“Ауыл хужалығы — отошһоҙ тармаҡ” тигәнде йыш ишетергә тура килә. “Наумкино” яуаплылығы сикләнгән йәмғиәте директоры Виталий Воронин башҡаса фекерҙә: — Нисек отошһоҙ булһын ти, әгәр һин ергә бер бөртөк бойҙай һалып, егермене алдың икән? Тик уны үҫтереү өсөн тупраҡҡа тейешле ашлама индерергә, тәрбиәләргә кәрәк. Эйе, Хөкүмәт тарафынан ярҙам бүленеүе мөһим. Шунһыҙ булмай. Хәйер, уныһы инде — башҡа мәсьәлә. Шулай ҙа һөҙөмтә тәү сиратта эшкә булған мөнәсәбәткә бәйле...
Хужалыҡта был йәһәттән эш тейешенсә ойошторолған: ҡайҙа ла тәртип, иҫәп-хисап ваҡытында атҡарыла. Игенселек менән бер рәттән, төп йүнәлеш итеп малсылыҡ тармағын да алғандар. Наумкино, Мәҫәле, Төрөмбәт ауылдарындағы өс һөтсөлөк фермаһында ике мең баш һыйыр малы аҫрала.
Баш зоотехник Илдар Жданов әйтеүенсә, һауын һыйырҙарын ишәйтеү үҙҙәре үҫтергән таналар иҫәбенә бара. Мәҫәлән, уҙған йыл ғына ла 86 баш өҫтәлгән. Күп ерҙә ҡара-сыбар тоҡомло малдарҙы кәртә эсендә тотоп, аҙыҡты ташып ашатыу яғын ҡарайҙар. Был, әлбиттә, күпмелер кимәлдә һөт һауыуҙы арттыра. Ләкин, миҙал ике яҡлы булған кеүек, алымдың башҡаһы ла бар: болон-туғайҙарҙа төрлө үлән үҫә, йәғни хайуанҡайҙар теләгәнен ашай ала. Сығым менән килемде бизмәнгә һалғанда ла, уйланырлыҡ урын бар.
Хужалыҡ үҙ көсө менән уҙған йыл ғына алты һөт үткәргес, һыуытҡыс урынлаштырған. Хәҙер һауынсылар биҙрә, феләк күтәреп йөрөмәй. Төҙөлөш, төҙөкләндереү эше бының менән генә туҡталмаған, әлбиттә. Фермалар тирәһендә ялан кәртәләр яңынан эшләнгән, эсереү-ашатыу урындары булдырылған. Мәҫәле ауылында 160 баш малға ҡура төҙөлгән, элекке быҙауҙар торған бинаны һауын һыйырҙары тотор өсөн үҙгәрткәндәр. Быйыл иһә унда яңы быҙаулаған йәш мал индереләсәк. Әле 700 һыйыр һауыла. Һөт иһә үҙҙәренең “Ауырғазымолпродукт” заводына оҙатыла. Әйткәндәй, хужалыҡта барлығы 200-ләп кеше эшләһә, заводта 40-ҡа яҡынына эш урыны булдырылған.
Тоҡомсолоҡ эше яҡшы ойошторолған. Һыйыр, таналар тик яһалма аталандырыла. Ғөмүмән, был йәһәттән районда нәҫелде яҡшыртыу эшенә етди ҡарайҙар. Ауыл хужалығы идаралығының баш зоотехнигы Радик Абдрахманов әйтеүенсә, мал аҙығы әҙерләүгә лә иғтибар ҙур. Юҡҡа ғына “Һыйырҙың һөтө — телендә” тимәгән бит халыҡ.
Шуныһы мөһим: малсылыҡ һымаҡ ауыр тармаҡта булһынмы, игенселектәме, Ауырғазы йәштәре тырышып эшләй, күптәре ауылда ҡала. Был, әлбиттә, хеҙмәт хаҡына ла, шәхси хужалығы булғандарға ярҙам итеүҙәренә лә бәйле. Шуға элекке традицияларҙы онотмай, яңыларын булдырып йәшәйҙәр. Бында дәртләндереү сараларын күҙ уңында тотам. Мәҫәлән, һауынсы Ольга Матвеева Рәсәй Ауыл хужалығы министрлығының Почет грамотаһы менән бүләкләнгән. Лариса Никитинаның да, башҡа уңғандарҙың да эше район, хужалыҡ етәкселәре тарафынан баһаланып килә.
— Беҙҙең йәмғиәт башҡаларҙан бер нәмәһе менән дә айырылмай. Эшләгән кешегә йөҙ менән боролоп, шарттар ғына тыуҙырырға кәрәк, — ти Виталий Юрьевич. Һуңынан былай ғына өҫтәне:
— Әлбиттә, баҙар шарттарында киләсәкте күҙаллау мөһим.