– Бөтөн кеше бер ата менән әсәнән – Әҙәм һәм Һауанан – барлыҡҡа килгән, тиҙәр. Шулай булғас, ни өсөн һуң улар төрлө милләткә бүленгән? Дин быны нисек аңлата, Нурмөхәмәт хәҙрәт?
Зөлфиә БАҺАУЕТДИНОВА.
Шишмә районы.– Бисмилләһир-рахмәнир-рахим!
Әл-хәмдү лил-ләһ, “Ҡөрьән Кәрим”дә кешелек донъяһына кәрәкле барлыҡ мәғлүмәт бирелгән. Һәммәһе лә ҡыҫҡа, матур итеп аңлатылған. Әҙәм балаһы изге китапты уҡыған һайын үҙенә яңынан-яңы хикмәттәрҙе аса. Был бөйөк ғилемде бер кешенең ғүмерендә өйрәнеп тә бөтөп булмайҙыр. “Ҡөрьән”дән ғаләм бер ваҡытта ла туймаҫ”, – тигән пәйғәмбәребеҙ Мөхәммәт ғәләйһис-сәләм үҙенең мөбәрәк хәҙисендә. Замандың үҙгәреүе, ғилемдең үҫеше, кешелек донъяһының яңынан-яңы баҫҡыстарға күтәрелеүенә ҡарамаҫтан, изге китап дәрәжәһен юғалтмай, киреһенсә, төп таяныстарҙың береһенә әүерелә бара. Әйтәйек, милләт-ара мәсьәләлә лә.
“Эй, әҙәм балалары! – тип мөрәжәғәт иткән Аллаһ Тәғәлә бөтөн кешелек донъяһына. – Мин һеҙҙе бер ата һәм әсәнән яралттым”. Йәғни Әҙәм ғәләйһис-сәләм менән Һауанан. Кешелек донъяһының бер ата-әсәнән барлыҡҡа килгәнен бөгөн генетика ғилеме лә раҫлай. Шул уҡ ваҡытта Аллаһ Тәғәлә: “Мин һеҙҙе төрлө-төрлө ҡәүем итеп яралттым”, – тигән. Бының хикмәте шунда: Раббыбыҙ бер-береһе менән танышһындар, рухи ҡиммәттәрен өйрәнһендәр, ғилемен уртаҡлашһындар өсөн әҙәм балаларын шулай милләттәргә бүлгән. Әммә уларҙың кемеһелер ҙур йәки бәләкәй тигән төшөнсәгә урын ҡалдырмаған. Аят-кәримәләрҙең дауамында Аллаһ Тәғәләнең ҡанунын күберәк үтәгән халыҡтың иң хөрмәтле булғаны хаҡында әйтелгән. Ер йөҙөнә Раббыбыҙҙың урынбаҫары итеп ебәрелгән әҙәм балаһы ошо урынды матурларға, күркәмләргә тейеш. Пәйғәмбәребеҙ үҙенең мөбәрәк бер хәҙисендә: “Ғәрәптәрҙең бөйөклөгө – Аллаһ Тәғәләнең ҡанунын үтәүҙә”, – тигән.
Исламда башҡа милләт вәкилдәрен хөрмәт итеү ҙур урынға ҡуйылған. Был тойғо үҙеңә лә ихтирам булып ҡайта. “Телдәрегеҙҙең төрлө булыуы ла – Аллаһ Тәғәләнең барлығына һәм берлегенә дәлил”, – тиелгән изге “Ҡөрьән Кәрим”дә. Ошо хазиналар араһында беҙҙең башҡорт теле лә бар. Уны өйрәнеү, һаҡлау – көнүҙәк мәсьәләләрҙең береһе.
“Йөрәгендә халҡы булмағандың
Кеше булырға ла хаҡы юҡ!” –
тигән бөйөк Рәми Ғарипов. Был һүҙҙәр бөгөн айырыуса әһәмиәтле, сөнки халыҡ, тел, ер төшөнсәләре бер-береһенә айырылғыһыҙ бәйләнгән. Аллаһ Тәғәлә милләттәрҙе яралтҡан икән, улар үҙенең рухи ҡиммәттәрен һаҡларға бурыслы. Был – имандың бер өлөшө.
Аллаһ Тәғәлә һәммәбеҙгә лә телебеҙгә иғтибарҙы арттырырға насип итһен. Ул хәстәрләнә икән, милләтебеҙ ҙә, еребеҙ ҙә һаҡланасаҡ. Халыҡтар бер-береһенә ихтирам күрһәтеп, тығыҙ бәйләнештә, дуҫ-татыу йәшәһә, донъябыҙ имен, киләсәгебеҙ яҡты булыр, иншаллаһ. Әс-сәләмү-ғәләйкүм үә рәхмәтул-лаһи үә бәрәкәтүһ! Амин.