Уҙған быуаттың 60-сы йылдарында Өфө ҡалаһының Октябрь проспекты буйында 40-сы завод эшселәре йүкә, ҡайын ағастары ултыртып, уларҙы сабыйҙай тәрбиәләп, һыу ҡойоп үҫтерҙе.СССР-ҙың 50 йыллығы урамы буйлап Спорт һарайына табан матур юл яһап, унда ла ағас ултыртып сыҡтылар. Ул ғына ла түгел, проспекттан Зорге урамына етәрәк бер асыҡ урында аллея булдырып, юлдарын асфальтлап урталыҡта сәскә өсөн түтәлдәр яһап, эскәмйәләр ҡуйҙылар. Ағастар үҫте, аллеяла бала-саға, ҡарт-ҡоро рәхәтләнеп ял итте, ошо йәмле урынды әлеге лә баяғы 40-сы завод эшселәре баҡты. Уларҙың йүгереп йөрөп эшләүен ҡарау үҙе бер кинәнес ине.
Ғүмер үтә торҙо, улар ултыртҡан ағастар күккә олғашты, тик халыҡтың тәрбиәһеҙлеге арҡаһында матурлыҡ юҡҡа сыға барҙы. Октябрь проспекты менән Зорге урамы араһында йыуан олонло ҡайындарҙың 7-8 төбөн бысып йығыусыларҙы шул урамда йәшәүселәр генә туҡтата алды. Бына тигән ял урыны булған аллеяның ике яҡ башына ике киоск ултыртып та ҡуйҙылар. Аллея ла матурлығын юғалтты, клумбалар ҙа юҡ, эскәмйәләр ҙә “осто”, асфальты ла ярылып, тишелеп бөттө. Был ике сауҙа киоскыһы ла хужаларына артыҡ бол килтермәне: әле икмәк-һөт, әле сепрәк-сапраҡ, әле кер йыуыу әйберҙәре һатып маташтылар ҙа юҡҡа сыҡтылар. Хәҙер икеһе лә буш тора. Буш түгел инде: эскеселәр, бәҙрәф эҙләүселәр өсөн шәп урын.
Үткән-һүткән һайын ҡырҡылған ҡайындарҙы, юҡҡа сығарылған аллеяны йәлләйем. Элекке завод эшселәре менән һөйләшә башлаһаң, “беҙҙә барҙың ҡәҙере юҡ”, тип уфтанып ҡуялар. Ошо биҫтәлә йәшәүселәр йорт эргәһен йәшелләндереүгә күп көс түкте. Ә уларҙың балалары, ғәжәп, үҙҙәрен ҡырағайҙарса тота: ағастарҙы һындыралар, тирә-яҡты сүпләйҙәр. Йәш ата-әсә урамға уйнарға сыҡҡан балаһының тәртибен күҙәтмәй. Малай-шалай эскәмйәләрҙе теләгән ергә күсерә лә, теҙелешеп ултырып, тәмәке көйрәтә. Үҙем ғүмер буйы мәктәптә эшләгәс, әйтмәйенсә булдыра алмайым. Ҡайһы бер бала телләшә, дәлилләп әйтһәң, ул тыйыла. Бала тәрбиәләү — күмәк эш. “Ҡыҙ балаға ҡырҡ ерҙән тыйыу кәрәк” тип юҡҡа әйтмәгән халыҡ. Ҡыҙҙар тыйнаҡ булһа, малайҙар шашып бармай ул.
Әле баш ҡалабыҙҙа урмандан баҡса, ял урыны яһап, юлдар һалып, уттар балҡытып ҡуйҙылар. Ул баҡсаның яҙмышы беҙҙең хужаһыҙ аллеяныҡы кеүек булып ҡуймағайы. Етмәһә, аллеяға (беҙҙә уны “ҡайынлыҡ” тиҙәр) терәлеп торған йорт эргәһендә балалар ҡаласығын бер төҙөйҙәр, бер һүтәләр. Унда көндөҙ бала-саға, бәлки, уйнайҙыр ҙа. Ә йәш-елкенсәк ошонда төн уҙғара, халыҡтың маҙаһына тейеп бөтә...
Г. АЛЛАҒОЛОВА,
хеҙмәт ветераны.