бик матур мәлен кисерәләр. Йорттарында һәр саҡ тыныс, бөхтә һәм үҙ-ара иғтибарлы мөнәсәбәт хөкөм һөрә. Ә кистәрен Насир Әлибаев Инйәр мәҙәниәт һара­йында эшләп килгән халыҡ театрына ашыға. Тиҫтә йылға яҡын сәхнәлә ҡу­йылған байтаҡ драмаларҙа төп рол­дәрҙе уйнап, халыҡ һөйөүен яулаған.
Насир Арыҫланғәли улы тамырҙары менән тыуған еренә, ҡатай төбәгенә берегеп, ирәүән тормош көтә. Улдары Азамат менән Айҙар ҙа бәхет эҙләп сит тарафтарға олаҡмай, үҙ ерҙәрендә алыштырғыһыҙ белгес һәм ғаилә башлығы булып йәшәйҙәр. Ағастың тамыры ниндәй, үҙе лә шундай, тип юҡҡа ғына әйтмәгән икән халҡым!






Вернуться назад