Биш йыл ултырыр ҙа ул, ә зыянды кем ҡаплар?03.06.2015
“Инвест капитал плюс” кредит кооперативының элекке директоры Армен Акопяндың эшҡыуарлыҡ өлкәһендәге эшмәкәрлеге фашланды: ул ҙур суммала мутлашыуҙа ғәйепле тип табылды. Баш ҡаланың Октябрьский районы суды таныуынса, Акопян 2009 йылда ойошманың 1500-ҙән ашыу пайсыһынан 222,7 миллион һум күләмендә аҡса йыйған. Хөкөм ҡарарына ярашлы, алдағы дүрт йыл ярым ғүмерен эшҡыуар ултыраҡ колонияла уҙғарасаҡ. Бынан тыш Акопян кооперативтың клиенттары менән дә иҫәпләшергә бурыслы. Әммә, тәфтишселәр асыҡлауынса, ғәйепленең зыянды ҡапларлыҡ аҡсаһы юҡ.
Әлбиттә, эшҡыуарҙың бер нисә фатиры, офисы булыуы билдәле. Тикшереү органдары әйтеүенсә, кооператор пайсыларҙан йыйылған аҡсаны бер көнлөк фирмалар аша үҙләштергән. Белгестәр “Инвест капитал кредит” эшмәкәрлегендә финанс пирамидаһы билдәләрен дә инҡар итмәй. Пайсыларға юғары проценттар (17 проценттан 32-гә саҡлы) вәғәҙәләгән ойошма тәүге осорҙа һүҙендә тора. Ләкин 2009 йылда бер ниндәй аңлатыуһыҙ түләүҙәрҙе туҡтата. Кооператив клиенттарының береһе хоҡуҡ һаҡлау органдарына 901 мең һум аҡсаһын урлауҙары тураһында ғариза менән мөрәжәғәт иткәс, Армен Акопянға ҡаршы енәйәт эше асыла. Ул ваҡытта “Инвест капитал кредит” исемен “Инвест капитал плюс”ҡа үҙгәртеп өлгөргән була. Халыҡтың ышанысын тиҙ яулай кооператив — һалынған аҡсанан юғары килем, ылыҡтырғыс проценттар... Етмәһә, “Инвесткапиталбанк”тың да брендын оҫта файҙалана сос Акопян — офистарын биҙәгәндә, компанияны рекламалағанда билдәле банктың логотиптарын ҡуллана.
Армен Акопянға ҡаршы суд процесы биш йыл дауам итә. Эшҡыуарға йәшәгән ерҙән бер ҡайҙа ла китмәҫкә ҡушыла. Әммә ошо ваҡыт эсендә ун йылға тиклем иректән мәхрүм итеү язаһын күҙ уңында тотҡан “Айырыуса ҙур күләмдә мутлашыу” статьяһы йомшағырағына — “Эшҡыуарлыҡ эшмәкәрлеге өлкәһендә мутлыҡ” тигәненә алмаштырыла. Уға ярашлы яза ваҡыты – ни бары биш йыл. Суд процесының оҙон-оҙаҡҡа һуҙылыуын зыян күргән меңдән ашыу кешенең Башҡортостандан ғына түгел, ә Силәбе өлкәһенән дә булыуы менән аңлаталар.
Тикшереү барышында Армен Акопян енәйәт ҡылыуын инҡар итһә лә, судта үҙ ғәйебен таныған. Һөҙөмтәлә суд хөкөм язаһын йомшартырға ҡарар итә: уғры эшҡыуар биш йылға яҡын ғүмерен ултыраҡ колонияла үткәрәсәк. Әммә Армен Акопян “Пайсыларҙың аҡсаһы ҡайҙа?” тигән һорауға аныҡ ҡына яуап бирә алмай. Күпмелер сумманы бизнесҡа һалыуын, үтескә биреп тороуын ғына белдергән.
Айһылыу (исем-шәрифен күрһәтмәүҙе һораны):
— Һөйләүе лә оят, әммә әйтмәй булдыра алмайым — башҡаларға һабаҡ булһын. Бынан бер нисә йыл элек туйға төшкән аҡсаны ошо кооперативҡа алып барып һалдым. Бармаҫ та инем, вәғәҙәләгән проценттары ылыҡтырҙы. Тәүге айҙарҙа килешеүҙе боҙоу, түләүҙәрҙе тотҡарлау кеүек алдаҡ тойолмағас, тағы өҫтәп 100 мең һум индерҙем. Шунан башланды ла инде... Баштараҡ, бер-ике ай сабыр итегеҙ, тип ышандырҙылар, һуңынан бөтөнләй телефонды алмай, ҡабул итмәй ыҙалаттылар.
Алданыуыма ошоғаса ышанғы килмәне, өмөтһөҙ шайтан тигәндәй, әле лә аҡсамдың яртыһын булһа ла ҡайтарырҙар тип көтәм. Еңел аҡса артынан ҡыуып, алдаҡ фирмаларҙың “ҡапҡанына” эләгеүҙән һаҡланығыҙ.