Һуңғы арала киң мәғлүмәт сараларында “Илгә йәш белгестәр, инженерҙар етешмәй” тигән фекер йыш яңғырай. Был тәбиғи, сөнки бөгөн ҡайһы бер һөнәрҙәрҙе “тоҙларға” ла була, әммә шул уҡ ваҡытта теүәл фәндәрҙе үҙләштергән йәштәр аҙ кимәлдә. “Үҙебеҙҙә етештереү” менән бер рәттән, үҙебеҙҙә асыштар яһарға ла кәрәк бит.
Инженер һөнәре, мәҫәлән. Беренсенән, химия, математика һәм физика һәр кемгә еңел бирелмәй. Икенсенән, инженерға уҡыу еңелме-түгелме икәнен белер өсөн, һорауҙы ошо өлкәлә буласаҡ белгес Алһыу Ибәтуллинаға төбәнек.
Ул Өфө дәүләт нефть техник университетының Стәрлетамаҡ филиалында “Органик матдәләрҙең химик технологияһы” йүнәлеше буйынса III курста белем ала. Уҡыу йортон осраҡлы һайламаған – мәктәп йылдарынан уҡ әҙерләнеп килгән. Иң мөһиме, бөгөн инженер-технологтарға ихтыяж ҙур. Теләк бер, әммә уҡыу өсөн ныҡлы нигеҙ, төплө белем кәрәк. Был йәһәттән Алһыуға әллә ни ҡыйынға тура килмәгән.
– Стәрлетамаҡтың Владимир Ленин исемендәге 2-се лицей-интернатында физика-химия йүнәлешендәге класта уҡыуым һөҙөмтә бирҙе. Химия дәресендә иҫәпләүҙәр, лаборатор эштәр оҡшай ине. Бәлки, шуға ла теүәл фәндәрҙе һайлағанмындыр, – ти ул.
Студенттар араһында рәсми булмаған бер ҡанун йәшәй: тәүге курста һин – зачетка өсөн, ҡалғандарында зачетка һинең өсөн эшләй. Атап әйткәндә, беренсе йылда уҡ үҙеңде яҡшы яҡтан күрһәтһәң, артабанғы курстарҙа уҡытыусылар эштәреңде шул тырышлығыңа нигеҙләнеп баһалай, йәнәһе. Әммә инженерҙарға был ҡағыламы икән?
– “Нефть эшкәртеү технологияһы”, “Химик процесс” йүнәлештәрен үҙ итәм, төп уҡыуымдан тыш техник инглиз теле курсына йөрөнөм, “Химик анализ лаборанты” һөнәрен үҙләштерҙем. Төрлөсә була, уҡыуы еңел, тип әйтеп булмай. Ауыр бирелгән саҡтар ҙа бар, ятаҡта йәшәүе күңелле, әммә ул да “дөйөм” бит. Уның ҡарауы, буласаҡ һөнәрем бик оҡшай, – ти Алһыу. – Ғөмүмән, ышаныслы белгес булыр өсөн студент һәр саҡ үҫергә, камиллашырға, өйрәнергә тейеш.
Буласаҡ инженерҙың көн тәртибе өҙлөкһөҙ формула ятлау, китапхананан, тәжрибә бүлмәһенән сыҡмауҙан ғына тормай. Буш ваҡытында ул, мәҫәлән, “Фьюжн” бейеү студияһында шөғөлләнә – хип-хоп стилен үҙләштерә.
– Һәр минутымды ҡыҙыҡлы, файҙалы үткәрергә тырышам, – ти студент.
Инженер һөнәре еңел бирелмәй: уға мәктәптән үк әҙерләнергә, студент булғас та бер туҡтауһыҙ эшләргә, эҙләнергә кәрәк. Һәм, әлбиттә, рухи яҡтан да камиллашыу зарур. Ә көс түгеү бушҡа булмаҫ, инженерҙар һәр саҡ абруйҙа.