Уңышлы ижад осорон кисергән талантлы режиссер Ләлә Мөхәмәт ҡыҙы Килһенбаеваның тормош юлына күҙ һалһаң, кеше ғүмеренең дә тап тәбиғәттәге кеүек төрлө миҙгелдәргә бүленеүенә тағы бер ҡат инанаһың.Нефтекама дәүләт филармонияһына ҡуйыусы-режиссер булып инде олпат йәшендә килгән Ләлә Мөхәмәт ҡыҙы һәм ҡыҫҡа ғына ваҡыт эсендә мәҙәниәт усағының ижади тормошон яңы алымдар менән байытып, матурлап ебәрҙе.
Тамашасы күңелен һәм һөйөүен яулаған концерт программалары, шоуҙар, музыка һәм театр тамашалары, башҡа бихисап саралар уның сәнғәттә тәжрибәле булыуы һәм ошо өлкәгә мөкиббән ғашиҡлығы хаҡында һөйләй.
Яҙмыш исемле тормош атының йүгәнен үҙ ҡулында шаҡарып тотҡан замандашыбыҙ Күгәрсен районының Юлдыбай ауылында абруйлы Менәүәрә менән Мөхәмәт Килһенбаевтар ғаиләһендә донъяға килә. Тыуған ауылының гүзәл, һоҡландырғыс тәбиғәте бәләкәй Ләләгә күңел матурлығы, тәрәнлеге һалһа, оҙон буйлы, мөһабәт кәүҙәле атаһы ныҡлы рух, саялыҡ, ғәҙеллек, намыҫлылыҡ тәрбиәләй.
Әсәһе Менәүәрә Мөхәммәтзариф ҡыҙы кескәй Ләләһен наҙлап, һөйөп үҫтереү менән бергә үҙенең яратҡан һөнәренә – уҡытыусылыҡҡа хөрмәт тәрбиәләй, сабыйына тормош ысынбарлығы нескәлектәрен, ҡанундарын төшөндөрә.
— Сәнғәт донъяһына килеүем осраҡлы түгелдер тип иҫәпләйем, — ти Ләлә Мөхәмәт ҡыҙы. – Атайым ғүмер буйы халҡым, телем, мәғрифәт, мәҙәниәт тип янып йәшәне. Ҡайһы берәүҙәр кеүек дан өсөн генә ҡыланманы, киреһенсә, эшен йөрәге, күңеле аша үткәреп, баҫалҡы ғына алып барҙы. Һөнәре буйынса сәнғәт кешеһе булмаһа ла, байтаҡ үҫмерҙе ҡурайҙа уйнарға өйрәтеп, артабан Өфөгә, данлыҡлы Ғата Сөләймәновтың ҡулына тапшыра ине, — ти Ләлә Килһенбаева, хәтер ептәрен һүтеп. – Әйткәндәй, Ғата Сөләймәнов беҙҙең йортта йыш ҡына ҡунаҡ та була торғайны. Уның ҡурай моңо туғандарым менән тын да алмай тыңлай инек.
Тура һүҙле, ғәҙел, тоғро, намыҫлы һәм халҡым тип өҙөлөп йәшәгән был һоҡландырғыс ғаиләне билдәле шағир, яҙыусы Рәми Ғарипов та үҙ итә.
— Шиғырҙарын тыңлағас, саф шишмәлә ҡойонғандай һәм күкрәк тултырып, гүзәл Башҡортостан һауаһын һулағандай була торғайныҡ, — тип иҫләй Ләлә Мөхәмәт ҡыҙы.
Ошондай күркәм ғаиләлә сағыу гөлдәй үҫкән ҡыҙ, яҙмыш мәғәнәһен сәнғәт, матурлыҡ донъяһы аша кешеләрҙе тәрбиәләүҙә күрә һәм, урта мәктәпте тамамлағас, Стәрлетамаҡ мәҙәни-ағартыу училищеһына юллана. Танылған сәхнә оҫталары ҡулында уҡып, режиссер дипломы ала, әммә тынғыһыҙ күңеле яңы бейеклектәргә әйҙәй.
Тырыш ҡыҙ артабан уҡыуын Силәбе мәҙәниәт институтында дауам итә.
— Тәүге остаздарым Баязит Миңлегәрәй улы, Ильяс Сәхибгәрәй улы булһа, Силәбелә легендар Ленинград театр сәнғәте традицияларын дауам иткән Вячеслав Борисович Бокаревта шөғөлләнеп, ҡиммәтле, фәһемле дәрестәр алдым, — ти Ләлә Мөхәмәт ҡыҙы.
Уҡытыусылары һеңдергән тәрән белем серҙәрен ул бөгөн үҙ эшендә киң ҡуллана. 50 йәшен тултырған режиссер иңендә күпме һоҡландырғыс ижади эштәр, бурыстар ята.
— Тәү сиратта мин тамашасы күңелен уйлайым, — ти Ләлә Мөхәмәт ҡыҙы. — Кеше бит концерттарҙан илһам, дәрт, көс, яҡшы кәйеф алырға килә. Инде тапалып бөткән алымдар менән әҙерләнгән концерт хәҙер тамашасыға оҡшамай.
Үҙенсәлекле фекерләп, ижади эшләй, тиҙәр уның хаҡында ҡала сәнғәт донъяһында. Ябай ғына йырға, бейеүгә ул шул тиклем ҡыҙыҡлы һәм һоҡландырғыс итеп йән “өрә”, шуғалырмы концерттарҙа тамашасы һәр сығышты тын да алмай ҡарап ултыра.
Шуғалыр ҙа сараларҙың һәр береһе зауыҡлы һәм сағыу. Ләлә Мөхәмәт ҡыҙы, тамашасыға оҡшайым тип, туҙға яҙмаған элементтар ҡулланмай.
— Һәр программа — үҙенә күрә яңы баҫҡыс ул: артисың менән дә, тамашасың менән дә бергә үҫәһең, камиллаша бараһың, сәнғәт донъяһының яңынан-яңы нескәлектәре асыла, — ти Ләлә Мөхәмәт ҡыҙы.
Ныҡлы тормош позицияһы булған, аныҡ ҡарашлы, һәр саҡ ғәҙеллеккә ынтылған кешегә, әлбиттә, бөгөнгө донъяла еңелдән түгел. Әммә яңынан-яңы үрҙәргә, йәмғиәттең күңел күҙен асырға ынтылған шәхескә яҙмыш та үҙ яурындарын ҡуя кеүек.
Улы Даниил иһә киләсәктә нефтсе булмаҡсы, әле колледжда белем ала. Ул сәнғәтте лә үҙ итә, матур итеп гитарала уйнай, шиғырҙар, йырҙар яҙа. Әсәһенә лә — етди кәңәшсе, уның идеяларының беренсе тыңлаусыһы, премьераларының әүҙем тамашасыһы.
Ижад кешеһенең күңеле һәр саҡ эҙләнеүҙә. Төп идеяларын классик әҫәрҙәрҙән, яратҡан яҙыусылары ижадынан ала.
Зилә АҘНАБАЕВА,
Нефтекама дәүләт филармонияһының
әҙәби-эстрада бүлеге етәксеһе.